Castañas, queimada e muiñeiras para amenizar o outono galego en Biscaia

Os pobos galegos énchense estes fins de semana de outono de festas e reunións populares que, baixo o nome de magostos, serven para que os galegos despidan as festas estivais e dean a benvida ao inverno ao abrigo do lume co que se asan as castañas.

As primeiras néboas empezan a aparecer e a roupa de inverno invade os armarios. No País Vasco, as temperaturas das últimas semanas parecen dar unha tregua ao verán. Con todo, os galegos, unha gran parte procedentes da provincia de Lugo, que outrora emigraron a estas terras volven revivir con orgullo unha festa na que a queimada e as castañas son o prato principal.

A emigración dos anos 50 e 60 trouxo ao País Vasco a miles de galegos que tiveron que abandonar a súa terra para buscar un futuro mellor. En Galicia, as maletas enchíanse de roupa e recordos para comezar unha nova vida.

En cambio, a morriña é algo que, pasados cincuenta anos, un galego segue conservando no seu interior.

Para evitar que a tristeza por deixar o campo invadise as vidas destes emigrantes, creáronse no País Vasco o coñecido como Casas de Galicia. Puntos de reunión nos que as disputas entre provincias que se dan en terras galegas foron deixadas ao carón. Non importaba de que aldea, pobo ou cidade viñese cada un. O importante era que Galicia seguía presente nos seus corazóns.

A vida naqueles tempos foi dura. Altos Hornos de Biscaia, Sefanitro e así un gran número de industrias que deron emprego a estes obreiros para que, polo menos aquí, a vida déselles outra oportunidade.

Con todo, o txistu non podía substituír á gaita, o tallo (sopapo de millo con chistorra) non se parecía en nada á filloa, e a paletilla ibérica que xantaban a media mañá entre pan e pan coma se dunha exquisitez tratásese, os galegos metíana no caldeiro e convertíana en lacón cocido.

Por ese motivo, aqueles emigrantes decidiron entón que o seu paso por aquí non sería algo circunstancial. Desfixeron as súas maletas con gran tristeza, pero o seu novo domicilio comezou a empaparse da cultura galega.

Tres citas galegas

Os vascos empezaron a entender que se celebraba o 25 de xullo, e o 17 de maio, e por que os galegos contestan con outra pregunta. E logo de tantos anos xa saben que, agora, no outono, a castaña reúne ao redor dunha mesa a todos os galegos que emigraron.

Proba diso é o magosto que se celebrou en distintos puntos de Biscaia nos primeiros fins de semana de novembro. O día 7 deste mes preto de 150 galegos reuníronse na Casa de Galicia en Santurce para degustar as castañas e o viño novo.

Ao acto acudiron representantes do Concello e doutras asociacións culturais. Nel, os socios de honra recibiron de mans do presidente da casa, José Luis Díez, o distintivo co que se quixo agradecer a súa contribución coa asociación durante os corenta anos de vida cos que conta.

Despois, socios e familiares gozaron das castañas, a queimada e dunha banda de gaitas, Airiños galegos, na que os seus integrantes son xa fillos ou netos de galegos.