España, Italia, Grecia e Malta únense para rexeitar o pacto migratorio da UE

(26/11/2020)

España, Italia, Grecia e Malta únense para rexeitar o pacto migratorio da UE

Os catro presidentes envían unha carta a Merkel para esixir que non lles deixen sós nesta crise

Pedro Sánchez conversa co primeiro ministro italiano, Giuseppe Conte, este mércores en Palma de Mallorca. En vídeo, declaracións de Sánchez este mércores sobre inmigración.FERNANDO CALVO / VÍDEO: QUALITY

El País Carlos E. Cué

Palma de Mallorca, Bruselas - 25 Nov 2020 -

Guerra aberta contra o pacto migratorio a só uns días de que Alemaña, que ocupa a presidencia semestral da Unión Europea, tente pechar un principio de acordó. España, Italia, Grecia e Malta, os chamados países de primeira liña ante a chegada de inmigrantes cara ao sur de Europa, presentaron este mércores un documento que rexeita frontalmente un a un os principais puntos do acordo proposto pola Comisión Europea a finais de setembro. O texto, referendado por unha carta á chanceler alemá Angela Merkel dos catro presidentes destes países, considera o pacto migratorio non só insuficiente para garantir unha responsabilidade compartida na xestión dos fluxos de migración irregular, senón contraproducente para os países que, por mera cuestión xeográfica, son os máis afectados por número de chegadas.

A proposta da Comisión establece grosso modo un marco de solidaridade obrigatoria entre países en materia de inmigración pero con varias opcións para canalizar o apoio: recolocar migrantes, apoiar loxísticamente aos países con máis presión migratoria ou xestionar e financiar as expulsións.

A carta e o documento asinado polos catro países do sur de Europa fixéronse públicos no marco do cume hispanoitaliano celebrado en Palma de Mallorca entre o presidente español, Pedro Sánchez, e o primeiro ministro italiano, Giuseppe Conte, acompañados dunha vintena de ministros dos dous países. España e Italia unen forzas en todos os campos europeos e este é un dos máis relevantes.

Tras anos de tensión entre ambos os países —con Matteo Salvini como ministro do Interior italiano bloqueando a chegada de barcos, mentres España recollía a algunha destas embarcacións—, Sánchez e Conte manteñen agora unha forte sintonía tras a saída do líder da liga do Goberno italiano. Ambos os países están a presionar para cambiar por completo o pacto de inmigración, aínda que no texto enviado a Berlín admiten que non será sinxelo. A oposición dos países máis duros augura moitas dificultades a este acordo que a chanceler Merkel quere impulsar.

Os catro presidentes do Goberno —xunto a Sánchez e Conte, o grego Kyriakos Mitsotakis, e o maltés Robert Abela— advirten de que a proposta da Comisión levaría á creación de grandes centros de detención de migrantes e solicitantes de asilo nos puntos fronteirizos. E esa consecuencia, avisan, “é inaceptable”. O fenómeno xa se manifestou en Grecia (illa de Lesbos), Italia (illa de Lampedusa) e, nas últimas semanas, en Canarias, lugares que, pola súa condición insular, convertéronse na gaiola xeográfica de miles de migrantes. A crise en Canarias converteuse nun problema prioritario para A Moncloa, que está decidida a non trasladar inmigrantes á Península, a solución que expoñen os dirixentes canarios, porque cre que iso supoñería un efecto chamada inmediato.

Na súa comparecencia conxunta, Sánchez e Conte mostráronse moi críticos co documento da Comisión Europea e esixiron cambios. “Non podemos aceptar que a inmigración non sexa resolta de maneira global. Hai que respectar os dereitos das persoas, hai que loitar contra as mafias, pero tamén temos que traballar en mecanismos de distribución dos inmigrantes. Non pode ser que un país por unha cuestión xeográfica asuma todo o peso”, sinalou o italiano. “É importante o documento que acordamos. A comunicación da Comisión Europea é insuficiente. A solidariedade ten que estar moito máis clara. Hai países que só ven un lado da migración. O control de fronteiras de Italia e España é eficaz, pero que facemos cos inmigrantes que corren o risco de morrer no mar? O noso documento é unha proposta valente, audaz, que expón un debate necesario”, rematou Sánchez.

“Sei que é moi difícil lograr unha converxencia neste asunto. Pero tamén parecía imposible o acordo económico de xullo. O acordo de Dublín sobre migración hai que cambialo. Algúns países teñen unha vantaxe xeográfica e séntense á marxe. Pero eu dígolles que isto podería cambiar. Un día a emigración pode chegar do Leste. Por iso hai que establecer mecanismos de solidariedade. Italia e España temos a mesma visión”, sinalou Conte.

A declaración dos catro países do sur de Europa complica o obxectivo de Alemaña, que esperaba pechar a mediados de decembro un acordo político no Consello da UE para continuar en 2021 a negociación do pacto co Parlamento Europeo. O obxectivo é pasar a triste páxina da crise migratoria de 2015, cando a Comisión propuxo un sistema de repartición de migrantes con cotas obrigatorias por países para facer fronte á chegada de máis dun millón de persoas desde Siria. O sistema púxose en marcha, pese ao claro rexeitamento de países como Hungría e Polonia, contrarios a asumir a súa cota, pero foi incumprido cun resultado moi por baixo dos obxectivos expostos  —apenas un de cada cinco candidatos ao asilo desprazáronse legalmente desde Grecia e Italia ao resto da UE—. 

Desde entón, os países da Unión repartíronse de forma voluntaria as persoas rescatadas no Mediterráneo. Pero é un sistema que funciona caso por caso, provoca situacións humanitarias dramáticas nos barcos de rescate ata que se pacta a repartición e só aplícase aos recolleitos en alta mar, un problema que practicamente só afecta a Italia e Malta, pero non a España ou Grecia.

Eses catro países fan agora fronte común para esixir un mecanismo de solidariedade predicible, permanente e que garanta a contribución de todos os Estados membros. O documento cualifica de “pura ficción” o feito de que a Comisión basee o seu pacto na premisa de que só entrarán en Europa as persoas que teñan dereito ao asilo ou que cheguen cos papeis en regra. “Non é realista e non vai funcionar”, afirman os catro países con maior experiencia en migración irregular por vía terrestre ou marítima, que reclaman que eles sós non poden asumir esta crise.