O Goberno aproba a reforma do Regulamento de Estranxeiría para favorecer a integración de menores estranxeiros e mozos extutelados

(20/10/2021)

O Goberno aproba a reforma do Regulamento de Estranxeiría para favorecer a integración de menores estranxeiros e mozos extutelados

Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións

19/10/2021


-Este novo réxime xurídico simplifica os procedementos e homologa a norma española coa de países da nosa contorna

-Ata 11 comunidades autónomas participaron activamente nos trámites e realizaron unha valoración moi positiva da reforma

-O cambio normativo evitará, por exemplo, que moitos mozos véxanse abocados á irregularidade sobrevinda ao cumprir a maioría de idade


O Consello de Ministros aprobou, a proposta do Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións, un Real Decreto que reforma o Regulamento de Estranxeiría, modificando o réxime xurídico de menores e extutelados para favorecer a súa integración. Coa reforma aprobada hoxe, ponse fin á situación actual na que, de facto, impedíase a inclusión dos menores non acompañados e os mozos extutelados.

A normativa actual provoca que moitos menores caian en irregularidade sobrevinda ao cumprir os 18 anos, unha situación causada pola rixidez desa normativa que o Goberno modifica. O Ministerio de Inclusión propuxo unha serie de cambios nos artigos 196, 197 e 198 do Regulamento de Estranxeiría, cun novo réxime xurídico que promove a inclusión deste colectivo e homologa a norma española coa de países da nosa contorna. En concreto, o obxectivo final da reforma é promover a inclusión e reducir a vulnerabilidade destas persoas evitando que cheguen á maioría de idade menores estranxeiros non acompañados indocumentados, consolidando que poidan acceder ao mercado laboral a partir dos 16 anos (e tras cumprir 18 anos). Así, establécese un réxime propio para os mozos extutelados con requisitos máis acordes á súa realidade, alongando a duración das autorizacións de residencia e permitindo que os mozos extutelados que agora teñen entre 18 e 23 anos e que se viron abocados á irregularidade sobrevinda poidan acceder a unha autorización de traballo.

Desta maneira, modifícase o artigo 196 do regulamento de estranxeiría para simplificar o procedemento de documentación cando son menores. En primeiro lugar, redúcese o prazo para acreditar a imposibilidade de retorno de 9 a 3 meses. Cando se superen eses tres meses, as oficinas de estranxeiría documentarán de oficio a estas persoas sen que este procedemento interfira nunha posible repatriación. Con todo, se a repatriación procedese, extinguiríase a autorización concedida.

En segundo lugar, increméntase a vixencia da autorización inicial dun a dous anos (homoxeneizando o prazo con outras normas) e da autorización de renovación a tres anos. En terceiro lugar, exímese da esixencia de acta notarial para a cédula de inscrición e substitúese por un informe da entidade de protección de menores. Finalmente, consolídase que as autorizacións de residencia habiliten para traballar cando o menor alcance os 16 anos.

Coa modificación dos artigos 197 e 198 do Regulamento de Estranxeiría, créase un réxime propio para os menores non acompañados que alcanzan a maioría de idade. Para aqueles que chegan aos 18 anos documentados (artigo 197), establécese un réxime propio sen referencias a residencia non lucrativa, o que favorece a continuidade da autorización que tiña como menor. Ademais, redúcese a acreditación de medios suficientes a unha contía máis adecuada (o Tribunal Supremo estableceu no 100% do IPREM o requisito económico para a autorización inicial e do 400% do IPREM na segunda renovación), fíxase como requisito a contía máxima de Ingreso Mínimo Vital que se tería dereito a percibir como fogar unipersoal (470 euros ao mes actualmente) e permítese que se computen os ingresos procedentes dun emprego ou do sistema social.

No caso dos menores que chegan aos 18 anos sen documentar, modifícase o artigo 198 para establecer un novo sistema para documentar a aqueles mozos que non o están ao chegar á maioría de idade. Estes mozos accederían a unha autorización para residir e traballar cos mesmos requisitos mencionados anteriormente. En ambos os casos, tanto para quen chegase á maioría de idade documentados como sen documentar, teranse en conta os informes sobre esforzo de integración, continuidade de estudos ou formación.

Finalmente, para aqueles mozos extutelados que teñen agora entre 18 e 23 anos e atópanse indocumentados, ponse en marcha un procedemento para que poidan acceder á autorización prevista para os menores que chegan sen documentar á maioría de idade. Desta forma, evítase que queden en irregularidade sobrevinda e xérense situacións de exclusión social.

O proceso de elaboración deste Real Decreto contou cunha importante participación de particulares, entidades do terceiro sector e comunidades autónomas. Durante o proceso de consulta pública recibíronse 122 achegas, mentres que no trámite de información e audiencia pública houbo outras 15 contribucións. Ademais, 11 comunidades autónomas participaron activamente nos trámites e realizaron unha valoración positiva da reforma; de igual modo, o Consello de Estado referiuse a este cambio normativo subliñando “a relevancia e o ambicioso alcance da reforma”. Todas estas contribucións axudaron a enriquecer o Real Decreto aprobado hoxe.

A reforma aprobada no Consello de Ministros beneficiará a unhas 15.000 persoas aproximadamente.

En 2020, o Ministerio de Inclusión realizou varias melloras na normativa deste colectivo, como a instrución SEM 1/2020, que habilitaba aos menores para traballar a partir dos 16 anos, de forma análoga ao resto de menores, e o RD 19/2020, que outorgou autorización de traballo e residencia por dous anos para os mozos extutelados que traballaron no campo durante a pandemia. A maioría dos mozos aos que se lles deu esa autorización seguen hoxe afiliados á Seguridade Social e traballan en sectores moi diversos.