A nova onda de latinos na Coruña

(15/11/2021)

A nova onda de latinos na Coruña

Melissa Orozco / C.Á Coruña / LA VOZ

Laura Miyara, xornalista arxentina que veu hai dous anos para cursar un máster na área. MARCOS MÍGUEZ

 

Dúas historias de mozas que viñeron para construír un futuro distinto na provincia, onde a inmigración creceu nos últimos tres anos

13 novs 2021 .

«Non hai ningún aspecto da miña existencia que non estea atravesado polo feito de que son unha arxentina en España», sentencia Laura Miyara, unha xornalista de 28 anos que chegou á cidade en 2019 para cursar un máster. Aínda que se imaxinaba o retorno ao seu país con frecuencia, ao terminar os seus estudos, viu no municipio outras posibilidades para o seu futuro profesional. A moza súmase ás máis de 18.000 persoas latinoamericanas que viven na provincia, segundo o Instituto Galego de Estatística.

Habitantes por países en la provincia de A Coruña

A moza lembra a súa vida en Rosario, o lugar onde naceu. A cultura vibrante da súa cidade, os slams de poesía e as obras de teatro. A pesar de que non gusta do clixé dos arxentinos co mate, o seu fundamentalismo por esta bebida, non deixa que o esquecemento a embargue. Detesta a choiva, mala sorte ao estar en Galicia. Pero hai algo da comunidade que non lle permite irse e converteuse no froito dos seus escritos case autobiográficos na súa conta de Instagram \bartuloblog. Alí retrata a súa experiencia como estranxeira en España.

Sai Gallardo, un deseñador gráfico venezolano que se mudou á Coruña fai seis meses.

É de Caracas, dedicouse ao deseño gráfico fai cinco anos e daba clases nunha universidade da súa cidade. A depreciación da moeda local, a inseguridade e unha invitación dun amigo seu a Portugal, fixeron que cruzase o Atlántico para tomar un novo rumbo. Na illa de Madeira logrou facer os seus papeis xunto coa súa noiva, pero o idioma custáballe. Así que, en canto puido, mudouse á Coruña. Leva máis de seis meses no municipio e aínda non comprende palabras da xerga. «Sentín A Coruña como o meu fogar pola xente, parécese moito a Caracas. Aquí non sufro polos colapsos de tránsito», di.

Convértense no embrión do estrés para moitos latinoamericanos que viven aquí: unha permanencia legal e un traballo estable. Se no caso dun mozo español, o tempo aprema para exercer a profesión que lle apaixona, para un estranxeiro a presión multiplícase debido aos prazos de vísalas e a «tramitomanía» dos procesos. Do seu status migratorio, depende en gran parte, a súa inserción ao mercado laboral. Tampouco é o antídoto, pero si o primeiro paso e unha axuda.

A Sai, non lle son suficientes os seus anos de experiencia para atopar un traballo na cidade. «Iso angustioume moito. Dinme que aínda me falta. É moi frustrante. Aquí queren que un deseñador gráfico faga moitas cousas. Agarran varias carreiras nunha soa persoa. En Venezuela, as funcións estaban divididas. Agora estoume formando en deseño web e modelado 3D a ver se atopo algo. Supoño que non tiven a sorte de atopar un emprego no que me poida adaptar», conta.

«Non calquera traballo váleche. Creo que Estranxeiría pon moitas trabas nun sector da poboación que, se cadra, sería útil que puidesen recibilo porque somos novas que viñemos estudar. Facilitar o acceso dos inmigrantes sería bo para todos. Non facelo prexudica a España en termos da economía e a poboación. Non existe unha transición simple na que vos estudas e logo conseguides un traballo e che quedás , tes poucas opcións. Non contar cunha residencia permanente che picotea a saúde mental, fai que me senta coma se cada decisión que tomo fose provisoria. Non hai moita marxe de elección», manifesta.

Ou impacto dá chegada de estranxeiros á comunidade galega significou un obxecto de interese para estudos académicos. É ou caso do escritor e profesor universitario, Xosé Manuel Malheiro Gutiérrez. É doutor de Filosofía e Ciencias dá Educación e investigou sobre a relación entre a emigración e a escola.

—Que supón historicamente ou fenómeno migratorio para Galicia?

—Galicia é unha sociedade identificada coa emigración desde sempre. Somos emigrantes case desde que Colón chegou a América, aínda que de modo máis intenso na segunda metade do XIX e primeiro terzo do XX. Diversas estimacións coinciden en sinalar un cómputo de, polo menos, un millón de galegos migrados entre 1850 e 1930. Como indican algúns estudos, durante moitos anos significou máis do 50% do total dá emigración española. Pero logo tamén emigramos intensamente a Europa nos anos sesenta e setenta. Ao mesmo tempo, fomos emigrantes estacionais a diversas zonas do Estado: durante vos séculos XVI e XVII a Castela; a partir do XVIII, Andalucía ou Estremadura atraeron unha emigración máis cualificada, formada por telleiros, canteiros ou arrieiros e máis tarde, tamén a Portugal. Sen esquecer que ademais dá emigración de raíz económica está ou exilio forzado pola guerra civil e ou franquismo. E neste sentido, fomos tamén, ademais de inmigrantes, refuxiados políticos… e esa experiencia debería proporcionarnos unha percepción solidaria sobre ou que acontece non mundo actualmente.

—Unha parte importante dá nosa inmigración actual nutrir de descendentes de migrantes, coñecida como «inmigración de retorno»: fillos e netos de emigrantes galegos, e ou peso dás raíces parece facilitar a súa integración xurídica e social. En todo caso, neste sentido, por ese gran peso do noso pasado migratorio non somos unha comunidade que ofreza unha conflitividade ou rexeitamento relevante ante ou colectivo inmigrante en xeral.

—Tense a convicción de que vos inmigrantes veñen a ocupar traballos nun mercado laboral escaso...

—Desde algúns sectores moi reaccionarios dá política fomentar esta percepción negativa nutrida de mentiras e falsidades. Pero é necesario entender que ou colectivo inmigrante está formado por seres humanos que, na súa inmensa maioría, proxectan aspiracións lexítimas de progreso e benestar, atesouran coñecementos útiles e acompañan actitudes enriquecedoras. Hai que ter moito valor, ademais dá necesidade, para embarcarse nun caiuco poñendo en risco a propia vida. Teñen proxectos de vida nos que a decisión migratoria forma parte dese anhelo vital por prosperar económica e socialmente, tal como ou intentaron tamén, hai un século vos nosos avós. E está demostrado que ou colectivo inmigrante ocupa nichos laborais de baixa cualificación, axudan a reactivar a nosa economía co seu achega laboral e tributaria, e dinamizan a nosa preocupante taxa demográfica.

—Cal cres que debería ser ou papel dá escola para contribuír a reforzar unha percepción positiva sobre a inmigración?

A escola é un instrumento “social” adecuado, case imprescindible, para influír ou reforzar unha mentalidade positiva, acolledora e solidaria. Desde un plano xeral, formando en valores inter e multiculturais; ademais, de modo particular, tratando de aplicar estratexias específicas que faciliten a integración dous escolares inmigrantes nas aulas, para que a medio e longo prazo poidan prosperar na súa desexable integración sociocultural e laboral como cidadáns. Neste sentido, a escola axuda a interiorizar coñecementos, manexar claves culturais e adquirir competencias e dominios que modelan positivamente para lograr acomodo e sentirse ben na comunidade de acollida.