Galicia abre a súa casa aos refuxiados

(18/05/2020)

Galicia abre a súa casa aos refuxiados

A organización internacional Refugees Welcome crea unha rede de voluntarios na comunidade para compartir casa e experiencias con estranxeiros pendentes de asilo

CEDIDA


La Voz de Galicia
Susana Luaña
Redacción / A Voz 16/05/2020

Ningún cidadán de ningún país, á marxe da súa raza, sexo ou relixión, é alleo á crise do coronavirus. Pero, como afecta a pandemia a quen non ten nin onde confinarse porque está nunha situación alegal nunha terra afastada á súa? É o que lles pasa aos refuxiados que pediron asilo e están pendentes dunhas resolucións que adoitan chegar máis tarde que pronto e que, no caso de España, atópanse paralizadas pola crise sanitaria. Alí onde o Estado non chega ou chega tarde, organízase a sociedade civil; neste caso, a través de Refugees Welcome, unha organización internacional sen ánimo de lucro creada en 2014, presente en 16 países e que acaba de abrir un grupo territorial en Galicia. Promovida por persoas que polas súas viaxes ou as súas experiencias persoais xa mantiñan contacto con outras culturas, recoñecen que «o cemiterio do Mediterráneo» obrigoulles a reaccionar e comprometerse. O grupo galego creouse no confinamento e espera poder iniciar a súa actividade en canto a desescalada permítao.

Coincidindo co día mundial da convivencia en paz, a organización denuncia que en España, segundo Eurostat, só o 5?% dos refuxiados recibiron axuda do Estado no 2019, e que hai miles de peticións pendentes que se acumulan nos arquivos mentres os seus demandantes viven nunha situación de vulnerabilidade e provisionalidade que non só ocasiónalles problemas laborais ou de convivencia, senón que acaban sendo tamén vítimas de trastornos psicolóxicos.

O ano pasado presentáronse en España 118.264 peticións; 1.650 solicitantes lograron o estatuto de refuxiado, e 1.500, unha protección subsidiaria. A 39.776 permitíuselle a estancia no país por razóns humanitarias, pero 17.266 peticións foron rexeitadas e os refuxiados, expulsados; outras 2.200 foron arquivadas, e 55.866 seguen pendentes de revisión; case a metade. «Sumémoslle a iso as do 2020 e o parón administrativo polo coronavirus, e a pataca quente segue crecendo», indica Nano Goikoa, promotor do grupo galego xunto con María Filgueira. Fronte á posición de España, «que mira para outro lado», en Portugal levou a cabo unha regularización masiva de inmigrantes durante a pandemia e Italia vai dar permiso de residencia e traballo a 600.000.

Limbo xurídico

Tras a primeira odisea, a de sobrevivir á fuxida do país de orixe e á peregrinaxe en terra de ninguén, chega a segunda: o día a día sen papeis nunha sociedade descoñecida. E aí é onde actúa Refugees Welcome. O habitual, cando un estranxeiro que chega a España solicita asilo, é que pase seis meses nun centro no que recibe teito, comida e clases de español. Logo entra noutra fase na que se estuda a súa solicitude e resólvese. Non debería durar máis que outros seis meses, pero o habitual é que se alongue no tempo e os solicitantes permanezan, sine die, nun limbo xurídico. «Deben ser agora mesmo centenares de miles, e vai a máis», advirte Goikoa. En xeral, quedan baixo o réxime de protección de entidades humanitarias como Cruz Vermella ou Accem, cunha pequena axuda do Estado. «Pero non coñecen a ninguén e atópanse nunha situación de vulnerabilidade absoluta». Poden traballar? En teoría si, e algunha sentenza recoñéceo, pero «que empresario vai dar traballo sabendo que o contrato pode decaer e que pode ser expulsado?».

Aí é onde entra Refugees, que promove a cultura de benvida entre a cidadanía. Os voluntarios da entidade abren as portas das súas casas aos refuxiados mediante un contrato de aluguer, aínda que con prezos máis baixos que os do mercado. Pero ademais, a organización bríndalles unha ligazón local que lles abre as portas da sociedade para axudarlles a crear unha rede que lles facilite a súa integración. «Non é un acollemento, é un acordo horizontal, entre iguais e de respecto mutuo», subliña Nano Goikoa.

Goikoa e Filgueira aproveitaron o confinamento para poñerse en contacto con persoas que, en Galicia, xa mostraran o seu interese en compartir casa cos refuxiados. E son unha vintena, e a web da entidade (refugeeswelcome.es) está aberta para que se incorporen máis.

Van xa 1.600 convivencias, e cada unha escribe historias incribles na memoria dunha organización que agora aspira a contalas tamén en galego.