Catro viaxes pola emigración meca

(10/09/2018)

Catro viaxes pola emigración meca

O Grove inaugurou onte un mes dedicado homenaxear a quen, desde a distancia, axudaron a construír o presente

rosa estévez
vilagarcía / la voz 10/09/2018

Non corren bos tempos para a empatía. Poñerse na pel e nos zapatos dos outros non está de moda, e iso fai que as peores enfermidades sociais afloren cunha fortaleza aterradora. En momentos así son especialmente necesarias iniciativas como a que onte estreou o Concello do Grove: un mes de actividades para homenaxear a todos os emigrantes mecos que, desde a distancia, contribuíron ao benestar da súa familia e de todo o seu pobo. O acto inaugural celebrouse, ao mediodía, na rúa Castelao. Ou deberiamos dicir na Catorse? Ese é o nome co que os grovenses que viviran en Nova York bautizaron, de volta na súa terra, á primeira vía do centro urbano na que, en lugar de pequenas vivendas unifamiliares, comezaron a crecer edificios de varias plantas.

Ese nome, A Catorse, é un símbolo da importancia que a emigración tivo para O Grove. Para a súa economía, si, pero tamén para a súa cultura. Ata para o idioma, porque desde hai anos o ghalegho do Ghrove do que tanto presumen os mecos está trufado de versións máis ou menos libres de termos en inglés. Así se lembrou no acto de onte, no que a rúa tivo protagonismo: descubriuse unha placa coa historia da súa «chata»; acabará colgando nalgún recuncho da vía. Pero houbo outras catro voces que resoaron onte ao mediodía para axudar aos moitos grovenses presentes a facer memoria da emigración. Da de antes e da de agora.

Aguantando un sol de xustiza do que os seus oíntes podían escapar -moitos colleran as cadeiras dispostas polo Concello e desprazábanas cara aos laterais da rúa, á sombra dos edificios-, Ia Vidal, Susi Pena, Xaquín Pérez e Manola Caneda tomaron a palabra para compartir cos seus veciños as súas historias da emigración. Ia lembrou os seus doce anos en Holanda, en barcos que construían plataformas petrolíferas. «Fun sen contrato, sen nada. Non sabía o idioma, pero sempre tratáronme moi ben», relatou onte este home, que se foi a Holanda porque «aínda que aquí tiña traballo, quería facer unha casa». Susi Pena é moito máis nova. Pasou seis anos en Inglaterra buscando as oportunidades que aquí non conseguía achar. A súa estancia foi curta, non como a de Xaquín Pérez, que leva 63 anos en Venezuela, aínda que agora pasa máis meses na súa terra de orixe que no seu castigado fogar de adopción. Tamén Manola falou de cando, nos sesenta, foi a Francia a buscar futuro. «Cando cheguei á casa na que ía traballar dixeron que descansase, e que tomase gateaux (pastel), e eu pensei: pois se que fixen ben, vir para Francia para comer ghato». Manola sorrí ao lembralo. Era novo, traballaba nunha boa casa e tivo a ocasión de percorrer mundo. Logo volveu ao Grove e construíu o resto da súa vida.

Dúas mulleres, dous homes, e de idades diferentes: a diáspora chega a todos lados

«Fun sen contrato, sen nada. Non sabía o idioma, pero sempre tratáronme ben», di Ia