300 inmigrantes residentes convértense en españois cada día

300 inmigrantes residentes convértense en españois cada día

As naturalizaciones multiplícanse por 10 nunha década, ata 123.000 en 2010

Naiara Galarraga 24 JUL 2011

O xogador da NBA Serge Ibaka, nacido en Congo, e o premio Nobel Mario Vargas Llosa, peruano, pertencen ao pequeno club dos que obtiveron a nacionalidade española por vía extraordinaria, por decisión do Consello de Ministros. O ordinario para os inmigrantes é lograr o pasaporte por vivir legalmente en España: cada día de 2011 uns 300 estranxeiros convertéronse en españois por esa vía. Chámanse Diego Fernando, Hilda Romelia e, en menor medida, Mulay o Hassan. As naturalizaciones de inmigrantes por residencia disparáronse ata multiplicarse por dez nunha década: 123.718 en 2010; 11.996 en 2000, segundo datos do Ministerio de Xustiza.

O espectacular aumento (que inclúe a comunitarios, aínda que o seu número é insignificante segundo fontes de Xustiza) foi en paralelo á crecente inmigración. "Non é de estrañar que as cifras multiplicáronse así, pola dobre razón de que o número de estranxeiros multiplicouse por cinco ou seis nese tempo e porque, para a maioría, a naturalización require o transcurso do tempo", explica o catedrático de sociología da Universidade Complutense Joaquín Arango. As naturalizaciones adelgazan a cifra de inmigrantes e engordan a de españois, o que ás veces leva a crer que eses inmigrantes regresaron aos seus países. 

O groso do incremento débese á naturalización de latinoamericanos, posto que aos nacionais dos países iberoamericanos (incluído Brasil), Filipinas, Guinea Ecuatorial, Portugal, Andorra e sefardíes (descendentes dos xudeus expulsados de España en 1492) bástalles vivir dous anos legalmente en España para pedir a nacionalidade. "No caso da ecuatoriana, o crecemento é moi significativo, derívase da intensa migración que se produciu a finais do século XX procedente de Ecuador", afirma un boletín do Ministerio de Traballo e Inmigración que en 2008 analizou o perfil dos naturalizados. Ecuatorianos e colombianos supón a metade dos case 80.000 foráneos que se nacionalizaron en 2009 (último ano con datos por países). "Este réxime privilexiado, que data do XIX, nace como un intento de manter relacións preferentes coas colonias", explica o avogado da secretaría federal de emprego e inmigración de CCOO José Antonio Moreno.


Hilda Iza xura a Constitución en 2007 en Madrid. / CRISTÓBAL MANUEL
Engade Moreno que aos iberoamericanos compénsalles pedir o pasaporte: "Un latinoamericano pode conseguir a nacionalidade antes que o estatuto de residencia de longa duración", que require un permiso inicial dun ano, unha renovación por dous anos e outra renovación por dous anos máis. Ou sexa, cinco anos para ser residente de longa duración, fronte a dous anos para ser español con todos os dereitos, e deberes.

O resto dos inmigrantes debe residir con papeis e de xeito continuado en España durante 10 anos para solicitar a naturalización. De feito, en 2001, Marrocos foi o país que máis novos españois achegou; en 2009, foi o terceiro. Se se comparan os requisitos en España e outros países, aquí "é máis fácil para algúns, sobre todo latinoamericanos, e máis difícil para os demais, polo que a lexislación é claramente discriminatoria", sinala Arango.

Adquiren a nacionalidade con intención de quedar en España? Aurelia Álvarez, profesora de Dereito internacional na Universidade de León e autora da web migrarconderechos, explica que "os marroquís si" pretenden envellecer aquí tras culminar o "durísimo" trámite de conseguir o pasaporte. Non é o caso de moitos latinoamericanos, salvo que casen cun español,afirma. "Piden a nacionalidade para evitar a lexislación de estranxeiría que cada día é máis dura. Se quedan en paro e non teñen papeis, poderíanlles expulsar". Se son españois, o risco desaparece.

As concesións aumentaron chamativamente (como un 50%) en 2010. O incremento é froito da mellora da burocracia (as solicitudes non variaron moito) explican desde Xustiza. "Cando cheguei o tempo medio para resolver os expedientes era de dous anos e medio, agora é dun ano e oito meses grazas a un plan de produtividade que implantamos cun esforzo enorme dos funcionarios", asegura María Ángeles  Alcalá, directora de rexistros e notariado. Antes de responder si ou non, consultan ao Ministerio do Interior. Se o interesado ten antecedentes penais, está no cárcere ou inmerso nun proceso xudicial, a resposta é non.

O sindicalista sostén que a vía dos dous anos debería incluír a "os saharauís, da última colonia, que abandonamos malamente e os moriscos, que expulsamos no XVII".