Un informe documenta malos tratos aos sen papeis

(10/12/2009)

Un informe documenta malos tratos aos sen papeis
A organización CEAR recolle nun estudo testemuños de abusos en Centros de Internamento de Estranxeiros de Madrid e Valencia. Interior nega que se use a violencia cos internados


O CIE de Aluche (Madrid) é un dos centros analizados no informe da Comisión Española de Axuda ao Refuxiado. - ANXO NAVARRETE
RAMIRO VAREA - MADRID - 10/12/2009


Persoas hacinadas en celas sen inodoros e sen intimidade nos baños. Internos sen posibilidade de comunicarse cos seus familiares no exterior e sen acceso a un avogado por descoñecemento dos seus dereitos. Detidos que dormen tapados con mantas ignífugas ríxidas que provocan lesións na pel. E ata torturas e malos tratos que se traducen en golpes, hematomas e, no peor dos casos, fracturas e malleiras.

Así son as condicións de vida nos Centros de Internamento para Estranxeiros (CIE) en España, segundo conclúe o primeiro informe que os avalía e que foi publicado onte pola Comisión Española de Axuda ao Refuxiado (CEAR).

Ata agora, as ONG criticaran a falta de transparencia do Ministerio do Interior, que denega de forma sistemática o permiso de entrada aos xornalistas e asociacións que piden revisar as condicións en que viven os inmigrantes.

A finalidade dos CIE, centros non penais que dependen de Interior e que algunhas asociacións describiron como "pequenos guantánamos", é a de custodiar aos sen papeis sometidos a un expediente de expulsión.

O documento no que colaboraron avogados, médicos, psicólogos, mediadores e psiquiatras, baséase en cen entrevistas aleatorias e en profundidade realizadas a inmigrantes internados en tres dos oito CIE de España (Málaga, Valencia e Madrid). Os expertos tamén entrevistaron a 25 funcionarios e traballadores anónimos, que validan as conclusións. O informe foi autorizado por Interior, que facilitou o labor dos voluntarios de CEAR.

"Os CIE non deberían existir. Non son ningunha solución, porque supón unha vulneración dos dereitos humanos", asegurou onte o secretario xeral de CEAR, Alfredo Abad. Para o responsable da ONG, os centros de internamento "están pensados como comisarías para estancias curtas, cando está demostrado que os internamentos son longos; as condicións de vida son extremas e xeran situacións de inxustiza", denunciou.

Indefensión
Ao longo de 244 páxinas, o documento describe como algúns internos "deben usar botellas de auga baleiras pola noite para facer as súas necesidades", como ocorre en Valencia; que en Madrid os retidos "non poden recibir chamadas do exterior, o que constitúe unha vulneración grave de dereitos"; ou que en Málaga hai zonas do recinto fóra dos sistemas de videovigilancia, o que supón unha indefensión para os detidos.

O impacto sobre a saúde física e mental dos inmigrantes é evidente: moitos deles presentan cadros de tensións, depresión, ansiedade... Un de cada dez entrevistados di que pensou en suicidarse durante o seu internamento.

"Alí pasan moitas cousas que non deberían ocorrer", sinalou o psiquiatra Pau Pérez-Saes, director do estudo, quen avanzou que o 40% dos entrevistados relata un trato "negativo ou moi negativo" por parte dos funcionarios. Deles, hai catro que sosteñen a existencia de torturas.

Un destes testemuños é o do alxerino A. J., que relata as malleiras dun policía de Valencia: "Así que agarra a porra que deixara no chan e empézanos a pegar a todos coma se fósemos animais. É como unha vara metálica, unha vara extensible (...) doe moitísimo (...) Unha persoa que estaba enferma dos riles gritaba e choraba como un neno (...). Foron dez minutos, ata que se cansou".

Tamilli, unha transexual brasileira de 30 anos, tamén recorda a súa experiencia. Ingresou no CIE de Valencia a finais do pasado mes de outubro. "Chamábanme cadela", conta. Ao queixarse a unha policía, esta espetoulle: "Ti non es unha cadela. Ti es unha travesti morta de fame inmigrante". Desde entón, segundo Tamilli, non cesaron as vexacións. "As malleiras oíanse acotío", sostén. E ata denuncia que os médicos prohibíronlle tomar retrovirales e déronlle unha medicación allea ao seu tratamento de VIH, informa desde Valencia Sergi Tarín.

Desde Interior negan con rotundidade ter constancia da existencia de devanditas torturas, ao non existir ningunha denuncia. Só nun caso abriron expediente contra un axente, por unha presunta agresión cometida no CIE de Madrid o pasado 29 de maio. Fontes de Interior aclaran que "sempre" que se ten coñecemento dun episodio de malos tratos nun CIE, "en todos os casos e sen excepción", o director do centro comunícao á autoridade xudicial e iníciase unha investigación.

"Transparencia absoluta"
Desde o Ministerio insisten na "tolerancia cero" do departamento que dirixe Alfredo Pérez Rubalcaba cara a calquera tipo de malos tratos ou tortura, e a "transparencia absoluta" neste ámbito. Aínda así, Interior asegurou onte, mediante un comunicado, que ordenou abrir as correspondentes investigacións internas "sen que ata a data púidose acreditar nin tan sequera a existencia dos episodios denunciados".

Pola súa banda, a portavoz do PSOE na Comisión de Traballo e Inmigración do Congreso, Esperança Esteve, asegurou onte que o seu grupo parlamentario analizará "con moitísimo interese" o informe de CEAR.

A deputada dixo non ter "ningunha dúbida de que a situación nos CIE ten que mellorar". E considerou que "non é de estrañar" que se emitan "informes negativos" tendo en conta "as condicións en que foron crecendo estes centros", informa Europa Press.