A pandemia frea a inmigración cara aos países desenvolvidos ata niveis de 2003

(29/10/2021)

A pandemia frea a inmigración cara aos países desenvolvidos ata niveis de 2003

O último informe sobre migracións internacionais da OCD cifra o descenso das chegadas de forma legal nun 30%, “a caída máis forte xamais rexistrada”

Marién Kadner

Madrid - 28 oct 2021 - O País

Un grupo de mozos lanza flores en memoria dos inmigrantes mortos e desaparecidos no mar, o xoves pasado en Barbate (Cádiz).Román Ríos (EFE)

A crise do coronavirus provocou un drástico descenso na inmigración regular cara ás economías avanzadas, tanto polas restricións de viaxe como pola concesión de visados. En 2020, o número de persoas que chegaron ao club das nacións máis ricas do mundo por leitos legais foi de 3,7 millóns, a cifra máis baixa desde 2003, ano en que comezaron os rexistros. Trátase de “a caída máis forte xamais rexistrada dos fluxos de migración” cara aos países desenvolvidos, cun retroceso do 30% nas chegadas, segundo o último informe sobre migracións internacionais da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económicos (OCDE), publicado este xoves. España é un dos países de destino nos que a baixada foi máis pronunciada, cunha caída do 38%, lonxe do 26% de Alemaña ou o 21% de Francia. O único Estado que rexistrou un aumento de inmigrantes que entraron de forma legal en plena pandemia foi México, con 54.000, un suma récord, “tras un forte incremento de admisións humanitarias”.

Fronte ás imaxes de inmigrantes irregulares que tratan de cruzar as fronteiras da Unión , a inmigración permanente que chega ao Vello Continente a través dos leitos legais freouse. E isto, en opinión de Thomas Liebig, investigador sénior da OCDE en conversación co PAÍS, ten un alto custo para os países receptores. Xa non é só un debate fiscal sobre canto contribúen e canto custan os inmigrantes aos Estados, ao que tan afeitos están en Dinamarca, Noruega, Suecia ou Alemaña: é que “falta man de obra en Europa”, subliña o especialista en migracións internacionais. “O papel da inmigración é o de cubrir esta escaseza”, apuntou o australiano Mathias Cormann, secretario xeral do think tank desde o pasado xuño, durante a presentación do estudo este xoves. “Necesitamos inmigrantes. Os inmigrantes non son eles, son como nós, e esta é unha lección que debemos aprender da pandemia”, subliñou, pola súa banda, a comisaria europea de Interior, Ylva Johansson.

España destaca no informe por dous motivos: por ser un dos países nos que o descenso da inmigración foi máis marcado –en boa medida porque gran parte dos inmigrantes vén de América Latina e para eles foi moito máis difícil chegar a España durante a pandemia–, e porque está entre os Estados nos que o desemprego foi máis alto entre o colectivo inmigrante.

Aínda que nesta ocasión a perda de emprego en España foi menor que noutras crises, “o 70% desta caída pagárona os inmigrantes”, explica Liebig por teléfono desde París, onde se atopa a sede da OCDE. “Eles son os primeiros en atopar un traballo, son máis flexibles e reciben peores soldos. Pero tamén son os primeiros en caer cando as cousas non van ben”, razoa. Moitos deles traballaban en sectores que se viron gravemente afectados pola pandemia como o turismo. Antes da crise, unha de cada tres persoas que traballaba na hostalería non naceran en España, unha porcentaxe significativa que se atopa, con todo, por baixo das cifras de Alemaña (40%) ou Suecia (53%).

A integración, unha tarefa pendente

Nas economías avanzadas, subliña o think tank, os inmigrantes contribúen máis en impostos que os Gobernos gastan en protección social, saúde e educación. E, con todo, a súa integración segue sendo un reto maiúsculo: o problema da segregación dos non nados nese territorio afecta a todos os Estados do club.

Nun primeiro momento, apunta Liebig, “estar con outros inmigrantes ao chegar axúdalles na integración inicial, para atopar un traballo, un aloxamento ou tramitar os papeis”. Pero a longo prazo a concentración en determinadas áreas xeográficas xera desigualdade. “A infraestrutura adoita ser peor e existen problemas co idioma”, apunta o investigador. Esa segregación, ademais, provoca un crebacabezas de integración social máis amplo: por unha banda, “non teñen contacto con nacionais dese país e isto fréalles laboralmente”, afonda o experto da OCDE; por outro, “os fillos de inmigrantes sofren un atraso escolar maior”.

“O que me inquieta especialmente é a situación dos nenos”, dixo a comisaria Johansson este xoves durante a presentación do informe. “Co peche das escolas durante a pandemia complicouse moito a situación dos nenos de familias desfavorecidas, porque moitos non tiñan un computador ou internet, ao que se agregaban as dificultades do idioma. Debemos ter en conta esta vulnerabilidade e ofrecer medidas compensatorias para estes nenos”, afirmou.

España non é nin moito menos allea a este fenómeno: “Aínda que ten unha inmigración bastante recente, empeza a verse unha gran desvantaxe dos fillos dos inmigrantes que xa naceron no país”, gabia Liebig. “E non se lle está prestando a suficiente atención”.

Consecuencias do Brexit

No 2019, un ano antes de que se consumase a saída do Reino Unido da UE, o número de cidadáns británicos que adquiriron a cidadanía dun país do club comunitario foi de 29.800, o máis alto rexistrado ata a data, 15 veces o de 2015 antes da votación do Brexit. Ao mesmo tempo, o número de cidadáns da UE que obtiveron a nacionalidade británica tamén rompeu récord históricos, con 48.500 concesións. “O Brexit e os peches de fronteiras tamén poden influír na caída do emprego de inmigrantes no transporte e o almacenamento (-12%)”, afirma o estudo, que prevé un goteo de consecuencias no panorama migratorio.