«O traballo foi a razón de emigrar, pero non de regresar»

(08/06/2020)

«O traballo foi a razón de emigrar, pero non de regresar»

Os motivos persoais pesan máis que os laborais para os emigrantes que deciden volver a Galicia. Uns 2.860 galegos retornaron no 2019

 

Olga Suárez
07/06/2020

 

O traballo, ou máis ben a falta del, empuxoulles a emigrar. Pero a situación laboral non foi o motivo principal polo que moitos galegos que viven no estranxeiro decídanse por coller de novo os bártulos e iniciar o camiño de regreso. Esta é unha das primeiras conclusións que se pode extraer despois de falar cun bo número de persoas que volveron a Galicia unha vez que probaron sorte noutras partes do mundo; tamén o constatan desde as asociacións de emigrantes retornados. E é un colectivo con peso en Galicia, tendo en conta o número de emigrantes que ten, pero ademais porque é unha das comunidades onde cada ano regresan máis emigrantes para volver vivir nela: uns 2.800 decidiron refacer a súa vida na comunidade no 2019, segundo datos publicados polo INE a principios deste ano.

Lorena, nada en Suiza, ten unha barbería en Laxe


Lorena de la Fuente sabe moito destas viaxes de ida e volta. Nada en Suiza, filla da emigración, instalouse na Costa da Morte con 13 anos cando os seus pais retornaron pero, no ano 2011, foi ela a que partiu xunto ao seu marido e a súa filla. «Eu non quería ir, pero el quedou sen traballo e quería tentalo alí». E conseguiuno, na construción; tres meses despois de instalarse alí -primeiro en casa da súa irmá, despois nun piso propio- tamén ela comezou a traballar. Fóronse con data de volta na cabeza, «queriamos volver en dous anos para que a nena empezase o colexio aquí», pero un accidente laboral do seu marido fixo que este primeiro plan alongásese catro anos máis. Entón crebou a empresa na que ela traballaba e, tras un ano en paro, decidiu que «para estar sen traballo alí, viñámonos/viñámosnos para aquí, onde eramos máis felices». Prepararon a volta e enseguida atoparon traballo os dous. E hai dous anos ela abriu o seu propio negocio, unha barbería en Laxe.

Diego traballa desde a súa casa en Oleiros MARCOS MÍGUEZ

 

Suíza tamén foi o destino do informático Diego Louzán, aínda que cando marchou, no 2007, a súa principal inquietude era vivir unha tempada no estranxeiro. Xurdiulle unha oportunidade laboral en Dubái, pero finalmente decidiuse por Zúric, onde a empresa na que traballaba acababa de adquirir unha filial. Alí viviu ca súa entón parella, tamén coruñesa, dez anos. «A idea de volver sempre estivo presente, pero unha vez establéceste alí, non sabes canto tempo vas estar». No seu caso, o retorno precipitouse tras nacer a súa filla e separarse: «Estando sós, sen familia no estranxeiro e cunha nena en custodia compartida é complicado; como os dous eramos da Coruña, pensamos que era o momento de volver». O tema laboral era neste caso secundario, e ademais, unha vez instalado en Oleiros, puido seguir vinculado a Siemens, a empresa na que traballaba; coa única diferenza de que agora é autónomo e provedor de produtos: «fago o mesmo que cando estaba alí e viaxo regularmente a Suíza». Recoñece que está nun sector no que non hai problema laboral.

CAPOTILLO

Andrés Rodiño e Olalla Cordeiro tamén contaban cunha emigración a curto prazo que ao final se alongou. Esta parella de Portonovo trasladouse a Escocia no ano 2012 co propósito de moitos mozos: estudar inglés. «A idea era estar alí un ano ou así, pero vendo a situación que había en España, decidimos quedarnos un pouco máis», conta el. Ademais de traballar, estudou Turismo e, despois de seis anos, foi cando empezou a albiscar un futuro laboral na súa terra. «Vin que en España había algunhas carencias no sector turístico que podían funcionar». Hoxe xestiona Roteiro, una web que organiza roteiros turísticos.  É consciente de que ata que non pasen un par de anos, o negocio non marchará en condicións, pero segue adiante sen deixar de formarse. A súa noiva, Olalla, tamén lanzou o seu propio negocio, unha firma de xoias, ao regresar a Galicia.

Dúas maneiras de preservar o padrón: desde Venezuela ata Suíza

 

Jeanette Valiñas, na súa tenda da Estrada 

É difícil falar de retornados sen pensar en lugares como Venezuela, país que acolleu a un bo número de emigrantes galegos o pasado século e onde a situación política actual provocou un importante éxodo cara a diversos destinos. Tamén Galicia. Alí naceu Jeannette Valiñas, aínda que ela saíu do seu país natal moito antes, hai 20 anos. Trasladouse a París a estudar, case ao mesmo tempo no que os seus pais regresaban á comarca de Deza, de onde eran orixinarios. Ela estudou Psicoloxía na capital francesa e alí estivo a traballar ata que se trasladou a Bruxelas. Pero tiña un soño que non podía cumprir alí: «tiña un proxecto na cabeza, montar unha tenda de xoguetes educativos e literatura infantil e quería facelo na miña lingua». O nacemento das súas fillas e a súa posterior separación provocaron que cambiase a capital de Europa pola Estrada. «Hai persoas que saíron de Venezuela por unha situación drástica, non é o meu caso», recoñece, e explica que ela en Bélxica tiña unha boa vida. «Foi unha procura máis persoal de raíces para min e para as miñas fillas». O seu proxecto Pintaletras naceu hai dous anos e segue crecendo.

Xubilarse en Galicia

 

 

Enrique Calvo traballou mais de 30 anos en Suiza

Outro caso moi diferente, pero que tamén contribúe a que aumente o padrón, é o dos galegos que marcharon en busca de oportunidades nos anos oitenta, principalmente ao centro de Europa, e hoxe regresan para gozar da xubilación na casa.

É o caso de Enrique Calvo, que vive en Camariñas xunto á súa muller, de nacionalidade suíza, despois de traballar 35 anos no Cantón de Neuchâtel do país helvético. «Sempre tiven claro que volvería porque a morriña tira moito». Lembra as condicións nas que chegou el hai anos en busca de oportunidades a outro país, e asegura que nada ten que ver coas posibilidades que teñen os mozos hoxe.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta