Jason e Judith, unha parella de norteamericanos que se instalou o pasado ano nunha aldea de Palas de Rei ALBERTO LÓPEZ

máis altas que baixas

Moita mobilidade en plena crise do covid. Segundo os datos que presentou o Instituto Nacional de Estatística (INE) este martes sobre variacións residenciais durante o pasado ano, na provincia de Lugo producíronse 11.380 altas nos cambios de residencia, dos que 9.596 foron de censados en España e 1.784 chegaron do estranxeiro; mentres que as baixas alcanzaron a cifra de 9.303, sendo 8.635 residentes en España e 668 estranxeiros. Con estes datos, a variación anual foi positiva, de 2.077. Para facernos unha idea de que estamos ante un ano atípico no que levamos de século só houbo tres anualidades cunha diferenza tan grande entre altas e baixas, e correspondeuse aos anos de bonanza económica: 2006 (2.097), 2007 (2.665) e 2008 (2.201). A partir do 2009 foron decrecendo as variacións residenciais, chegando incluso a ser negativas no 2014, con 527 máis baixas que altas. 

perda de poboación na capital lucense

Vanse nacionais, chegan estranxeiros. Tanta mobilidade de residencia na provincia e o seu saldo positivo tivo o contrapunto na capital lucense, que antes da pandemia ía como un tiro camiño de alcanzar os cen mil habitantes pero que polas baixas no censo terá que esperar para poder chegar a esa cifra máxica. O cambio de residencia ou de municipio censal marcou o 2020 para Lugo, con 2.756 altas e 2.949 baixas. E iso que houbo dous factores que axudaron a paliar a caída de lucenses empadroados. Por unha banda, o saldo positivo da continua chegada de estranxeiros á cidade. Ata 2.108 persoas que residían en España déronse de alta en domicilios de Lugo e 648 do estranxeiro; fronte á marcha de 2.786 de «nacionais» e de só 163 estranxeiros. Houbo un segundo factor que puido fixar poboación e foron as axudas que o Concello outorgou ás empresas e familias máis afectadas pola pandemia, e que estaban vinculadas a que os perceptores estivesen empadroados.

os cambios de residencia por meses

Un outono moi movido. Se se analizan os cambios de mobilidade na provincia en función dos meses a radiografía do que sucedeu durante o 2020 está moi clara. Os primeiros meses do pasado ano as cifras de altas e de baixas na provincia estiveron á vez, cos evidentes poucos cambios de vivenda que se produciron nos meses máis duros do confinamento, especialmente en abril, onde houbo 127 baixas de domicilio e 156 altas. Ambas son cifras ridículas comparadas con outras anualidades neses meses. Pero é a partir de maio cando empeza a desescalada, cando comezan de verdade os cambios de domicilio, con saldo positivo para a provincia lucense. O que estiveron anunciando as inmobiliarias como unha tendencia se acabou convertendo nunha realidade: o regreso de persoas a municipios máis pequenos, especialmente próximos a capitais ou cabeceiras de comarca. O vivido durante o confinamento provocou que numerosas persoas valorasen a opción de buscar un piso ou unha casa en municipios con menos restricións, e pensando na posibilidade de que no futuro continuasen as limitacións e os efectos negativos da pandemia. Só así se pode entender que mentres en outubro e en novembro producíronse 847 e 1.084 baixas de domicilio; houbo 1.046 e 1.260 altas, respectivamente. Tamén xullo foi un mes de grandes diferenzas, con 856 baixas e 1.014 altas de residencia. 

