Clases de lingua pop

(01/12/2009)

Clases de lingua pop
Ferrol ensina galego e castelán aos inmigrantes coas cancións de moda
LORENA BUSTABAD - Ferrol - 01/12/2009

Hanane e Asmae son xemelgas. Ata cumprir os 13, todo o seu mundo era árabe. Chegaron de Marrocos fai oito meses e xa descubriron ao Canto do Tolo e Nena Daconte. Apenas acaban de arrincarse a falar en castelán pero corean con certa soltura o Tiña tanto que darche da ex triunfita Mai Meneses. Tamén se atreven co galego entoando o Lela de Castelao que popularizou a fadista Doce Pontes.

O Concello de Ferrol recorreu á música pop e ás melodías tradicionais para facilitar a integración sociocultural dos 2.495 inmigrantes censados na cidade. E non só iso. As letras das cancións, tamén serven como vehículo de alfabetización en galego e castelán para os estranxeiros que acaban de aterrar na cidade e que están limitados polo idioma para traballar ou escolarizarse.

A través da Oficina de Inmigración do municipio, o Goberno local puxo en marcha un taller de "alfabetointegración" musical en grao sumo singular que se resume nunha clase de español con ritmo para iniciarse na lingua de Don Quixote. A iniciativa ten encantados aos 16 usuarios deste curso que arrincou fai 15 días cun reto por diante: formar o primeiro coro multicultural e intergeneracional da cidade.

Nesta torre de Babel, o máis novo é Yassin, con sete anos. A máis veterana, unha uruguaia de 53. Tamén participa unha moza nixeriana, seis magrebís, un dominicano e sete brasileiras, a comunidade estranxeira máis numerosa na cidade naval. Reúnense no salón de actos do Ateneo ferrolán, unha pequena entidade cultural que lles cede o seu espazo, e soben ao escenario para cantar. Media ducia de cancións do pop español máis actual sérvenlles como libro de texto. O profesor, Yanko Dimov Yakov, é búlgaro. Fai sete anos que deixou o seu Sliven natal e un traballo do Estado en Bulgaria educando a nenos de etnia xitana para seguir á súa muller e ao seu fillo ata Ferrol. Yankov, que se define como o home crave do proxecto e insiste moito en defender o seu título de Maxisterio "homologado" co que se gaña a vida dando clases de canto en varios centros.

"Este proxecto veu comigo", explica o profesor, "o primeiro que oen os inmigrantes dun país son as cancións da radio e da tele". Así naceu a idea de combinar o ensino do idioma coas melodías máis pegadizas "para cantar e divertirse xuntos". "Un inmigrante como eu lles serve de exemplo", reflexiona, "tamén pasei por esas etapas de aprendizaxe".

Yankov levou a súa proposta ata o despacho da concelleira de Benestar Social de Ferrol, Beatriz Sestayo (PSOE), que deu o visto e prace ao proxecto e unha subvención de 480 euros para custealo. "Buscabamos vías que lles fixese a vida máis amena aos inmigrantes", resume Sestayo, "descubrimos que coa música comunicábanse e se desinhibían moito antes".

Probaron durante un par de semanas cun taller intensivo de alfabetización musical e o proxecto callou. "gustou tanto que seguiremos adiante con el, talvez con clases unha vez por semana", explica Teresa, técnica da oficina municipal de inmigración.

As xemelgas Hanane e Asmae son dúas das alumnas avantaxadas de Yanko Yankov. Despois do instituto, chegan ao curso co seu irmán Zacarías, de 11, mentres a súa nai, Naziha grava a súa evolución coa cámara do seu móbil. En árabe -e coa súa filla como tradutora accidental- Naziha conta que aterrou en Ferrol a primavera pasada para reunirse co seu esposo, que traballa de albanel desde fai tres anos. Quéixase da choiva pero asegura que Galicia os acolleu moi ben. Os tres irmáns acoden a clases de castelán e á súa nai tamén lle gusta que o canten porque aprenden máis rápido.

Os reforzos chegan desde o IES Saturnino Montojo onde estudan Aroa, Naomi, Raquel, Ana, Yaiza e Natalia. Con elas Sengoa, un mozo vasco recentemente chegado a Ferrol que segundo os seus avós "apúntase a todo". Yankov pediulles que dedicasen unhas horas do seu tempo a prestar as súas voces a este grupo de inmigrantes. Buscan melodías sinxelas, fáciles de entender e cantan en galego "para non esquecer onde estamos". Xuntos ensaian Máis aló de Gloria Estefan, aínda que os alumnos máis novos prefiren A Quinta Estación e tratan de aprender a canción de berce árabe que canturrean as xemelgas marroquís. "Aprendemos a cantar unha en búlgaro para non decepcionar ao profe, pero o árabe é imposible", rin as nenas do Montojo.

O profesor xa se fixou un obxectivo máis ambicioso. Quere que todos canten xuntas panxoliñas este Nadal. Buscan subvención para seguir adiante co curso e data para a súa primeira actuación.