Acabouse o boom da inmigración: por primeira vez cae a poboación estranxeira

Acabouse o boom da inmigración: por primeira vez cae a poboación estranxeira

.04.2011 Madrid David Page e María G. Maio 8

Era cuestión de tempo... Do tempo que dure a crise. A freada económica fai que España deixe de ser destino prioritario da inmigración.

Confirmado. A crise económica e o desemprego fixeron que España peche a porta á inmigración. Ou que a abra... pero só a porta de saída. Segundo os datos do último padrón municipal, en España residen case 5,73 millóns de estranxeiros. O dato revela o primeiro descenso de poboación estranxeira en España. Só un 0,3% menos. Só 17.067 inmigrantes menos. Pero todo un xiro radical na evolución demográfica do país.

España pasou en apenas quince anos da total inexperiencia en materia de inmigración a converterse nun dos países de todo o mundo con maior proporción de poboación de estranxeiros (a pesar da caída, representa o 12,2% da poboación total, igual que o ano pasado). Nos anos do milagre español, esa década longa en que a economía española crecía de forma permanente na contorna do 3% e por encima dos seus veciños da UE, o país converteuse en destino desexado da inmigración.

Entón o volume de poboación estranxeira crecía de forma sostida e rexistraba incrementos anuais verdadeiramente disparatados: un 48% en 2001, un 44% en 2002, un 35% en 2003, outro 17% en 2004, un 25% en 2005... [Ver gráfico]. Coas vacas gordas o volume de inmigrantes pasou de apenas uns centenares de miles a mediados da década dos noventa a superar os cinco millóns de estranxeiros fai apenas tres anos.

PIB e inmigración
O "efecto chamada" foi o crecemento da economía española e un mercado laboral que parecía inesgotable. Hoxe que ese mesmo mercado laboral móstrase esgotado, as chegadas de inmigrantes frean en seco e ata parece evidente que empeza a haber saídas, xa sexa aos seus países de orixe ou a outros destinos europeos en que a súa economía xa dá síntomas de recuperación. Xa houbo en 2009 unha brusca freada de chegadas, pechando o ano con só un 1,8% máis de estranxeiros.

A conxuntura económica foi o factor máis determinante no crecemento do continxente de inmigrantes, segundo confirma un informe do Banco de España. A partir da cifra de entradas e saídas de estranxeiros desde 1980 e de diferentes datos económicos e sociais, o Banco de España construíu un modelo econométrico que identifica o crecemento do produto interior bruto (PIB) español como o factor que mellor explica o incremento da poboación estranxeira, moi por diante da xa existencia en España de comunidades doutras nacionalidades, a lingua compartida ou a proximidade xeográfica aos países de orixe. Segundo as estimacións que recolle o informe, por cada punto porcentual adicional de crecemento da nosa economía, a inmigración recibida aumenta máis dun 10%.

En paralelo, o informe do Banco de España recolle unha simulación de como se comportou a chegada de inmigrantes no caso de que a economía española non mostrase a fortaleza rexistrada nos últimos anos. Se en lugar do forte ritmo de crecemento alcanzado, España rexistrase datos similares aos do resto de Europa, entre 1998 e 2004 recibiría un 14% menos de estranxeiros, isto é, 461.000 inmigrantes menos que os que realmente chegaron.

O descenso de estranxeiros que reflicte o padrón parece, motivado pola freada económica dos últimos anos e a actual situación de punto morto, parece dar verosimilitud á tese que vinculan bonanza económica e o emprego a inmigración.