España perde atractivo para os inmigrantes

España perde atractivo para os inmigrantes
O fluxo de 'sen papeis' baixa polo menor emprego

Denisse Cepeda - Madrid - 04/02/2010

O debate sobre a inmigración reábrese nun momento en que se suaviza a entrada de estranxeiros pola crise. Hai menos inmigración regular e irregular. E é que España xa non é tan atractiva para os sen papeis. A deterioración do mercado laboral fixo madeixa. En 2008 había 659.662 estranxeiros sen permiso de residencia. Un ano despois reduciuse case á metade: a 445.687 persoas. É dicir, un 32,4% menos en termos interanuais.

O cálculo é aproximado. Os datos obtéñense restando as últimas estatísticas publicadas polo INE do número de estranxeiros empadroados non comunitarios daqueles que teñen permiso de residencia en vigor, do Ministerio de Traballo e Inmigración. O resultado compárase coas mesmas variables do ano anterior. Traballo advirte de que cruzar estas dúas estatísticas pode arroxar datos que non se asemellan totalmente á realidade.

A baixada da inmigración irregular atopa a súa razón no esborralle do ladrillo, dominado por homes. "Estes datos reflicten a caída de sectores onde se concentraba a ocupación irregular, como o da construción. É posible que a destrución de emprego neste sector estimule a saída do país deste colectivo", explica Josep Oliver, catedrático de economía da Universidade Autónoma de Barcelona. As últimas cifras dispoñibles (1 de xaneiro de 2009) sitúan o número de empadroados estranxeiros en 5,6 millóns, dos cales 2,3 son cidadáns da UE. Mentres que o balance final, (30 de setembro de 2009) dos extracomunitarios que teñen permiso de residencia é de 2.886.196.

Os colectivos que acusan unha maior taxa de irregularidade son os de Bolivia, Paraguai, Brasil, Venezuela e Arxentina. No caso dos ecuatorianos, o número de empadroados reduciuse, pero incrementou o de permisos. Joaquín Arango, profesor de sociología da Complutense, explícao: "Son persoas que se foron, que foron dadas de baixa no padrón, pero cuxos permisos de residencia non caducaron". O mesmo ocorre cos inmigrantes chineses. No seu caso, non lles interesa empadroarse, segundo o profesor Arango. A pesar de que hai menos postos de traballo (reflícteo a taxa de paro por encima do 18%), os estranxeiros non quedan de brazos cruzados. Os que permanecen en España trasladáronse a outros sectores produtivos. Os bolivianos, por exemplo, deixan aos poucos o réxime agrícola e múdanse ao do fogar (a seguridade Social rexistra máis de 7.000 novas altas nun ano). Os chineses, en cambio, convértense en autónomos (uns 3.500) e ábrense paso no comercio almacenista e de ultramarinos.

O fluxo migratorio reduciuse con forza: de 480.000 en 2008 a 80.000 estranxeiros o ano pasado, segundo o Anuario de Inmigración en España, que foi presentado ao Ministerio de Traballo. Pero o profesor Oliver advirte de que volverá a repuntar, aínda que con menor intensidade. "A demografía do país suxire que, logo da crise, teñamos unha onda de inmigrantes, pero con características diferentes: mozos cualificados e mulleres de media cualificación e idade similar para atender á poboación envellecida".

A pesar da menor afluencia de inmigrantes, o Concello de Vic (Barcelona) desatou unha polémica en xaneiro por negarse a empadroar a estranxeiros sen permiso de residencia en vigor. Un veto que tamén sufrían os veciños do municipio madrileño de Torrexón de Ardoz. En ambos os casos o Goberno concluíu que é ilegal non empadroar aos inmigrantes.

O peso da Lei de Estranxeiría na política migratoria
A recesión económica, máis que o endurecemento da política migratoria, empuxou o retorno dos inmigrantes aos seus países de orixe (con ou sen papeis).

"Non está moi claro que se endureceu a política migratoria. aumentou a eficacia policial, pero a Lei (de Estranxeiría) non cambiou; segue igual que a anterior (antes da reforma de xullo pasado), afirma o profesor Joaquín Arango. Os analistas destacan que na reforma permítese, por exemplo, aos parados renovar o seu permiso se cotizaron nove dos 12 meses anteriores. Aínda que o Ministerio do Interior atribúe con orgullo a caída migratoria ás súas actuacións: a redución dos caiucos, o aumento dos controis fronteirizos e das expulsións de delincuentes, como resaltou o ministro Rubalcaba.