Case 3.000 persoas de capitais de provincia. No 2020 producíronse 9.596 cambios de residencia en Lugo procedentes de calquera punto de España, aos que hai que sumar os 1.784 que viñeron do estranxeiro. Polo menos a metade foron movementos de censados na mesma provincia, con 4.625 lucenses que cambiaron de domicilio, e 4.971 que chegaron de fóra de Lugo, 3.913 españois e 1.058 estranxeiros. Dese total, 2.990 persoas cambiaron a súa residencia procedentes de capitais de provincia. Doutros lugares de España, destacan que se censaron na provincia lucense 314 asturianos, 306 barceloneses, 674 coruñeses, 363 madrileños, 194 ourensáns, 255 pontevedreses e 115 leoneses. E por tramos de idade, entre 35 e 44 anos houbo 1.936 persoas que se cambiaron o domicilio nalgún dos 67 concellos da provincia, seguido de 1.841 entre 25 e 34 anos e 1.483 de máis de 65 anos. En canto ao sexo, cambiaron de vivenda para Lugo 4.682 homes e 4.914 mulleres. 

radiografía dos que se deron de baixa en lugo

Máis de mil á Coruña. No 2020 ata 8.635 persoas que residían na provincia cambiaron de domicilio, ademais de 668 do estranxeiro. Ata 1.196 censáronse en municipios coruñeses, 327 en Asturias, 228 en Castela e León, 353 en Ourense, 448 en Pontevedra, 364 en Madrid e 272 en Cataluña, como lugares máis destacados. En canto aos tramos por idades, é entre 25 e 34, con 1.869, onde máis cambios de casa producíronse, seguido de entre 35 e 44, con 1.779. Por sexo, foron 4.226 homes e 4.409 mulleres. 

María José Gómez, alcaldesa de Guntín ALBERTO LÓPEZ

Friol ou Guntín, municipios que crecen e aumenta a natalidade

O crecemento da poboación vinculado á cidade de Lugo estivo centrado en Outeiro de Rei e Rábade, en parte polo efecto da A-6 e o polígono do Ceao. Pero a pandemia supuxo un oportunidade para reverter unha tendencia negativa na poboación doutros municipios da periferia, como Friol e Guntín.

«Durante o confinamento empadroouse moita xente nova en Guntín, o que nos permitiu pechar o ano cun saldo de poboación similar entre altas e baixas», explica a alcaldesa, María José Gómez. «Chegounos moito lucense que ten a segunda vivenda en Guntín, pero tamén parellas novas que están rehabilitando casas para vivir. Ata tivemos durante a pandemia aumento de natalidade co nacemento de seis nenos», sinala a rexedora popular. Gómez tamén destaca que a poboación que xa vivía antes do covid en Guntín non se marchou e percibe un movemento de poboación que desde hai moitos anos non se vivía no municipio.

María José Gómez, alcaldesa de Guntín: «As fins de semana hai moita máis xente, hai demanda de vivenda e persoas que herdaron casas as están a rehabilitar»

Un caso parecido é o de Friol, aínda que neste municipio a tendencia positiva da súa poboación viña notando desde o 2019. O desenvolvemento do polígono industrial, que hoxe ten lista de espera, serviu de impulso, pero foi durante a pandemia cando o crecemento se notou ata tal punto de que a poboación de Friol se incrementou en 101 persoas (houbo 211 novas altas). Desde o 2006, en plena expansión económica, Friol non tiña un saldo positivo.

José Anxo Santos, alcalde de Friol

O alcalde, o popular José Anxo Santos, destaca que «están chegando parellas novas ao municipio e como vén que ofrecemos servizos e axudas, acaban asentándose». Friol, pola súa boa saúde orzamentaria, ofrece unha axuda de 1.000 euros polo nacemento dun neno e 200 nun lote de produtos. Tamén ofrece bonificacións fiscais nas licenzas para reformas vivendas e para o asentamentos de empresas.

José Anxo Santos, alcalde de Friol: «Tratamos de xerar ilusión, de ofrecer un pobo acolledor e con servizos».

O alcalde destaca que por exemplo o próximo curso abrirán a gardería polas tardes e ofrecerán o programa de madrugadores no colexio para que os pais que traballen en Lugo poidan deixar aos seus fillos. E é que nestes momentos Friol ten 44 menores de 3 anos.