Haberá máis fondos, máis rapidez e cumprimento das normas, pero as cuestións máis espiñentas quedaron no tinteiro. Grosso modo, é o que sacaron en común onte os líderes europeos reunidos de urxencia para abordar a crise migratoria nas fronteiras da Unión.
A situación desbocouse na rexión dos Balcáns, onde a tensión non deixa de crecer. Os países que están en primeira liña da crise non teñen recursos para controlar o fluxo de refuxiados que atravesan os seus territorios rumbo ao norte. Doutra banda, os terceiros países veciños de Siria, principal foco de violencia e inestabilidade en Oriente Medio, non dispoñen de medios para atender aos miles que acollen en campamentos improvisados, no mellor dos casos.
A situación puxo ao límite a unha Unión desbordada obrigándoa onte a medidas urxentes para pór orde e control nas súas fronteiras e para dar resposta inmediata ás necesidades humanitarias dos refuxiados. Os 28 comprometéronse en primeiro lugar a achegar 1.000 millóns de euros adicionais ao Programa Mundial de Alimentos das Nacións Unidas e a axencias internacionais de cooperación, dada a escaseza de alimentos básicos e sanitarios de que dispoñen para atender aos miles de desprazados pola guerra en Siria.
Os socios tamén chamaron aos países da UE en primeira liña de recepción a que apliquen «todas as normas existentes no regulamento de Dublín» mentres siga en vigor. A normativa indica que é o país de chegada o que debe tramitar a solicitude de asilo. A posta en marcha a finais de semana dos denominados «hotspots», ou puntos de identificación e toma de pegadas, debería acelerar este proceso previo á recolocación dos asilados.
Grecia, no punto de mira
Os ollos están postos en Grecia, á que Hungría e Croacia acusaron esta semana de desviar o fluxo de migrantes cara aos seus países, provocando peches fronteirizos. Alemaña, Eslovenia e Austria declararon situación de urxencia ante a chegada masiva de persoas e restrinxiron o acceso polas súas fronteiras dentro do propio espazo Schengen. «Teño que aferrarme á regulación. Pola contra, toda a UE estaría envolvida no caos. Si Grecia non pode aplicar Schengen, deberiamos pedirlles que deixen a outros defender as fronteiras», esixiu ao comezo do cume o primeiro ministro húngaro, Viktor Orbán, moi criticado por levantar valos na fronteira con Serbia e Croacia e pola violencia empregada para cortar o paso aos refuxiados.
A pesar de pedir a ambos os países que melloren os controis, os socios recoñeceron que é necesario dotar de máis medios ás axencias de vixilancia de fronteiras (Frontex, EASO e Europol) e que é esencial a colaboración con terceiros países de acollida e tránsito para reducir a presión migratoria. Para iso acordaron aumentar as achegas ao fondo fiduciario para o norte e Corno de África e mobilizar fondos extra para Xordania, Líbano e Turquía. «Hai que atallar a raíz do problema e discutir con eles como facer a seguridade na fronteira máis eficiente», pediu a chanceler Angela Merkel. Tamén se accedeu a aumentar o apoio financeiro aos países balcánicos que nas últimas semanas han ter que lidar en solitario coa crise.
David Cameron apuntou aos conflitos latentes na rexión. «Temos que estabilizar os países de orixe». A xefa da diplomacia europea, Federica Mogherini, asegurou que a UE puxo «toda a carne no asador» para tratar de alcanzar unha solución política á guerra en Siria.
As cuestións máis peliagudas foron aparcadas. As reticencias de moitos países deixan no aire a proposta de despregar un equipo europeo de gardas de fronteiras e aínda non se abriu o debate sobre como reformar o acordo de Dublín que esta crise dilapidou. Fontes de Bruxelas recoñecen incluso que «hai incerteza sobre como funcionará o mecanismo de recolocación de refuxiados».
