Caso: "Confiamos o coidado dos nosos fillos ás emigrantes e non as valoramos"

Caso: "Confiamos o coidado dos nosos fillos ás emigrantes e non as valoramos"
A gañadora do Planeta afirma que o seu protagonista era como un Ulises feminino, forte fronte á adversidade


F. FRANCO - VIGO "Son mulleres emigrantes a quenes confiamos o coidado dos nosos fillos ou os nosos pais maiores e non as valoramos. Pregúntome como lles prestamos tan pouca atención a quenes confiamos vidas para nós tan importantes. Como as emigrantes son tan próximas ás nosas necesidades e, ao tempo, tratámolas como tan afastadas". Iso preguntábase onte Anxos Caso á calor dunha pregunta sobre o personaxe central do seu libro, unha moza emigrante de Cabo Verde que traballou realmente na súa casa e agora vive en Lisboa.
Foi no Club FARO, onde ela e Emilio Calderón, gañadora e finalista do Planeta respectivamente, foron presentados e entrevistados polo subdirector de FARO, Rogelio Garrido. "Contra o vento" é o título co que a escritora alzouse co premio, e "A bailarina e o inglés" co que o seu compañeiro de mesa e fortuna literaria quedou en segundo lugar. E, quizais tamén por fortuna, a charla de ambos con Garrido tivo un contido máis reivindicativo e de denuncia social que estritamente literario. Non en balde os protagonistas dos seus respectivos libros cobran vida no medio de tramas, xeografías e tempos diferentes pero de gran atractivo sociolóxico actual.
Como vos enfrontastes á vosa novela? Iso preguntou o presentador e a iso Ángeles Caso respondeu sen dubidar un segundo: "Eu enfronteime aterrorizada, morta de medo porque desde o ano 2000 fixen moitas cousas pero non publicara ningunha novela e tiña a sensación de que xa non me sairía outra. perdera a miña confianza como novelista". Emilio Calderón deu a súa resposta con humor non exento de ironía. "Eu en realidade empecei como pequeno editor porque tiña demasiados complexos literariamente falando como para atreverme a escribir. Empecei a facelo cando vin a dificultade de levar adiante unha editorial e, sobre todo, cando comecei a coñecer aos escritores e caéronlleme do pedestal".
Dixo Caso que o seu protagonista era un Ulises feminino, alguén perseguido pola ira dos deuses ?saír da súa terra, separarse dos seus fillos, sufrir acoso...? pero que loita contra iso e consegue saír adiante. A protagonista da novela de Calderón é, en contraste, unha bailarina da que se namora un británico que durante a Segunda Guerra Mundial é nomeado xefe de policía sen ter ningunha experiencia previa,. "construín un personaxe feminino forte ?afirmou?, nada vítima, nunha cultura colonial da India moi diferente á nosa na que as mulleres de alta clase social eran absolutamente incultas e podíase dar o caso de que, as bailarinas sacras do templo, destinadas como obxectos de pracer, eran educadas moito mellor".
Sinalou Garrido que na novela de Ángeles Caso a vítima tampouco parecía a protagonista, a pesar da súa adversidade, senón a narradora branca, con tendencias depresivas. "Adoro a civilización occidental ?dixo a isto a escritora? pero está tan cansa e mequeira que se foi debilitando por ter máis do que necesita. Proba diso é que as enfermidades con maior crecemento están relacionadas con depresión, a ansiedade... luxos que non poden permitirse eses emigrantes aos que, como o meu protagonista, a necesidade de sobrevivir mantenlles cunha forza e alegría sorprendentes. De modo que a vítima parece a branca e o é desta decadencia occidental cando a dureza das circunstancias sófrea a caboverdiana protagonista. A que eu tiven en casa e inspirou a miña novela chegoume a dicir, e isto é un feito para a reflexión, que sufrira máis por ser muller que por ser emigrante".
A muller e a emigración foron dous temas centrais polos que se desviou, con éxito de atención por parte do público, o que podería ser un coloquio aburridamente literario. Calderón, que viviu noutros países como Filipinas, deu unha opinión: "Os emigrantes viñeron a un suposto paraíso que non existe, botáronse ao mar sen saber que no mundo en que ían a redimir a súa mala sorte tamén había abismos. E, encima, empézaselles a mirar con mala cara cando nos falta o traballo a nós".