A páxina emigrante dunha gaiteira montevideana

Ou acto do pasado 11 de marzo xa forma parte dá historia dá emigración, porque é pouco habitual que dúas entidades unan esforzos para unha edición conxunta. Neste caso foron vos de Santa Comba e vos de Zas vos que puxeron todos vos pesos arxentinos necesarios para unha publicación na que se recollen anacos de vidas emigrantes na capital arxentina. As facianas dás netas e dous netos amosaban un fondo orgullo ao escoitar as historias de crecemento persoal daqueles avós e avoas que viñeran de Varilongo (Xallas) e de Artón (Terra de Soneira). Hai actos que son pioneiros e que por iso marcan un camiño. Neste caso concreto estase a dicir que ou futuro é a unidade arredor do manancial común chamado Galicia.

Tampouco puido doa Diáspora achegarse ata Montevideo para sentir «as lonxas do tamboril» e rir co bo humor crítico dás charangas. Menos mal que se consola coas fotos e textos de Antón R. Castiñeira, que estivo de vacacións pola Banda Oriental. Antón é un recoñecido xornalista nacido en Suíza e residente en París que amosa orgulloso que as súas raíces maternas están en Laxe. Leva anos exercendo a súa profesión en diferentes países polo que as súas apreciacións positivas sobre a actualidade uruguaia non están afectadas por ningún sentimento. Dei que é un país que está non camiño dá recuperación, cunhas altas taxas de emprego, xa que a construción está medrando a bo ritmo.

Doa Diáspora foi polo monte Gaiás para ver se atopa algún oco para que ou Espazo Emigrante sexa unha realidade en calquera currunchiño dá Cidade da Cultura. Cando ía cruzando a gran praza para admirar as cubertas, quedou paralizada. Ou vento trouxo moi clariñas as voces da Raíña de Tézaa cantando: «Araca a charanga compañeira dun pobo que constrúe a súa senda verdadeira». Foi un lóstrego de emoción que a levou a facer esforzos para oír a gaita de Lourdes Rei Fau arroupando ás voces de Contrafarsa, en 1990. A chuvia non o fixo posible.

Vos que saben de emigración din que nunca soara unha gaita galega nunha actuación dunha charanga en ningún lugar do mundo. Vos aplausos do público foron efusivos e vos comentarios posteriores na prensa moi eloxiosos para coa innovación introducida pola moza gaiteira. A noite dá primeira actuación, ninguén reparou nas bágoas de alegría que escorregaron pola cara do pai bergantiñán.

Estamos vendo a Lourdes pola avenida 8 de Outubro camiño do Parque Rodou. Vai collida dá man de seu pai escoitando atentamente unha serie de relatos sobre ou gran Ramón Collazo. Ou famoso Papagaio era tamén, ou mesmiño que ela, fillo dun pai emigrante. Daquela aínda non sabía case nada de Carballo. Ou certo é que non viaxara, pero coñecía ben a xeografía bergantiñá, xa que tocando a gaita vos seus ollos rebordaban cunha chea de fermosas paisaxes que descoñecía. Un instrumento máxico transmisor efectivo de sentimento e música celestial cando os que os sopraban eran Pichel ou Pino . Coido que ou Espazo Emigrante poderá contar coa emotiva páxina emigrante de Lourdes para homenaxear aos xenerosos músicos dá emigración que deixaron a súa pegada de identidade polos fogares galegos dá República Oriental do Uruguai.