OBERAXE lanza un boletín de monitoraxe de discurso de odio en redes sociais

(20/01/2021)

OBERAXE lanza un boletín de monitoraxe de discurso de odio en redes sociais

Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións

19/01/2021

• O contido de odio detectado no último boletín concierne a persoas inmigrantes (23,6%) e persoas musulmás (19,1%)

• O Observatorio Español de Racismo e Xenofobia conclúe que as plataformas mostran melloras na detección e eliminación do discurso de odio en liña

O Observatorio Español de Racismo e Xenofobia (OBERAXE) lanza un boletín que mostra os resultados dunha monitoraxe diaria do discurso de odio en redes sociais. OBERAXE, que depende da secretaría de Estado de Migracións, participou, xunto a outras institucións e organizacións da sociedade civil da maioría dos países da Unión Europea, nos exercicios de avaliación do cumprimento do Código de Conduta para a loita contra a incitación ilegal ao odio na internet, asinado en 2016 por Youtube, Twitter, Facebook e Microsoft coa Comisión Europea, e ao que xa se adheriron outras plataformas como Instagram e TikTok.

Ante a irrupción da pandemia en 2020, o Observatorio impulsou o inicio dunha monitoraxe específica nas redes sociais coa finalidade de valorar o discurso de odio que naquel momento producíase contra a poboación asiática. O Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións optou por continuar cun proxecto piloto para facer unha monitoraxe diaria e sistemática do discurso de odio nas plataformas de servizos de aloxamento de datos máis importantes en España, como Youtube, Twitter, Facebook, Instagram e TikTok, e ampliar esta monitoraxe ao discurso de odio de motivación xenófoba, racista e antinmigración.

Os dous primeiros boletíns, correspondentes aos períodos comprendidos entre o 25 de maio e o 31 de xullo, e o 1 de agosto e o 30 de setembro respectivamente, lanzaron resultados que tamén poderán consultarse na páxina web de OBERAXE, na pestana ‘eixos prioritarios’. Hoxe preséntanse as conclusións do terceiro boletín, que de xeito excepcional cobre tres meses (do 1 de outubro ao 31 de decembro). Durante este período, notificáronse 424 contidos de discurso de odio.

Desde OBERAXE enviáronse 151 notificacións a Facebook, para que procedese á retirada deste contido, o cal sucedeu no 93,4% dos casos. Dos 150 que correspondían a Twitter, procedeuse á retirada do 41,5%, e dos 123 contidos aloxados en Youtube, a plataforma retirou o 38,0%. Confirma OBERAXE a través do terceiro boletín que os discursos de odio adáptanse aos acontecementos que copan a esfera mediática. A segunda conclusión á que chega o observatorio é a relativa á rapidez na retirada do discurso de odio en liña: as plataformas van realizando melloras na detección e eliminación do discurso de odio.

En consonancia cos datos recompilados no boletín anterior, a maioría das ofensas apuntan cara a persoas inmigrantes (23,6%) e cara a persoas musulmás (19,1%). Durante esta última monitoraxe, detectouse un aumento considerable do contido discriminatorio dirixido cara aos asiáticos (15,8%), seis puntos máis que no período anterior.

A metodoloxía aplicada por OBERAXE á procura de casos, documentación, clasificación dos mesmos e comunicación para a súa retirada ás plataformas é a empregada na monitoraxe do Código de Conduta que leva a cabo coa Comisión Europea. Así, a procura centrouse en casos de discurso de odio racista, xenófobo, intolerancia asociada, discurso contra a inclusión social, e dirixido cara a persoas inmigrantes, refuxiadas e solicitantes de protección internacional.

Para proceder á análise e clasificar un caso téñense en conta tanto a lexislación nacional e internacional sobre esta materia, como a normativa das empresas prestadoras de servizos de aloxamento de datos incluídas na monitoraxe.

O rastrexo deste discurso é manual e baséase en bancos de palabra que, illadas ou en combinación, poden axudar a facer unha primeira selección de casos para a análise.

O equipo de OBERAXE encargado da monitoraxe comunica ás empresas prestadoras de servizos de aloxamento de datos aqueles casos que considera, como usuario de redes, que deberían ser retirados, sempre seguindo o procedemento que establecen as condicións xerais de comunicación e denuncia de cada rede social. No caso de que non se produza esa retirada ou non exista resposta no prazo dunha semana, OBERAXE realiza unha comunicación como usuario cualificado (Trusted Flagger). Así mesmo, nos casos en que se valora que un caso de discurso de odio pode ser constitutivo de delito, estes son elevados á Fiscalía Xeral do Estado, a través da Unidade de Ciberdelincuencia.

OBERAXE lidera igualmente o proxecto "Discurso de odio, racismo e xenofobia: mecanismos de alerta e resposta coordinada (AL- RE- CO)", aprobado pola Comisión Europea no marco da convocatoria do programa REC (Dereitos, Igualdade e Cidadanía).