Ana García

 

Victoriano Rodolfo Llamas (Zamora, 1947) era o único fillo home do barbeiro de Otero de Bodas, un pequeno pobo pegado á serra da Culebra, que tamén era capador, tiña algunhas terras e un semental. Desde 1987 é veciño de Carballo , profundo devoto da Virxe da Milagrosa e cantor da santa e o que a rodea sempre que ten ocasión. Compúxolle un tema que estreou nas festas do barrio do 2017 e que repite nas misas sabatinas, de forma máis ou menos completa segundo sexa de longo o oficio. «Cando ves que o cura empeza a mirar para ti colles o seguinte verso e curtas», explica.

A Victoriano o seu pobo quedóuselle pequeno desde a preadolescencia, pero ofrecéronlle estudar para cura e non quixo. Deixou a escola aos 14 porque considerou que xa non podía aprender máis alí. Tamén abandonou o seu labor de monaguillo , que realizou durante anos e recuperou na mili, e marchouse con 18 cumpridos. O seu primeiro destino foi Valmaseda, os altos fornos, onde durou dúas semanas. Fixo despois un percorrido case típico de emigrante en territorio nacional. De Bilbao foi a Madrid, a construír o parque de atraccións da estrada de Estremadura, e a Barcelona, onde formou parte da empresa González Byass, a fábrica do famoso Soberano. Pero o seu futuro non había de estar nas bebidas espirituosas senón no leite. O seu primeiro traballo en Suíza, en 1971, foi nunha queixaría da pequena vila de Domdidier, en Friburgo, e o último na factoría de Leyma en Arteixo, xa de volta e formando parte dun programa para emigrantes retornados.

Desde a xubilación é a composición de cancións o que máis lle entretén. Antes diso, os deportes e, sobre todo, o fútbol consumía boa parte do seu tempo libre.

Foi Walter Bejarano Riquelme, vigairo parroquial da unidade pastoral de Carballo, o que o animou á composición de temas relixiosos e as súas cinzas foron acompañadas ata o Buenos Aires natal do cura polo texto da canción de Victoriano á Milagrosa, tras a prematura morte do sacerdote, por mor dun derrame cerebral aos 46 anos, tras só dous en parroquias carballesas.

Victorino recoñece que non sabe de música nin toca ningún instrumento, máis ben pon as súas letras a melodías coñecidas, o que o converten nun coplero, unha figura relativamente frecuente na zona. Ademais da a Virxe ten preparado un tema dedicado aos construtores da capela, «don Ramón e dona Basilisa», pero chegou a pandemia e non puido estreala.

Tamén compuxo temas á natureza, «á miña terra zamorana» e ofrécese para unha para a delegación de La Voz de Galicia en Carballo.

«Os partidos máis complicados eran os das tres e as oito e media, polas festas»

A Victoriano sempre lle gustou o fútbol, sobre todo como xogador. En Suíza participou en varios campionatos, con pouco éxito. «Había sete equipos. Había dous grupos de veteranos, eu estaba no que se coñecía como os refugados», lembra. Foi entón cando lle propuxeron que se fixese árbitro, ao que se rematou dedicando durante 13 anos. Non estivo nas categorías altas porque iso precisaba unha dedicación que el non podía permitirse e porque «hai que correr moito, ir moi vivo», pero viviu grandes momentos nos interrexionais dos xuvenís.

Pero tamén houbo momentos difíciles. «Os partidos máis complicados eran os das tres e as oito e media, polas festas», explica. En todos os casos se xogaba a baza das comidas copiosas regadas con alcol e coas ganas de ir de jarana. Nada diso casa ben coa temperanza necesaria para un encontro tranquilo e máis dunha vez tivo que empregarse a fondo e encararse con máis dun alborotador. «O meu pai ensinoume que cando che ameazan hai que poder moi preto para poder defenderche. Afastarche é peor», explica. Con todo, nunca tivo que recorrer á forza, aínda que si á firmeza.

Pasouno moi ben cos mozos aos que arbitraba en xornadas normais e botou de menos esa camaradería e atopouse con que en Carballo non lle deron ningunha oportunidade para seguir gozando do fútbol en activo. Lembra algo de abuso , como o que viu cando era neno no seu pobo. Ser o fillo do barbeiro relacionouno enseguida con nenos de fóra, fillos de axentes da Garda Civil, pero habíaos que «non soportaban que fose amigo desa xente».