GALEGO | ESPAÑOL

PORTAL DA INMIGRACION NOS CONCELLOS DE GALICIA
ObxectivosIntegraciónFerramentas
-LexislaciónOrganismos-

A enigmática inscrición da vivenda dun emigrante de Mugardos, guadañero en Cuba

(12/09/2022)

A enigmática inscrición da vivenda dun emigrante de Mugardos, guadañero en Cuba

ANA F. CUBA MUGARDOS / LA VOZ

 

En la imagen se reproduce el texto grabado en el dintel del balcón central de la vivienda, hoy en ruinas

Na imaxe reprodúcese o texto gravado no dintel do balcón central da vivenda, hoxe en ruínas

 

Na fachada da casa que construíu ao retornar á súa terra de orixe deixou gravadas estas palabras: «Eu.Vou Ano 1929»

 

11 sep 2022 .

 

A enredadera que cobre a fachada oculta a enigmática inscrición gravada no dintel do balcón central dunha vivenda erixida en Mugardos hai case un século: «Eu.Vou [sen separación entre o punto e a v] Ano 1929». Ernesto López Naveiras (Castelló, 1941), ligado a Redes (Ares) desde a súa infancia e directivo da Agrupación Instructiva de Caamouco, logrou descifrar o misterio. Hai uns anos, conversando cun veciño da Graña, emigrante retornado de Cuba , descubriu a orixe daquela mensaxe que sempre lle chamou a atención e que ningún veciño parecía saber interpretar.

 

O relato comeza así: «Había na Habana un guadañero, natural de Mugardos, que toda a súa vida de emigrante traballou no peirao de Luz. Tiña un guadaño da súa propiedade cun nome moi singular, Eu.Vou, e con el transportaba pasaxeiros da Habana a Casabranca e Regra». Como explica Ciro Bianchi Ross en Mocidade Rebelde. Diario da mocidade cubana, «o termo guadaño nomeaba un tipo de embarcación pequena e alongada, de remos e con teito semicircular, que se utilizaba para o transporte de pasaxeiros entre A Habana, Regra e Casabranca». O guadañero mugardés desta historia «tamén atendía outras demandas dos clientes que se achegaban ao peirao, para embarcar nos barcos fondeados ou pasear pola baía en barca», conta López Naveiras. «A súa xornada laboral comezaba cedo e ás veces prolongábase ata altas horas da noite, nas cálidas horas do verán, mantendo sempre o remo nas súas mans calosas, curtidas polo sol e a auga salgada», como lembraba o seu interlocutor.

 

Aquel home pasou moitos anos sentado no guadaño, cos remos na man, «próximo ás escaleiras do peirao por onde aparecería o cliente solicitando o seu servizo para cruzar a baía, rodeado doutros compañeiros que compartían aquel traballo». Cando un pasaxeiro preguntaba quen o levaría a destino «todos contestaban a unha: eu», e cando sinalaba co dedo ao guadañero elixido, «leste respondía cunha única palabra: vou». Aquel era o protocolo que rexía a comunicación entre o guadañero e o seu cliente.

 

Varios guadaños en la bahía de La Habana

Varios guadaños na baía da Habana

 

 

«O noso guadañero tiña que ser un home sensible, intelixente e non pouco agradecido á súa profesión. Cando retornou ao seu lugar de orixe debeu darse conta de que a súa mocidade se consumiu repetindo moitas veces ao ‘día eu vou'», conclúe López Naveiras. De volta á súa terra, o guadañero «construíu unha casa en Mugardos, e no dintel do balcón central da fachada, en lugar moi visible, plasmou con letras de formigón, que debían ser de ouro, Eu.Vou, o nome co que bautizara o seu guadaño na Habana».

 

Este representante da Agrupación Instructiva de Caamouco elucubra sobre as razóns que levaron a aquel mugardés a deixar testemuño do seu oficio na fachada da súa vivenda, onde todos a puidesen ver: «Foi unha forma de agradecer á vida ou á sorte o ter regresado a casa cos seus aforros e saúde; buscou a forma de deixar constancia da súa vida de traballo e sacrificio; pretendeu transmitir unha mensaxe da súa vida honrada de guadañero; tratou de encher o baleiro do retorno coa frase da súa vida anterior; apostou por continuar sendo emigrante na súa terra ou tratou de perpetuarse na singularidade da súa acción».

 

Como historiador e experto na emigración de principios do século XX, López Naveiras lamenta «a nula memoria histórica que teñen os nosos pobos», como demostra o feito de que case ninguén en Mugardos coñeza o significado da inscrición. Teme que a casa, en ruínas, acabe demolida para aproveitar o solar, e con ela «esta historia desapareza definitivamente».

 

Non foi o único guadañero galego na Habana. De feito, é probable que o oficio nacese da iniciativa «de emigrantes galegos do Golfo Ártabro», entre eles a familia Sixto Vázquez, orixinaria do Seixo (Mugardos). «Foron xente de negocios, a principios do século pasado. O seu pai era guadañero e os fillos tamén empezaron a traballar no mesmo. Un deles, Juan, fundou os comercios Fin de Século. De volta construíu unha casa en Ferrol, unha vivenda indiana preciosa», repasa López Naveiras.

 

 

Novas e Actualidade


Titulares
Histórico


 ACTIVIDADES

Marzo 2024
LMMeXVSD
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       



 AREA DE TÉCNICOS

 Usuario:
 Contrasinal:
 

 
¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta

OBXECTIVOS | INTEGRACIÓN | FERRAMENTAS | LEXISLACIÓN | ORGANISMOS | NOVAS | CONTACTO

(c) 2009 FEGAMP, Federación Galega de Municipios e Provincias :: Texto legal
FEGAMPinmigracion@fegamp.es
Xunta de Galicia

Desarrolo: AVA Soluciones Tecnológicas