«O cine é a memoria histórica do mundo»

(19/10/2009)

«O cine é a memoria histórica do mundo»
O realizador franco-grego presenta na Mostra de Valencia a súa últimapelícula, 'Edén ao Oeste', na que retrata o drama da inmigración

MIKEL LABASTIDA | VALENCIA

Hablar de Costa Gavras é falar de cine con maiúsculas. O realizador grego, fincado en Francia, visitou onte Valencia para presentar o seu último filme, 'Edén ao Oeste' (que se estrea este mes), na sección oficial da Mostra. Aos seus 76 anos fai gala dunha vitalidade incrible e un incansable interese por seguir expondo preguntas coas súas longametraxes. Títulos como 'Desaparecido', 'A confesión' ou 'Amen' avalan a súa carreira.
-Elías, o protagonista de 'Edén ao Oeste', ten como soño chegar a París. Sigue sendo a Francia de Sarkozy tolerante e xenerosa cos inmigrantes?
-París é a cidade da luz, hai moito de mito porque durante anos foi lugar de encontro de culturas. homenaxeei iso no meu novo filme. Hoxe en día a situación cambiou, realízanse menos cousas e o que se fai apenas ten repercusión nos medios, coma se non quixese que se coñecese.
-A crise en todo o mundo provocou que a traxedia dos inmigrantes sexa maior, non?
-Desde logo, o que ocorre é que o problema da inmigración é global, sacode a todos os países e habería que tomar solucións entre todos.
-Vostede emigrou a Francia desde Grecia, hai algo biográfico na película que compite na Mostra?
-Non é autobiográfica, pero si moi persoal. Cando eu cheguei a París conseguín que a miña situación fose legal, era máis sinxelo. Non tiña medo á policía e abríronlleme oportunidades. Hoxe é máis complicado porque esas facilidades acabáronse.
-Obama foi nomeado Nobel da Paz. Confía nas súas posibilidades ou cre que se puxeron demasiadas esperanzas nel?
-El quería facer grandes cousas e tiña esperanzas pero me temo que se atopou coa realidade. Tiña intención de nacionalizar a banca e contou coa oposición de empresarios. Está por ver que conseguirá.
-Volvería rodar en Hollywood?
-cambiou moito. O responsable dos estudos Universal dicíame hai pouco que hoxe en día sería imposible rodar 'Desaparecido'. O mesmo está detrás de títulos como 'A momia'. Iso é o que se está producindo no Hollywood actual.
-Afastouse o cine da crítica política?
-Non, todas as películas son políticas. Política non é só ir votar cada cinco ou catro anos, o que facemos cada día tamén o é. Ata en filmes como 'Transformers', que volve tolos aos mozos, hai política.
-Sorprende en 'Edén ao Oeste' o uso do humor e as homenaxes a Chaplin. Trátase de desdramatizar a traxedia?
-O drama é a súa vida pero os inmigrantes non achegan dramas. Esa é a diferenza, por iso neste filme mestúranse os xéneros. tratei de cinguirme á realidade o máximo posible. A sombra de Chaplin é alargada, empezando porque o protagonista da película apenas fala, pero é que reviso algunhas películas como 'Tempos modernos' e as encontro de rabiosa actualidade.
-Fai 40 anos presentou 'Z'. Hoxe 'Edén ao Oeste'. Que cambios atopa no mundo?
-Bo, acabáronse as ditaduras e chegaron as dictablandas, que non son moito mellores. Criamos que coa caída do comunismo o mundo ía ser un paraíso e non equivocamos. A situación é peor. E aí está o cine para recordar todo o que pasou porque é a memoria do mundo.
-En Grecia, o seu país de orixe, acaban de elixir novo goberno.
-Estou feliz por iso e teño esperanzas. Coñezo ao primeiro ministro e espero que leve a cabo todo o que prometeu.
-Coñecía Valencia?
-Si, estiven fai anos. Quedeime sorprendido do cambio que experimentou a cidade, sobre todo na zona da praia. Está moi bela.
-Que lle parece o cine español?
-Fai uns días comentaba que o cine francés debería mirar ao español. Nos últimos anos tres películas españolas gañaron un Oscar mentres que do noso país só unha. O que eu coñezo é interesante, pero creo que necesita máis axuda. A industria do cine sen subvencións do estado non pode sobrevivir, iso é algo que se fai ben en Francia.
-Vostede adheriuse ao manifesto de cineastas que protestan pola situación de Polanski, non?
-Efectivamente. Ese tema hai que tratalo con delicadeza. O que fixo Polanski é censurable, está mal, sen matices. Pero pasaron moitos anos, el cambiou, ten unha familia e a súa vida foi por outro camiño. Estamos falando de algo que se cometeu fai 30 anos. Houbo moitas irregularidades no xuízo, empezando pola elección do xuíz. De aí a miña protesta, a do ministro Mitterrand e a doutros cineastas.