GALEGO | ESPAÑOL

PORTAL DA INMIGRACION NOS CONCELLOS DE GALICIA
ObxectivosIntegraciónFerramentas
-LexislaciónOrganismos-

A inmigración irregular en Europa, unha arma arreboladiza en auxe

(08/10/2021)

A inmigración irregular en Europa, unha arma arreboladiza en auxe

 

Os Vinte e sete expóñense á presión de terceiros países como Bielorrusia, Marrocos e Turquía, que utilizan os fluxos migratorios con fins políticos


Marién Kadner
O País. Madrid - 08 oct 2021 -


Un grupo de migrantes después de haber sido descubiertos por la gendarmería turca ocultos en un camión, el pasado agosto.

Un grupo de migrantes despois de ser descubertos pola xendarmería turca ocultos nun camión, o pasado agosto. Necmettin Karaca ( Anadolu Agency via Getty Images)


A estreita dependencia de terceiros países para frear a inmigración dirixida á UE converteuse nunha arma de dobre fío que axita a todo o club comunitario. En apenas dous anos, o bloque europeo enfrontouse á entrada de inmigrantes irregulares promovida de maneira máis ou menos velada por Bielorrusia, Marrocos e Turquía co obxectivo de obter réditos políticos e económicos. O uso con tales fins dos fluxos migratorios non é nin moito menos novo, pero vive hoxe un momento particularmente intenso. Refuxiados e migrantes convertéronse en moeda de cambio, e isto, apuntan os expertos, deriva en boa medida do excesivo peso que Europa outorga a Estados veciños na xestión das fronteiras.

Un ano despois de presentar o novo pacto europeo de migración e asilo, a folla de roteiro que debe guiar a política migratoria na UE, a Comisión Europea alertaba a semana pasada dun acontecemento “preocupante”: “a instrumentalización da migración para desestabilizar á Unión e aos seus Estados membros”. Unha advertencia que terán moi presente os ministros de Interior na reunión que celebrarán este venres en Bruxelas. Alí tratarán de achegar posturas sobre os múltiples asuntos da axenda migratoria que están encima da mesa, só un día despois de que unha demoledora investigación, publicada polo semanario alemán Der Spiegel, revelase expulsións en quente cara a Bosnia por parte de Grecia e Croacia, un extremo que os Gobernos de ambos os países negaron.

Os riscos deste efecto bumerán para os intereses europeos son diversos. Ademais da relación de dependencia que permite a estes Estados utilizar a baza migratoria para lograr certos obxectivos na súa relación coa UE, Blanca Garcés, investigadora do think tank catalán Centro Internacional de Documentación de Barcelona (Cidob), engade dous perigos. “En primeiro lugar, deixamos en mans de países que non garanten os dereitos humanos o cumprimento do dereito internacional de protección aos refuxiados. En segundo lugar, Europa perde capacidade de ser crítica con eles, porque son socios fundamentais para reducir as chegadas irregulares”.

Marrocos e Turquía saben que contan cun as baixo a manga. Así quedou patente en varias ocasións, a última delas en maio pasado, cando máis de 8.000 inmigrantes entraron en Ceuta, a maioría deles a nado a través dos espigóns fronteirizos. A inacción de Rabat, que permitiu o cruzamento, produciuse nun contexto de malestar con España por permitir a entrada do líder da Fronte Polisario Brahim Gali afectado de covid e tras uns meses de batalla diplomática en toda a UE para que acepte a soberanía marroquí sobre o Sahara Occidental. Tamén o presidente turco, Recep Tayyip Erdogan, pon esa carta, a da inmigración regular, sobre a mesa de maneira recorrente: para que cesen as críticas polo ataque ás milicias kurdas en Siria, para acalar as voces que lle acusan dun crecente autoritarismo ou para reclamar o diñeiro que a UE lle fornece a cambio de acoller no seu territorio a preto xa de catro millóns de refuxiados sirios.

Máis ao norte, a Comisión Europea advertía no seu último informe do caso de Bielorrusia, que en xuño de 2021 organizou “o tráfico ilícito de migrantes cara á UE”. Primeiro a Lituania; despois a Polonia e a Letonia. O obxectivo: exercer presión polas sancións impostas polos Vinte e sete, que se suman ás aplicadas por Estados Unidos, o Reino Unido e Canadá. “O caso de Bielorrusia é distinto, porque non foi utilizada como un país de tránsito”, apunta por teléfono Philippe de Bruycker, profesor da Universidade Libre de Bruxelas especializado en migracións e asilo. “Pero o réxime de Aleksandr Lukashenko entendeu que podía utilizar a inmigración como unha arma política”.

