«Cando sobes á patera non pensas na morte, só en poder chegar»

(30/11/2020)

«Cando sobes á patera non pensas na morte, só en poder chegar»

 

Papa Mandiaye é un simpapeles que leva un ano en Vilagarcía vendendo pulseiras nuns bares agora pechados

 

MONICA IRAGO

Papa Mandiaye Seck ten 32 anos, pero aparenta menos. Fuxiu de Dakar para buscar unha vida, non mellor, simplemente «unha vida», puntualiza e deuse de bruzos coa pandemia. Vive de vender pulseiras e chisqueiros por eses bares que agora están pechados. Sen papeis, só a solidariedade que a comunidade senegalesa mostra entre os seus integrantes permítelle saír adiante, comer e ter un teito onde durmir.

Chegou a España hai un ano e medio. «Vin para traballar, para buscarme a vida para poder axudar á miña familia», di nun español aínda precario. Chegou a Tenerife en patera, de aí un avión a Madrid e logo ata Vilagarcía, onde estivera vivindo un irmán seu que agora está en Alemaña. El traballou de costurero durante dezasete anos no seu país, «pero alí non hai saída», conta. El xa estivera en España no 2009 e ao chegar á trintena foi cando se expuxo de novo a opción de volver. «Aquí hai máis oportunidades», di.

 

 

-Pero tamén hai máis riscos, porque non tes papeis...

«Hai un devandito, quen non arrisca, non gana. É o que nos toca», contesta.

 

E o que lles toca, ás veces, é morrer no medio do mar, como se está vendo cada dous por tres nas televisións. Para un europeo é difícil de entender que sexa tan urxente, tan necesario, tan imprescindible, para eles xogarlla a ruleta rusa da patera. «No momento no que sobes á patera para vir xa non pensas en nada máis, só en saír adiante. Non pensas na morte, só pensas en chegar».

 

Mayada é amigo de Papa e quen exerce de tradutor na charla. E dá unha clave que custa crer: «A maioría non saben o que hai aquí. A imaxe engana. O que nos ensinan de Europa é unha cousa distinta... pero con algo de verdade. Ti para xuntar cincocentos euros en Senegal se cadra cústache unha vida». «Aquí é máis caro vivir, claro, pero tes máis oportunidades», remacha Papa. «Somos novos, queremos unha vida mellor e vímonos. Só é isto», razoan. E Mayada apunta outra clave. «Se regreso á miña aldea e dígolles que isto é moi duro, seguramente non me crerán e chamaranme mentireiro. Cando veñan xa verán o que hai, hai que currárselo», explica.

 

E hai que currárselo desde o primeiro día. Coa única axuda ao principio da comunidade senegalesa. Explícao Mayada: «Se este mozo vén hoxe á miña casa, o que vou facer ao día seguinte é comprarlle algo de mercancía para que vaia vendendo. Os senegaleses non esperamos a ter papeis, o primeiro que facemos é vender para poder sobrevivir. Ir aprendendo na rúa».

 

Pero agora é imposible vender. «Agora non traballo. Estou en casa e o único que podo facer é comer e durmir», di Papa, que explica que as cousas tamén xa foran moi difíciles tras o confinamento, pola obrigación de manter a distancia social. «Sen poder achegarse á xente é moito máis difícil vender», razoa.

 

«Hai xente boa, pero tamén a hai mala, moi mala»

 

A pesar de que a saída do confinamento foi tamén complicada para Papa, polos problemas para poder vender nos bares debido ás restricións, mal que ben ía tirando. «Había xente que che daba algo. Máis por pena que por comprarche calquera cousa», lembra. Pero, agora, nin iso. «Hai moita xente boa, pero tamén outra moi mala. Moi, moi mala», salienta cando se lle cuestiona polos seus clientes en bares e pubs. «A min dáme igual, eu vin aquí para buscarme a miña vida», di, explicando que intentar fuxir dos conflitos nunhas horas nas que o alcol fai que afloren comportamentos e ata insultos que farían rebelarse ao máis tépedo. «Hai moita xente que fala moi mal», subliña para explicarse sobre como se refiren a el algúns fanfurriñeiros de barra de bar.

 

Mayada sábeo moi ben porque el tamén pasou por esa fase de intentar gañarse a vida euro a euro a base de pulseiras e chisqueiros. «Eu agora non o faría. El zafa porque non entende o que din, pero eu aínda me acordo das palabras que me dicían cando entraba nun bar. Xa non me atrevo. Ás veces, tendo en conta o que oes dalgunha xente é mellor quedar en casa», afirma.

 

Ese paso, o de ter que gañarse a vida de bar en bar e facendo oídos xordos a insultos e desprezos, é o primeiro. E non ten por que ser o máis duradeiro. «En canto teña os papeis e aprenda castelán, vai traballar como todo o mundo», apunta Mayada. Uns papeis que se conseguen casándoche cunha española, residindo durante tres anos por arraigamento social ou cunha oferta de traballo dun ano. Oferta, porque o contrato non pode chegar sen papeis.

 

O seu oficio de costurero

 

Cando se lle pregunta se na súa folla de ruta vital aparece a opción de quedar permanentemente en Vilagarcía ou se preferiría pasar un tempo aquí para logo regresar ao seu país, a Papa sáelle unha vea galega que parece que comeza a desenvolver. «Depende », responde . E repíteo: «Depende ». Para logo explayarse na contestación. «Cando poida ter os papeis, o mellor é ir e vir. Traballar aquí, pasar alí un mes ou dous meses e volver. Diso trátase», di.

 

E xa, se ese seguinte paso na súa vida laboral fose para poder traballar de costurero, que é durante o que tantos anos fixo en Senegal, pois mel sobre hojuelas. A Papa ilumínanselle os ollos cando se lle comenta esa posibilidade. Entre tanto, toca armarse de paciencia e esperar a que o temporal escampe. Ata que poida volver ás rúas contará co apoio da comunidade senegalesa, que nunca se esquece dos seus. Hai unhas semanas lograron recadar o diñeiro suficiente entre os que hai repartidos por toda Galicia para repatriar ao seu país o corpo dun compañeiro falecido.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta