A situación familiar, peza crave no rendemento escolar do alumno inmigrante

(02/03/2012)

A situación familiar, peza crave no rendemento escolar do alumno inmigrante

EXPERTOS EN CUESTIÓNS MIGRATORIAS CREN DE VITAL IMPORTANCIA ADOPTAR ESTRATEXIAS DE TRABALLO COA CONTORNA

Elena Fernández, Vigo 01 de marzo de 2012



Santos Rego, no seu despacho na Facultade de Ciencias da Educación.

"E necesario aproveitar a importancia que as familias conceden ao estudo e as expectativas que os pais teñen respecto dos seus fillos para transformalas en estratexias que se poidan traducir nun apoio sistemático" á formación. Así se desprende do traballo sobre "O rendemento escolar do alumnado procedente da inmigración en Galicia", realizado entre 2008 e 2010 polo catedrático da Universidade de Santiago de Compostela Miguel A. Sánchez Rego, quen, ademais, recorda a "correlación" que existe entre "a formación académica da nai en xeral e o rendemento educativo dos fillos nas escolas".

Unha maior implicación dos proxenitores na actividade escolar dos seus fillos contribúe a optimizar o seu rendemento educativo e isto é así tamén no caso das familias procedentes do exterior, segundo despréndese do estudo de Miguel A. Santos Rego, para quen, no rendemento escolar dos alumnos, "son básicas as variables familiares e, fundamentalmente, o nivel educativo dos pais". Por ese motivo, considera "de vital importancia adoptar estratexias de traballo e colaboración coas familias, tendo en conta as súas distintas realidades educativas e a forma en como estas inflúen na relación das familias coa escola".
Pero "todo programa enfocado á mellora do rendemento académico dos alumnos debe buscar aliados externos á escola, tanto nos distintos axentes sociais como na administración local", apunta o catedrático, quen sinala que "as interaccións sociais teñen un efecto interesante sobre o potencial académico do alumnado", e engade: "Sabemos que as separacións longas na dinámica migratoria poden impedir a estabilidade necesaria dos estudantes á hora de centrarse nas rutinas escolares", polo que "é necesario que haxa relacións con individuos de fóra da familia, pois eses individuos proporcionan oportunidades de reducir as distancias entre fogar e escola".
Todas estas conclusións ás que chega Miguel A. Santos no seu traballo, no que ofrece un programa de optimización para familias e centros de ensino, forman parte dos estudos que seis grupos de investigadores das universidades de Santiago de Compostela e Vigo (Grupo Esculca, Gefil, Diodep, Grupo de Tecnoloxía de Educación Coordinada, Grupo de Investigación Gramática española e Grupo Gies) están realizando dentro da Rede de investigación Ries (Rede de Inmigración, Educación e Sociedade) que coordina o propio Santos Rego e que foi creada fai ano e medio para analizar, desde diferentes ópticas, asuntos vinculados á emigración e a inmigración.
Con todo, e a pesar de que a Rede Ries foi configurada fai relativamente pouco tempo, os estudos sobre os fluxos migratorios realizados polos investigadores veñen desenvolvendo desde os anos noventa. Primeiramente, nesa década, centrados na situación socioeconómica dos emigrantes galegos en Europa e América -"non desde unha perspectiva histórica, senón sobre as necesidades en temas sociais e educativos", aclara Santos Rego-, que, no caso de Europa, levou a cabo servíndose dos datos facilitados polos centros galegos de Londres, Bruxelas, Alemaña, Francia ou Suíza.
A partir de 2000, co "auxe da inmigración e o retorno", os estudos céntranse sobre todo na análise destes dous colectivos: os inmigrantes procedentes de Latinoamérica e os retornados, fillos e netos de emigrados que veñen obrigados a desligarse da conxuntura socioeconómica xerada en Latinoamérica por aquel entón e buscan acomodo na Comunidade galega, amparándose nas políticas de fomento do retorno impulsadas desde a Administración autonómica.

"Grupo Esculca"
Empeza por esa época "un fluxo grande" de migracións, di Santos Rego, e os proxectos de traballo dos investigadores do "Grupo Esculca", que tamén coordina este catedrático, céntranse en tres eixos fundamentais: familiar, éxito-fracaso escolar e a celebración dun seminario sobre a xestión das migracións na administración local.
Sobre o aspecto familiar, cuxo traballo valeulles o "Premio Nacional de Investigación Educativa" que concede o Ministerio de Educación español, analizouse a participación das familias migrantes no sistema educativo.
O éxito ou fracaso dos alumnos procedentes da emigración nas escolas galegas constituíu outra das liñas de traballo deste grupo, que se completou cun seminario sobre xestión das migracións na Administración local, no que se analizou como traballan os concellos desde unha perspectiva de funcionamento dos servizos sociais e de atención aos inmigrantes. O resultado deste seminario plasmouse no libro "Administración local e inmigración. A xestión socioeducativa".
Neste contexto, e para lograr sociedades máis plurais, Santos Rego avoga por abrir as portas á investigación, a través de másteres e doutoramentos, aos mozos sensibilizados coa diversidade cultural para "facer da diversidade un elemento de progreso".