De Berna a Xura: o cambio de cantón suízo de Moutier afectará a emigrantes da Costa da Morte

(30/03/2021)

De Berna a Xura: o cambio de cantón suízo de Moutier afectará a emigrantes da Costa da Morte

 

Nel viven unhas vinte familias da comarca. Así se pronuncian Luis Blanco , de Camariñas, ou Xosé Abelenda, de Santa Comba e Coristanco

 

ABELENDA

 

Todo o que ocorre en Suíza ten un efecto directo na Costa da Morte, polos miles de emigrantes da zona que residen neste país. Deu que falar, por exemplo, a cuestión da libre circulación coa UE. Así que o cambio de cantón dun municipio (comuna) tamén afectará a numerosos veciños.

 

Ese traslado administrativo afectará a Moutier , unha pequena localidade (20 quilómetros cadrados, menos de 8.000 habitantes) dependente do enorme cantón de Berna . O domingo celebrouse un referendo (novena consulta en 71 anos, e esta si parece a definitiva, e bastantes conflitos acumulados) na que a maioría dos seus veciños apoiaron cambiar e pasarse ao veciño Xura. Hai moitos factores detrás, incluso algúns afastados como o catolicismo maioritario dos jurasianos (ou jurásicos, como tamén se lles chama, pola cordilleira nada nese período que se estende cara a Francia), ao idioma (francesa fronte ao alemán) e numerosos aspectos históricos e identitarios. Gañou o si ao cambio, pero a integración levará o seu tempo, un máximo de cinco anos.

 

En Moutier viven preto de vinte familias da Costa da Morte. Luis Blanco , de Camariñas, leva xa 40 anos. Se non é o máis veterano, é dos que máis. Presidente a Asociación de Traballadores Españois en Suíza (ATTES), mítica entidade con sede en Delémont, capital do Xura, a só 13 quilómetros. A relación entre ambos os puntos é diaria e intensa, persoal e laboral, de centos de persoas. Pero Luis, que ten a dúas fillas en Xura, preferiría seguir en Berna. Cre que o cambio non ten sentido, que economicamente lles prexudicará, con seguros médicos máis caros, e tamén outros impostos, como os de matriculación de coches. «Economicamente vai ser peor, e ademais o Jura ten menos forza que Berna», explica. Asegura que falou con outros emigrantes (era o tema principal) e todos opinan o mesmo, «que non facía falta cambiar nada».

Xosé Abelenda, con vínculos en Santa Comba e Coristanco, inspector sindical que traballou no Xura e foi portavoz en Suíza do BNG, opina o contrario: será un cambio positivo para os emigrantes. Fixo campaña a favor da nova integración («por solidariedade internacionalista», explica), e o domingo foi un dos participantes na multitudinaria concentración de xúbilo dos partidarios do si, os gañadores. Curiosamente, os do non estaban reunidos á beira da casa de Blanco .

 

Os residentes poderán votar nas municipais e nas cantonales

 

O cambio efectivo aínda tardará, pero os veciños de Moutier xa saben o que lles espera. E os emigrantes (tamén os hai andaluces, poucos, e portugueses, bastantes), tamén. Por exemplo, poderán votar nas eleccións municipais e cantonales, cousa que en Berna non poden. Terán a capital do cantón, Delémont (unha pequena Costa da Morte), á beira, a 13 quilómetros, fronte aos 76 que hai a Berna. O idioma común para todo será o francés. Os seguros médicos si serán máis caros.

A irrelevancia actual de Moutier en Berna pasará a ser un municipio de peso en Xura, o segundo do cantón. As asignacións familiares por fillo (en Suíza non son pequenas), serán aínda maiores. As iniciativas ou referendos deberán ter un mínimo de dous miles asinas, fronte ás 10.000 ou 30.000 (segundo o caso) que esixe Berna. E moitos aspectos máis aos que haberá que adaptarse.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta