Emigrantes retornados xa gañan sentenzas de asistencia sanitaria

(26/02/2020)

Emigrantes retornados xa gañan sentenzas de asistencia sanitaria

 

O TSXG dá a razón a polo menos dúas da zona para que non paguen un seguro

 

BASILIO BELLO

 

 

Desde hai anos, os emigrantes retornados de Suíza, que na Costa da Morte se contan por decenas cada ano, libran diversas batallas legais para tratar de mellorar a súa situación. Tamén doutros países, pero aquí os extrabajadores helvéticos son abafadora maioría. Algunhas, pola súa conta, mediante procesos xudiciais individuais que tardan moito en sustanciarse, e outros, a nivel estatal, tanto pola vía xudicial (tamén), como presionando para lograr cambios administrativos e legais. Hai numerosos aspectos en liza: tributación, impostos no retorno, asistencia sanitaria, incapacidades...

 

As cousas empezan a moverse, e polo menos dous emigrantes, en ambos os casos mulleres, que levan xa uns anos de volta, conseguiron o dereito á asistencia sanitaria directo, sen ter que pagar a cota de algo máis de 87 euros ao mes que moitos abonan desde hai tempo. Non é precisamente un feito illado. Ás dúas deulles a razón o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) en segunda instancia, ratificando a primeira (sempre no ámbito social), ante o recurso do Instituto Nacional da Seguridade Social.

 

Unha desas beneficiarias, nacida en 1946, reside en Vimianzo, e o seu caso tramitouno o avogado compostelán Manuel Quintáns, a través da asesoría xurídica de CIG Emigración da Coruña. A outra é unha residente en Cee, e o seu caso levouno o tamén letrado compostelán Pascual Varela Balay, co que contactou a través da oficina que a Asociación Costa da Morte de Pensionistas Retornados Europeos ten na rúa Trasariz de Vimianzo, e que leva xa sete anos de traballo continuo (e agora máis calado que antes, cando abundaban as mobilizacións) para as súas máis de 300 socios. A gran maioría, veciños da Costa de Morte, pero tamén os teñen de fóra, incluso residentes en Madrid ou en Cádiz.

 

A entidade, que preside Juan Antonio Pichel e da que José María Rocha é o portavoz, asesora en moitas frontes, e o da asistencia sanitaria é un deles.

 

As sentenzas son extraordinariamente complexas, e requiren dunha gran especialización no dereito internacional privado e o coñecemento dos regulamentos que desenvolven determinados convenios, pero veñen dicir, ao final, que en ambas as retornadas «non consta probado que tivese dereito á asistencia sanitaria a cargo da Seguridade Social suíza», e ademais non se pode presumir automaticamente. É o argumento principal, pero hai máis: non teñen ingresos superiores aos 100.000 euros, teñen nacionalidade española e residen en España. Con eses orzamentos, e de xeito resumido, os xuíces establecen que teñen dereito á asistencia sanitaria sen ter que pagar ningún seguro. No caso da veciña ceense, ademais, hai en curso outro proceso para recuperar o indebidamente pago, segundo explica o avogado. Curiosamente, xa tiña cartón sanitario, sacáronlla, e por iso pleiteó.

 

O letrado Varela Balay explica que «todos os casos que se dan estanse gañando, pero moita xente non sabe que iso pasa», e xa que logo segue pagando a cota mensual correspondente. Recoñece, no entanto, que o tema é complexo, e ademais hai uns prazos.

 

Moitos temas polos que pelexar 

 

A oficina de atención aos retornados de Vimianzo abre dous días á semana, os luns e os xoves. A súa finalidade non é lucrativa (só para cubrir gastos), xa que dela se encargan outros xubilados e pensionistas que estes anos, a base de moita loita, puxéronse ao día na maraña legal que afecta, dun modo ou doutro, a quen regresa da emigración.

 

Pero a loita segue a nivel estatal en moitas frontes. Por exemplo, a rebaixa do seu IRPF, que está no 23 % aproximadamente (hai matices), moito máis que o 12 ou o 16 de media, e moitísimo máis que, por exemplo, en Xenebra. Ou que se amplíe o mínimo exento, tendo en conta que aquí se teñen en conta catorce pagas, e en Suíza doce. Tamén determinadas cuestións de recoñecemento de incapacidades, tributación por segundo alicerce, rendas e capital á hora de cambiar de país...

 

Rocha recorda que, durante moitos anos, os emigrantes mandaban todo o diñeiro que podían a Galicia e España, o que axudou a moitas familias, pero ese diñeiro era menos «que o que sacaban de España, para Suiza, moitos políticos e empresarios».

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta