Interior quere duplicar as resolucións de asilo para desatascar o sistema

El País. Madrid - 06 ago 2020 -

Imaxe dun centro de acollida para solicitantes de asilo habilitado polo Concello de Madrid. David Fernandez / EFE


A Oficina de Asilo e Refuxio, dependente do Ministerio do Interior, acelerou o ritmo para pechar as decenas de miles de casos pendentes que vén acumulando desde 2018. Ata agosto resolvéronse 82.128 demandas de asilo –a inmensa maioría en contra– e Interior pretende estudar polo menos outras 60.000 ata que acabe o ano. Se se cumpren as súas previsións, haberase máis que duplicado a actividade de 2019, cando se resolveron 62.398 solicitudes. España, con máis de 105.000 casos abertos, é un dos países europeos con máis expedientes nos caixóns, unha deficiencia que retarda todo un sistema que tarda ata dous anos en dar resposta aos interesados e que contribúe a saturar a rede de acollida.

A diferenza dos seus principais socios europeos, España non era un país para refuxiados, pero ese escenario comezou a mudar hai dous anos. A chegada de venezolanos, colombianos e centroamericanos, que emigran pola violencia e inestabilidade dos seus países, levou ao país a converterse ao principio do ano no socio da UE con máis solicitantes de asilo. No que vai de 2020 e a pesar das restricións fronteirizas impostas pola pandemia xa hai máis de 50.000 peticións de asilo. O récord, de momento, bateuse en 2019 con case 120.000

Solicitudes de asilo en España

En 2019

118.446

En 2020

51.581*

(*) Hasta el 26 de julio

Principales nacionalidades

Seis nacionalidades suman más del 80% de las solicitudes presentadas en 2020 hasta mayo

Venezuela

32%

Colombia

32%

Honduras

7%

El Salvador 3%

Nicaragua 3%

Perú 6%

Fuente: ACNUR y Oficina de asilo.

EL PAÍS

A Oficina de Asilo, co mesmo persoal e o mesmo sistema informático desde 1992, non estaba preparada para o novo escenario e tivo que asumir unha xestión de crise para evitar o colapso. O ministro Fernando-Grande Marlaska puxo en marcha un plan de choque que incluía unha oferta de emprego de 231 prazas e a modernización da aplicación informática, pero o impacto da súa posta en funcionamento non se verá ata, polo menos, o ano que vén. Co sistema actual, por exemplo, os miles de expedientes resoltos non poden ser asinados dunha soa vez, senón que debe facerse en quendas limitadas para evitar que se colgue a aplicación.

A última comisión interministerial na que se resolven os casos xa instruídos celebrouse en agosto e eleváronse 19.730 expedientes, a máis numerosa deste ano. Negáronse, con todo, case o 60% de todos eles. Si se recoñeceu algún tipo de protección a 668 persoas e concedeuse un permiso por razóns humanitarias, un beneficio concedido na súa maioría a venezolanos, a máis de 7.000 persoas.

A maioría das resolucións en España negan a protección internacional aos demandantes de asilo. O perfil dos solicitantes en España, máis parecido ao de EEUU que ao de Francia ou Alemaña, non responde en moitos casos aos requisitos que establece o Convenio de Xenebra para converterse en refuxiado. Tampouco para obter a chamada protección subsidiaria, unha figura que aínda non dando a máxima cobertura, recoñece o perigo do interesado de volver ao seu país e permite a residencia e o traballo legal en España, ademais da asistencia necesaria. As organizacións de atención ao refuxiado, con todo, reivindican que eses criterios si poden aplicarse a moitos perfís como os centroamericanos que foxen da violencia das cuadrillas e non están amparados polos seus Estados. Esta circunstancia sitúa a España entre os países que menos solicitudes recoñecen —apenas un 5%— e colócaa ao nivel de Hungría, un país que promoveu desde o seu Goberno unha política antimigratoria.

A capacidade para inscribir, estudar e resolver, favorable ou desfavorablemente, as demandas de asilo é fundamental para que se protexan os dereitos dos solicitantes que, en situacións de precariedade, ven obrigados a enfrontarse a prazos desorbitados para poñer os seus papeis en orde. Doutra banda, a saturación e os prazos dilatados do sistema sumáronse á dificultade para emigrar a España de forma legal e supuxo que o sistema de asilo convertérase nunha alternativa para poder vivir e traballar legalmente en España. Mentres se resolve a súa solicitude, o solicitante de asilo pode residir no país e aos seis meses ten dereito a traballar.