Miles de nenas inmigrantes en España corren o perigo de sufrir a ablación

(06/02/2012)

Miles de nenas inmigrantes en España corren o perigo de sufrir a ablación

Cada ano 5 millóns de nenas sofre a extirpación parcial dos seus xenitais externos

Localidade:

Cristina Lladó / Efe

Data

En España hai miles de nenas que corren o perigo de ser vítimas da mutilación xenital feminina, unha práctica ancestral que os inmigrantes subsaharianos importaron e que varias ONG e organismos públicos loitan por erradicar.

Trátase de fillas de inmigrantes senegaleses, malianos ou nixerianos, entre outros, a quen a tradición manda extirpar o clítoris e os beizos vaxinais como parte da súa transición á idade adulta, para manterse limpas, castes e apetecibles para os homes.

Este luns 6 de febreiro celébrase en todo o mundo o Día Internacional da Tolerancia Cero á Ablación, unha práctica recoñecida internacionalmente como unha violación dos dereitos humanos pola que, segundo datos da Organización Mundial da Saúde (OMS), cada ano 5 millóns de nenas sofre a extirpación parcial dos seus xenitais externos.

En España non existen datos oficiais, pero expertos da Universidade Autónoma de Barcelona calculan que hai contorna a 10.000 nenas en risco de sufrir unha ablación, todas elas procedentes dalgún dos 27 países do mundo -a maioría da franxa subsahariana- nos que esta práctica está moi estendida.

Protexer ás nenas da ablación

«Cando ves unha mutilación xenital por primeira vez quedas en estado de shock; cando ves que sucede en España comprendes que tes que loitar contra iso como sexa», asegura a subinspectora dos Mossos d'Escuadra, Rosa Negre, que encabeza a operación para erradicar esta práctica en Cataluña.

Responsable da Unidade de Proximidade e Atención ao Cidadán dos Mossos d'Escuadra en Xirona, Negre participou na redacción dun protocolo de actuación que coordina o labor de educadores, persoal sanitario, policial e xudicial para protexer ás nenas pioneiro en España.

«Todos estamos pendentes das nenas e atentos á súa evolución: médicos, enfermeiras, mestres; en canto sospeitamos un cambio actuamos», explica do funcionamento deste programa polo que, o ano pasado, abríronse dilixencias a 25 familias en Xirona impedindo así a posibilidade de ablación de 36 nenas.

Trátase dun programa de «absoluta proximidade» que se basea no poder disuasorio da lei e nun intenso labor pedagóxico coas familias.

«Non vale con ameazar coa lei e o cárcere, hai que convencer nais e pais de que a ablación é mala para a saúde das súas fillas, que é un atentado contra a súa integridade e que ten profundas secuelas físicas e psicolóxicas», explica.

Así, Negre non só impartiu seminarios, conferencias e charlas, senón que chegou a visitar persoalmente as casas de emigrantes a piques de irse de vacacións aos seus países de orixe coas súas fillas.

A subinspectora ínstalles a asinar un documento polo que se comprometen a que a súa filla volverá intacta e advírtelles de que o Código Penal establece penas de entre seis e doce anos para quen realice, consinta ou facilite a ablación, ata se esta se realiza fóra de España.

Proba diso é a condena a seis anos de prisión que a Audiencia de Teruel impuxo o pasado mes de novembro ao pai dunha nena nacida en Alcañiz (Teruel) que foi sometida á ablación á idade de oito meses en Gambia, un país no que oito de cada dez nenas sofre mutilación xenital feminina.

«A lei é moi boa, porque non só é disuasoria, sérvelles a eles de xustificación ante os seus familiares e veciños de por que non someten ás súas fillas a un procedemento que é supostamente normal e beneficioso para as nenas», apunta Negre.

O exemplo de Cataluña

O programa catalán é a envexa doutras comunidades autónomas como Andalucía, Valencia, Madrid ou País Vasco nas que residen inmigrantes de países de risco pero «moitos menos e máis dispersos, o que fai máis difícil o seu seguimento», recoñece Casilda Velasco, experta matrona, profesora de Enfermería na Universidade de Xaén e voluntaria de Medicus Mundi Andalucía.

Esta ONG imparte cursos de formación e sensibilización para persoal sanitario e editou unhas guías sobre a mutilación xenital feminina e como previla para «concienciar á sociedade de que o horror da ablación tamén se produce en España».

Velasco subliña que en España non só hai que loitar contra as crenzas dos inmigrantes, tamén contra quen pensan que se trata dun tema tradicional propio doutras culturas que hai que respectar, aínda que esta é unha actitude cada vez máis minoritaria.

Pero en Andalucía «falta dar o seguinte paso: chegar á comunidade e traballar coas asociacións de mulleres inmigrantes, só elas poden acabar con esta horrible tradición», explica Velasco, quen traballou 30 anos en África e sabe ben da influencia dos maiores.

Así, recorda o caso dunha familia de Burkina Faso en que os pais impediran a ablación da súa filla de 18 anos, pero un fin de semana que regresou ao seu pobo «as vellas do poboado collérona e fixéronllo á forza».

«As avoas africanas teñen moitísima importancia e a presión social para mutilar ás nenas aínda que vivan en España é moi grande», advirte Bombo N'dir, unha activista senegalesa que leva 13 anos vivindo en España e é vicepresidenta do Equipo de Sensibilización contra as Mutilaciones Xenitais Femininas (XES).

N'dir explica que as mulleres máis novas están máis abertas a comprender que esta tradición tan valorada é en realidade fonte de tremendas dores, infeccións e problemas sexuais e de saúde.

«Cuesta máis convencer a muller recentemente chegada e moito máis difícil traballar cos homes porque teñen un descoñecemento total da muller e estás a falar de cousas das que non se fala xamais», subliña esta activista convencida de que con moita pedagoxía e traballando tamén nos países de orixe é posible erradicar esta práctica ancestral sen fundamento médico nin relixioso.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta