«Os fillos no meu país son máis unha bendición que unha carga; crese que a algún lle irá ben e nunha sociedade tan familiar arrastrará aos demais. Os fillos son unha aposta de futuro. Eu era o sétimo de oito e fun elixido para viaxar», explica Thomas antes de nada. A súa nai deulle os seus aforros e a súa confianza, o equivalente a tres euros e o cariño materno. Viaxaban dous: un amigo con 300 euros e el, cun mapa. Comezaba o século e de Yaundé saíron dous homes coma se tratásese dunha viaxe organizada. Tomaron o tren, un deses tan cheos de colorido que nos gustan aos europeos e nos que, ademais de persoas, viaxan animais, e nos que se vai provisto de comida ante a lentitude do transporte e as dúbidas sobre o tempo que se tarda en chegar.

Foi unha saída sen sobresaltos e con facilidade chegaron a Nixeria. Nixeria xa era outra cousa. Uns cen millóns de persoas nun país que paga o prezo de ter enormes reservas de petróleo e unha miseria desbordada: ricos moi ricos (poucos) e pobres moi pobres (moitos). De entre os países africanos destaca pola corrupción que se instalou a todos os niveis ,e pola recente e triste explotación de miles de mulleres nixerianas que saen da súa contorna africana a encher as beirarrúas europeas exercendo a prostitución. En España dise que tiraron o mercado baixando os prezos. Tamén se di que Nixeria é clave en África e, de ser así, ¡pobre África! Para Thomas foi un país que había que atravesar; e facelo cos ollos ben abertos. Chegaron a Benin e de aí a Togo e pronto estaban en Costa do Marfil. Ata alí non foi unha viaxe turística, pero tampouco houbo excesivos sobresaltos. Comía pouco, subía e baixaba duns transportes a outros intentando non pagar e durmía onde podía. En Costa do Marfil o panorama cambiou. Como agora, estaban encerellados nunha contenda civil.

A partir de aquí, a tensión da historia crece e Thomas faise xa cargo do relato: « A opción era clara: non sabía o que cada bando pretendía, pero me unín aos que empuxaban máis. Con eles as perspectivas de saír vivo eran maiores e abríalleme a posibilidade de participar en saqueos. En África non hai guerra sen saqueo, é coa repartición do botín co que se paga aos soldados. Alí as guerras non admiten matices. Non se pregunta, mátase, non hai máis explicacións. Asústame aínda recordar a crueldade sen límites. Os tratantes de armas e os señores da guerra traballan xuntos. Sempre hai diñeiro para armar a nenos e polos cargados de metralletas en primeira liña. En cambio, estas situacións tan dramáticas son propicias para a amizade porque nelas se establece unha camaradería que permitiu que un dos novos amigos ofrecésese para cambiar as cefas do África central polas de África do oeste: o cambista non volveu e o camarada deixou de selo. Saír de Costa do Marfil foi difícil. É un país que chegou a coñecerse como a Suíza africana, pero ao que as guerras van deixando sen alento. Unha vez en marcha é moi complicado paralas. Pero a vida segue e tivemos bastante sorte ao atoparnos un pastor camerunés que nos acolleu na súa casa. Coa súa axuda, xurdíronme diversos traballos».

O antes e o despois

A viaxe de África a Europa é unha viaxe anfibia. Hai que cruzar países, vivir crueldades, ás veces participar en guerras, atravesar desertos e, sobre todo, desdeñar o risco; hai que chegar ao mar sexa como sexa e aí pechar os ollos. Non se sabe ou non se quere saber cantos son os que quedan no camiño. Cando desaparecen, desaparece tamén a esperanza das súas familias, e talvez outro membro teña que porse en camiño. A desaparición non se inscribe en rexistros oficiais. Thomas tivo sorte, buscouna e non se amedrentou ante as dificultades. Pertencía a unha pobre clase media. O seu pai morreu cando aínda era un neno e alí non existen pensións de viuvez. A súa nai montou unha industria alimentaria e saía todos os días co seu carriño a vender fabas e galletas. Thomas creceu, traballou en múltiples oficios, foi boxeador... traballos nos que se dura moi pouco e cóbrase aínda menos. Pouco máis que adolescente xa tivera unha filla cunha veciña, filla non buscada que creceu sen pai. Antes de empezar o camiño tivo outra filla, que hoxe pasea orgulloso por España, unha nena que chegou aquí hai 15 meses e que estuda nun instituto de Vigo.