Mandianes: ´O emigrante séntese desarraigado de si mesmo e do seu país´

(03/06/2014)

Mandianes: ´O emigrante séntese desarraigado de si mesmo e do seu país´

O etnógrafo defende esta tese no seu último libro, "Viaxe sen retorno"

mar mato vigo 02.06.2014 | Faro de Vigo

 

 

Manuel Mandianes, meses atrás, en Vigo. // José Lores

 

"Cando cheguei a Suiza miraba as cousas como a xente do meu pobo e ao volver miraba as cousas do pobo cos ollos dun suizo. Agora, os veciños dinme: "Non nos entendes. Crees que sabes máis que nós. E séntome fatal". As declaracións dun emigrante galego retornado vértense no libro Viaxe sen retorno, do doutor en Etnografía e Antropología o ourensano Manuel Mandianes, que acaba de publicar a editorial Sotelo Branco. Baixo un entramado antropológico-filosófico, o autor defende a tese de que o emigrante perde a súa estrutura persoal cando deixa o seu país e que, ata aínda que regrese, resultaralle difícil recompoñerse.

"O que me animou a escribir este libro foi, primeiro, a miña vida; eu fun un emigrante nómada; e tamén, o encontro con emigrantes de moitos sitios. Cada vez que falaba con eles, atopaba un aspecto novo que me axudaba a profundar no mesmo problema. O emigrante é unha persoa que está de paso en todas partes e en todas elas sente o desexo de volver ao seu país. Cando o fai, segue sintíendose emigrante co desexo de retornar ao país que deixou" nun inicio pero que xa non existe porque a súa aldea, a súa rexión, o seu estado ha evolucionado e as persoas que deixou como amigos ou familia cambiaron.

Toda esta problemática nace dunha mitificación errónea do lugar ao que desexa emigrar e que identifica cun paraíso onde pode realizar os seus soños. Con todo, ao chegar alí, dáse conta de que a realidade é outra e que o verdadeiro paraíso atópase no lugar que deixou atrás. "Cando regresa, ve que este está cambiado e que os seus veciños chámanlle estranxeiro, alemán, ruso, suizo... E séntese un estraño no seu país que xa non ve como un paraíso", sinala o autor de Viaxe sen retorno.

Froito dese desarraigamento é a perda da estrutura persoal. "Iso é o máis duro do libro", recoñece Mandianes, quen engade que "deixar as raíces e chegar a unha identidade completamente diferente e non sentirse integrado, iso fai perder dalgún xeito a identidade persoal. A persoa séntese desarraigada do seu país e de si mesma".

As 178 páxinas que presenta o libro abren o debate sobre a emigración en clave de sentimentos pero non de estrutura micro ou macroeconómica. Manuel Mandianes comezou a recompilar información para esta obra desde fai máis de dez anos. "Empecei a interesarme pola realidade dos emigrantes e ía tomando notas para comezar a darlles estrutura", apunta.

Un dos puntos diferentes do libro é a inclusión de diálogos con emigrantes de diferentes nacionalidades, relixións e condición que opinan sobre a súa experiencia persoal e o seu desarraigamento. "Os diálogos no libro son moi interesantes porque narran o drama e a traxedia das persoas. Son diálogos colleitos ao pé da letra", indica Mandianes -autor do blog 'Diario nihilista dun antropólogo'-, quen engade que lle dan un aire diferente á maioría dos libros que se escribiron sobre a emigración que describen as penurias físicas, o paro, as dificultades para atopar traballo mentres eu escribo sobre as angustias".