Seis de cada cen habitantes da Mariña proceden do estranxeiro. Das 76.192 persoas que conforman o censo dos 15 municipios da comarca, 4.580 son inmigrantes. Os portugueses representan o grupo máis nutrido, con 658 empadroados e presenza en case todos os concellos. Na zona residen 493 romaneses (só en Viveiro son 230; na Pontenova, 45; e en Ourol, 29, os mesmos que en Alfoz); e 491 caboverdianos (421 asentados en Burela).
Marrocos, con 425 cidadáns (142 en Foz, 66 en Lourenzá e 52 en Mondoñedo) e Brasil, con 423 (126 en Ribadeo, 115 en Foz, 62 en Viveiro e Burela, e 41 en Barreiros), copan o cuarto e o quinto postos. A comunidade indonesia, unha das que máis creceu na última década pola demanda de man de obra no sector pesqueiro, elévase xa a 357, fincados en Viveiro (172) e Burela (138), onde se atopan os principais portos. Algo similar ocorre cos peruanos, 333, a maioría residentes en Burela (197) e Viveiro (97). Dos 288 dominicanos, 209 viven en Viveiro e os 175 colombianos repártense entre Viveiro (66), Burela (51), Ribadeo (27) e Foz (25).
As trabas impostas pola Administración aos reagrupamientos familiares, consecuencia da crise económica e o aumento do paro, frearon a chegada de estranxeiros á comarca. «Non queren que veñan se non hai emprego porque supoñen un custo para o Estado, pola sanidade e a educación», indica Rebeca Rivera, educadora social na Casa do Emigrante, en Viveiro. E constata problemas para renovar o permiso de residencia xa que esixen «un contrato ou cobrar a prestación do paro». «Estamos a tramitar casos ?por procura activa de traballo?, pero sabes que hai posibilidades de que cho deneguen e quédesche ilegal», alerta.
Sen contrato nin prestación por desemprego corren o risco de volverse «ilegais»
Os estranxeiros sofren o aumento do paro que se rexistrou no sector servizos
A caída da actividade na construción e, en menor medida, na pesca supuxo un pau para centenares de inmigrantes asentados na Mariña. Pero o empeoramento da crise económica na comarca acabou por afectar tamén, de forma cada vez máis visible, ao sector servizos, que ocupaba a bo número de estranxeiros. A «desesperación» de varios empresarios de Viveiro ante unha situación que cualificaban de «insostible», pola carencia de man de obra, levoulles a contratar persoal en República Dominicana. A iniciativa xurdiu no ano 2006 e na cidade recalaron varias remesas de inmigrantes para paliar a falta de profesionais en bares, hoteis ou restaurantes.
Pero «a historia deu un envorco tremendo, radical», constata un hostaleiro viveirense. «Isto é moi estacional e agora xa hai empresarios que pechan por semana porque non haxa clientela», explica. Agora predominan os contratos temporais, ata de días, «e xente que traballou en Nadal quedou na rúa ao acabar a campaña e non terá emprego ata Semana Santa e o verán», confirman as responsables da Casa do Emigrante.
A riqueza dá mestizaxe
Xa non queda na memoria aquela imaxe exótica dun alumno/a cos trazos faciais distintos nunha clase do colexio. Agora a porcentaxe de nenos inmigrantes é considerable. En todas as titorías \ representación de moitos lugares ; do Caribe (Cuba, República Dominicana, Haití... ), de Sudamérica (Perú, Brasil, Colombia, Uruguai?), de países centroeupeos (Romanía, Rusia?), de países africanos (Marrocos, Etiopía?) e países asiáticos. Un 17% do alumnado do colexio Lois Tobío é inmigrante; dous 312 alumnos/as matriculados non Centro, 55 son de procedencia estranxeira.
Temos que destacar as grandes dificultades para vos Equipos directivos, Departamentos de Orientación e Profesorado dous centros para a organización dá función educativa e aproveitamento dous recursos que nunca son vos suficientes para atender as necesidades educativas do alumnado dende ou momento dá acollida ata continuar coa súa progresión académica.
A diversidade non é soamente un aspecto externo senón que é un concepto moito máis profundo: culturas, linguas, prioridades, valores..., ata expectativas diferentes cara á escola e cara á vida. A Lei vixente permite certa flexibilidade á hora de integralos nun curso determinado. Tratar de incluilos non curso que lle correspondería pola súa idade, pero a meirande parte dás veces resulta conveniente pedagóxica e persoalmente integralos nun curso inferior debido ao desfasamento curricular e ás dificultades lingüísticas, atopándonos casos de alumnos de 11/12 anos que apenas acudiron á escola. A pesar de todo, resulta enriquecedor para tod@s poder estar vivindo nesta mestizaxe de alumnos porque nos permite contrastar aspectos culturais tan distintos e observar ou afán de superación dúas pais/nais e nenos/as; ou simplemente recodar que ou noso país tamén foi emigrante. Equipo directivo e departamento de Orientación do Colexio Lois Tobío.
