A emigración alemá que resucitou o Liborio da Illa

(22/02/2019)

A emigración alemá que resucitou o Liborio da Illa

Un grupo de mulleres das Rubas recupera un vello elemento do Entroido insular para convertelo nunha das festas máis queridas

a. gago a illa 22.02.2019 | Faro de Vigo

Grupo de mulleres que organizou ata este ano o Liborio da Illa. // Noé Parga

 

 

 

O Entroido da Illa é particular practicamente todos os seus días, pero mentres o resto de municipios enterran ou queiman a sardiña, no pequeno municipio sae á rúa Liborio, un personaxe que salvaron as mulleres das Rubas cando varias delas regresaron da emigración en Alemaña. Con el consolidado como unha das grandes actividades do Entroido insular, e tras superar todas elas os 70 anos, decidiron ceder a testemuña, que non a festa, á que acudirán coas súas mellores galas de viúvas para despedir ao personaxe que elas revitalizaron co seu tesón.

Corría o ano 1984 cando un grupo de mulleres do barrio das Rubas, na Illa de Arousa, decidiu recuperar unha antiga figura do Entroido insular, o Manoliño ou Liborio. Esa figura pertencía á súa infancia, pero desaparecera ao non atopar unha substitución xeracional que se fixese cargo desa festa. Aquel primeiro ano, as mulleres cargáronse "ao lombo cunhas angarellas" a imaxe e paseárona polo municipio antes de queimala nas inmediacións de Ou Naval. Desde ese momento, o Liborio volveu saír de forma ininterrompida e tan só variou en dúas ocasións de lugar á hora de ser queimado, en ambas as por culpa dunha forte nortada que impedía a súa celebración.

Detrás desta figura atópanse os nomes de Rosa Bicada Suárez, Carmen Casades Paz, Teresa Otero bicada, Carme Deus Suárez, María Teresa Santiago, Rosa Ramos Otero, Claudia Rial Señoráns e Teresa Rial Neto, ás que sempre axudaban Jesús Rial, Luís García e Alberto Martínez, o carpinteiro encargado de elaborar a armazón de madeira para o Liborio. Nos últimos anos tamén se sumou un mozo Luís Arousa, convertido agora en edil do Concello da Illa. Leste foi o núcleo duro que evitou a desaparición do Liborio e, fai xa máis de vinte anos, decidiu darlle un toque diferente que resultaría definitivo para convertelo nunha das festas máis queridas polos insulars: representar no boneco a un individuo de rabiosa actualidade.

Resultaba moito máis fácil escoller o personaxe que preparalo. Algún deles chegou a durar días na súa elaboración debido aos "retoques que lle dabamos, había días en que non durmiamos para tratar de pensar nos detalles que lle poriamos". Todo por desfilar durante dúas horas e ver como a súa creación acababa converténdose en cinza por mor das chamas.

Con todo, con entre 70 e 80 anos, todas elas consideraron que "é o momento da retirada", dunha retirada que non atopou relevou no barrio das Rubas, porque "os máis novos parece que prefiren estar co vaso na man que colaborando nisto", apunta unha das mulleres. Se asumiron o reto de relevalas as integrantes das Festas Culturais da Illa, unha sección de Dorna que se encarga de organizar os entroidos. Eles serán os que este ano preparen un Liborio que ningunha das súas anteriores nais sabe como vai ser. "Unha das grazas do Liborio era non descubrir o personaxe ata o desfile, e nós queremos mantelo, porque non o elaboraremos, pero á festa iremos", explicaban onte para dar fe do vínculo cun espectáculo que fixo da crítica, en especial aos políticos, a súa razón de ser.