Escrivá: “A emerxencia de Ucraína supuxo un gran reto para o sistema de acollida e respondemos de forma exemplar”

(23/02/2023)

Escrivá: “A emerxencia de Ucraína supuxo un gran reto para o sistema de acollida e respondemos de forma exemplar”


-Máis de 168.000 persoas obtiveron protección temporal en menos dun ano, sendo España o quinto país receptor de toda a UE

-O Ministerio de Inclusión tivo que duplicar as prazas de acollida do sistema para atender a emerxencia, xestionando á vez un incremento do fluxo de chegadas doutras nacionalidades

-Máis de 14.000 das persoas desprazadas que chegaron teñen traballo, o que mostra a rápida integración deste colectivo

Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións 22/02/2023


O ministro de Inclusión, Seguridade Social e Migracións, José Luis Escrivá, indicou que a chegada de máis de 168.000 persoas desprazadas procedentes de Ucraína no último ano, tras a invasión rusa, supuxo “un reto enorme para o noso sistema de acollida, esixindo un gran esforzo de coordinación entre administracións”. Durante a presentación do balance ‘Ucraína: un ano de acollida’, Escrivá recalcou que “a resposta que deu España foi exemplar, demostrando unha gran axilidade e capacidade de adaptación aos diferentes momentos da crise”.

Neste sentido, o ministro destacou que España, con 168.000 persoas, foi o quinto país da Unión Europea que máis desprazados procedentes de Ucraína recibiu no último ano. Deles, máis de 135.000 foron atendidos nos CREADE (os Centros de Recepción, Acollida e Derivación que o Ministerio de Inclusión abriu ao comezo da crise ucraína). Ademais, máis de 82.000 persoas están empadroadas nalgún municipio español, 78.000 teñen tarxeta sanitaria e 14.000 están ocupadas, con alta na Seguridade Social, “datos que mostran a rápida integración deste colectivo”.

Respecto ao sistema de acollida, o ministro destacou que máis de 35.000 persoas desprazadas procedentes de Ucraína pasaron polo sistema nalgún momento deste último ano, e actualmente permanecen nel “máis de 18.500 persoas”.

Escrivá subliñou que, durante os tres primeiros meses da emerxencia, durante os cales chegaban a España uns 8.000 desprazados á semana, “a prioridade foi dar unha atención inicial a todas as persoas chegadas e facilitarlles a documentación para que tivesen permiso de residencia e traballo en España”.

Neste sentido, o ministro destacou a “rapidez coa que se actuou, xa que o Goberno aprobou en cuestión de días a norma para conceder protección internacional en 24 horas e con maior alcance que noutros países europeos”. Ademais, nesta primeira etapa, o Ministerio abriu 13 puntos de atención e información en nodos de transporte, nos que foron atendidas máis de 74.000 persoas.

Apertura dos CREADE

Dentro destas primeiras semanas, “a apertura dos CREADE en Madrid, Barcelona, Alacante e Málaga foi fundamental para dar unha atención integral ás persoas desprazadas xa que contaban cos servizos de documentación por parte de Policía Nacional e de acollida inicial e derivación por parte do Ministerio de Inclusión”. Ademais, tamén achegaban servizos adicionais, como a posibilidade de obter o número da Seguridade Social, a tarxeta sanitaria ou asesoramento xurídico. “Todo iso foi un modelo de atención moi novo, que permitiu documentar e derivar a diversos recursos do sistema de acollida a unha gran cantidade de persoas nun prazo moi breve de tempo”.

“Nestas primeiras semanas da crise un dos retos máis complexos que tivemos que abordar foi o de redimensionar os nosos recursos de acollida para recibir a quen viña sen rede familiar en España ou non podían aloxarse cos seus familiares ou amigos”, sinalou o ministro. “Este esforzo, e a experiencia de crises previas, permitiunos abrir 15.000 prazas adicionais nas dúas primeiras semanas da emerxencia e outras 6.000 nas seguintes semanas”. Escrivá destacou que a pesar de que “nos enfrontabamos a outras crises, ningunha fora da magnitude de xestionar a chegada de 100.000 persoas en tres meses”.

O reto, explicou o ministro, “foi moi importante, xa que tivemos que compaxinar a emerxencia de Ucraína coa resposta ao incremento de fluxos de demandantes de asilo procedentes doutros países”. Desta forma, o sistema pasou de ter 15.000 prazas en febreiro a estabilizarse por encima das 35.000 desde o pasado verán.

Durante estas primeiras semanas tamén tiveron gran importancia as canles de información 24 horas en ucraíno postos a disposición polo Ministerio. O teléfono de información recibiu case 160.000 chamadas nun ano e a páxina web de Ucraína Urxente tivo 3,27 millóns de visitas.

Iniciativas pioneiras

Para responder a esta emerxencia, Escrivá destacou a posta en marcha de “iniciativas pioneiras”, como o programa de acollida familiar en colaboración coa Fundación A Caixa. Este proxecto implementouse en Madrid, Barcelona, Valencia e Murcia, con grandes resultados, sumando 275 familias en acollemento. Tamén destacou outras iniciativas de acollida de persoas vulnerables en colaboración con institucións públicas e privadas, como 66 menores enfermos chegados para recibir tratamento médico ou 12 voos no marco da Plataforma de Solidariedade da UE.

O ministro de Inclusión subliñou que, ademais, “nesta ocasión tivemos un coñecemento maior dos perfís das persoas desprazadas, o que axudou a favorecer a súa rápida integración social e laboral”. Neste aspecto, o ministro lembrou que unha de cada tres persoas desprazadas é menor de idade e, dentro das adultas, o 70% son mulleres. Ademais, o seu nivel educativo é moi alto, xa que “dous de cada tres teñen estudos superiores”. Tamén favoreceu a súa inclusión as actuacións dirixidas á inserción laboral coas persoas acollidas no sistema, como os cursos de español ou a orientación sociolaboral individualizada, así como proxectos piloto de formación en Tecnoloxías da Información e a Comunicación.

“Grazas a todas estas iniciativas e ao feito de que a protección temporal daba permiso de traballo de inmediato, podemos dicir que a integración laboral deste colectivo foi bastante rápida, tendo en conta que 14.000 delas xa teñen un emprego, a pesar de chegar fai menos dun ano e a maioría sen saber o idioma”, subliñou Escrivá. Os sectores que concentran maior cantidade de ucraínos traballando son hostalería, construción e comercio.

Ademais, púxose en marcha un programa de axudas económicas para familias ucraínas fora do sistema, xestionado polas comunidades autónomas, de 400 euros mensuais por fogar durante seis meses, máis 100 adicionais por cada menor, que “calculamos que podería chegar a unhas 13.000 familias”.

Finalmente, o ministro destacou que o sistema migratorio español mostrou unha “enorme capacidade de resposta e seguimos reforzándoo para afrontar posibles futuras emerxencias”.