A inmigración irregular, analiza Garcés, “é unha das cuestións que máis asusta, ou polo menos así se presenta, no seo da UE”. Con todo, “as entradas irregulares xa non son un problema, tal como recoñece a propia Comisión; as cifras dunhas 100.000 chegadas en 2019 son irrisorias”, afirma en comparación coas de 2015, cando aproximadamente 1,8 millóns de persoas accederon ao club comunitario. “A inmigración é o chibo expiatorio doutras crises que sofre a Unión como a do Estado de benestar, a económica, a climática…”, sostén Garcés. Pero a retórica nacionalpopulista en auxe en demasiados puntos da xeografía comunitaria fixo da migración unha das súas grandes bandeiras políticas.

España ten moito que dicir, pero as súas demandas non son atendidas. “A perspectiva española é desde hai anos obter máis axuda da UE, non en termos unicamente de recursos, senón sobre todo na repartición da acollida das persoas que chegan”. A idea é a mesma, continúa Carmen González, investigadora principal do Real Instituto Elcano, que expón Italia: “Estar situados no Mediterráneo non nos fai os únicos responsables de acoller aos migrantes, debido a que tanto España como Italia pertencen ao espazo Schengen”.

As alternativas á externalización da política migratoria, que pon á Unión nunha posición de debilidade fronte ás estratexias de presión, son evidentes para Ruth Ferrero, profesora de Ciencia Política na Universidade Complutense de Madrid: “Abrir vías seguras e legais de tránsito”, de xeito que a loita contra os fluxos irregulares resulte máis crible e lexítima.

Hai, reivindica a experta, múltiples mecanismos que xa existen: a concesión de visados de traballo e de residencia desde orixe, así como a apertura de corredores humanitarios e concesión de visados humanitarios para os refuxiados. “Non habería que innovar en termos de políticas, senón aplicar ferramentas que lamentablemente os Estados non queren utilizar”, apontoa.

A solución tamén pasa, segundo os expertos consultados, por afondar as relacións diplomáticas, fomentar a colaboración institucional e policial, e tecer acordos económicos para o desenvolvemento destes países, sinalan os expertos. Sen esquecer, alerta De Bruycker, da Universidade Libre de Bruxelas, que o país que non permite formular demandas de asilo falta ao dereito europeo e internacional. “Utilizar a persoas migrantes para envialas a outros países é inhumano e degradante”, critica. “Mais do lado da UE, non achegar axuda humanitaria a estes inmigrantes é posiblemente unha violación do Convenio de Xenebra [relativo á protección de civís en tempo de conflito]”, apostila.

O Mediterráneo central e occidental, punto de chegada

 

Algo máis dun de cada tres inmigrantes irregulares que entraron no que vai de ano á Unión Europea fixérono a través dos roteiros do Mediterráneo central. Italia foi o principal punto de chegada, segundo as cifras de Bruxelas. Estes datos evidencian un importante cambio de tendencia: desde a pandemia, o maior peso migratorio recae no centro e o oeste do Mediterráneo. Se o número de chegadas a Malta caeu drasticamente, Italia rexistrou un forte aumento: 41.000 persoas desembarcaron nas súas costas, a metade provenientes de Libia e case o 40%, de Tunes.

Aínda que o número total de entradas irregulares mantense considerablemente por baixo dos niveis da crise migratoria de 2015, as cifras comezan a remontar tras o parón xeneralizado da actividade que supuxo a crise sanitaria. Nestes primeiros nove meses do ano, o número de inmigrantes que cruzou as fronteiras da Unión ascende a 120.000, o que supón 43.000 persoas máis que no mesmo período do ano pasado e case 30.000 máis que en 2019.

As chegadas a España creceron con forza, como reflicte o informe do Executivo comunitario: no que vai de 2021 arribaron 25.852 persoas, un 54% máis que no mesmo período do ano anterior. Un incremento provocado, en gran medida, polas chegadas ás illas Canarias, que se duplicaron.

Mentres tanto, a situación dos roteiros migratorios do Mediterráneo oriental está “en calma”, segundo os últimos datos oficiais, cun considerable descenso do 58% na cantidade de entradas a Grecia no que vai de ano. Nesa zona, só Chipre rexistrou un aumento nas chegadas, que se duplicaron.

 

 

Novas e Actualidade


Titulares
Histórico


 ACTIVIDADES

Marzo 2024
LMMeXVSD
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       



 AREA DE TÉCNICOS

 Usuario:
 Contrasinal:
 

 
¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta

OBXECTIVOS | INTEGRACIÓN | FERRAMENTAS | LEXISLACIÓN | ORGANISMOS | NOVAS | CONTACTO

(c) 2009 FEGAMP, Federación Galega de Municipios e Provincias :: Texto legal
FEGAMPinmigracion@fegamp.es
Xunta de Galicia

Desarrolo: AVA Soluciones Tecnológicas