M.MORALEJO

 

«Eu son un obreiro que nun determinado momento da miña vida tiven que escribir porque o necesitaba. Non é que eu quixese ser escritor. O escritor non se fai, ten que nacer», opina Francisco Álvarez Koki (A Guarda, 1957). O autor e animador cultural fincado en Nova York desde hai máis de 30 anos non o tivo doado para abrirse paso nunha cidade onde sobran os estímulos e o talento. O seu primeiro traballo na Gran Mazá foi de lavaplatos nun restaurante no que, aos poucos días de chegar, viu sentado nunha mesa a Kirk Douglas, un dos ídolos da súa infancia. quedou petrificado. «Pareceume irreal ver ao actor que me fixo soñar tantas veces. Nunca esquecín aquela sensación e nunca a volvín a ter ao ter diante a alguén famoso», confesa, aínda que recoñece que lle decepcionou un pouco, porque fisicamente non era tan impoñente como parecía na gran pantalla. É só unha anécdota das moitas que podería contar o guardés nado na parroquia de Salcidos, que dá título á súa última obra: Aldea Buxán. A pesar da portada coa imaxe dun neno, que, como apunta, «non son eu», e as historias que conta, «que poderían pasarme a min, a calquera rapaz nesa contorna», o libro de relatos é ficción, non é autobiográfico», insiste. Hai anos que o escritor lle daba voltas a este traballo que chegou ás mans de Xosé Neira Vilas e definiuno como «un libro singular escrito por un emigrante que recorda ou eido orixinario».

«Na literatura está todo inventado. Fixen de todo, ata textos para nenos, pero máis que nada son poeta», considera «Nunca busquei vender, pero sempre transmitir unha mensaxe e o de Aldea Buxán é a problemática que afecta os personaxes que se enfrontan a problemas de todo tipo, que existían antes e agora, é a mesma loita. As circunstancias do capitalismo cércannos e fan o noso espazo máis pequeno. É unha crítica social», admite.

Francisco Álvarez ten obra publicada tanto en galego como en castelán, «e algo de poesía en inglés , pero traducións», recoñece, porque a pesar do manexo do idioma do seu país de adopción, «non me sae de dentro crear en inglés, a pesar de que eu non escribiría igual se non fose a Nova York, que non é os Estados Unidos, senón un mundo á parte», advirte.

O guardés, que tras empezar de lavaplatos foi camareiro, vendedor de libros e axente do sector inmobiliario no que se xubilou —o que lle permite máis liberdade para escribir—, fundou nos seus anos newyorkinos o colectivo Celso Emilio Ferreiro. «Faciamos moitas actividades, homenaxes a autores como Rosalía, lecturas, iamos a feiras do libro con libros en galego...», lembra. O poeta di que a metade do seu corazón está alí, pero nunca perdeu o contacto con Galicia. «Seguín publicando en galego aquí. No 2007, a editorial Sotelo Blanco publicou Ratas en Manhattan, que, por certo, vai saír agora en castelán». Dese libro ten un recordo indeleble, aínda que non necesariamente bo. «No Centro Galego de Nova York sentíronse identificados, creron que me refería a eles e prohibíronme a entrada desde entón», lamenta negándoo. «Eu o que fixen sempre foi tratar de impulsar a cultura», argumenta o creador, que formou parte da Asociación de Escritores en Lingua Galega.