Xa só hai 51 países no mundo sen galegos

(03/02/2020)

Xa só hai 51 países no mundo sen galegos

 

No 2019 houbo altas censales inéditas en Madagascar, Iraq, Ruanda, Bahamas, Congo e Acerbaixán

 

Centro de Andorra A Vella, capital do Estado

 

Viven máis galegos en Andorra (2.118) que en Canadá, Italia, Colombia ou Irlanda, e evidentemente menos que en focos históricos da emigración como Arxentina (162.842), Brasil (42.793) ou Cuba (41.708). Pero é no pequeno enclave pirenaico onde o peso dos galegos é maior respecto da poboación de calquera país do mundo. De cada mil habitantes que viven en Andorra son galegos 28. En Uruguai, o cuarto destino da diáspora galaica (36.761), dita relación é igualmente alta, con dez galegos por cada mil residentes, ou sete en Liechtenstein e practicamente catro en Arxentina, Suíza e Cuba.

 

En cambio, en Madagascar, entre os seus 25,6 millóns de residentes só hai un galego rexistrado a efectos legais e censales de entre os corenta españois que deixaron constancia oficial da súa residencia no país africano. O consulado dá conta, con todo, da presenza de ao redor dun centenar de galegos nesa illa, sobre todo mariñeiros, tamén vascos, que pasan longas tempadas de traballo en enclaves como a antiga cidade de Diego Suárez. Pero galegos censados, segundo os rexistros da Oficina do Censo, só hai un, e o trámite fíxoo ademais no último ano, no mes de febreiro.

 

Ese mesmo paso administrativo de declarar a residencia noutro país, ocorreu durante o 2019 noutros cinco Estados sen referencia censal de galegos no ano anterior: Acerbaixán, Bahamas, Iraq, República Democrática do Congo e Ruanda.

 

Presentes en 143 países

 

Con ese rexistro oficial confeccionado a data de 1 de decembro do 2019, conclúese que hai galegos inscritos en 143 países do mundo, ou o que é o mesmo, só quedan 51 nacións nas que non hai presenza galega documentada a afectos censales. A recado hai galegos en países nos que non se outorga constancia oficial desa residencia estable, pero para iso é necesario darse de alta como habitante no estranxeiro na Oficina do Censo ou en instancias consulares, coa consecuente baixa en España. Os desprazamentos ao estranxeiro temporais non contan a devanditos efectos, como tampouco os estables que manteñan nalgunha localidade española a alta censal.

 

A ausencia rexistral de galegos dáse fundamentalmente en África, onde non hai pegada oficial deles nas Comoras, Eritrea, Benín, Lesoto ou Suazilandia e outras once nacións máis. O mesmo ocorre en Asia en puntos como Mongolia, Corea do Norte, Bután ou Iemen; en Oceanía en Tonga ou Tuvalu, por exemplo; en América en Surinam e Santa Lucía, ou en Europa en áreas como as de Albania ou Moldavia.

 

Si hai en cambio presencia en solitario de oun único galego —sempre entre os rexistrados no censo— en Birmania, Sri Lanka, Serra Leona, Laos, Brunei, San Cristóbal e Nieves e Belice.

 

Baixa a colonia no resto de España e os nados en Galicia que viven fóra, pero hai máis descendentes nacionalizados

 

¿Cantos galegos somos? Pois 37.513 menos no último ano tendo en conta aos que os son de residencia en Galicia, aos nados na comunidade que viven no resto de España e os que habitan no estranxeiro, xa se fixeron con esa condición por nacemento ou por herdanza legal transmitida polos seus devanceiros. Dos 3,21 millóns do 2018 pasouse un ano despois a 3,17 millóns.

 

A análise desa evolución á baixa permite ver como os galegos que residen en Galicia (nados e instalados na comunidade) son 15.382 menos no último ano. A colectividade dos galegos radicados noutras autonomías tamén descendeu noutras 25.288 persoas. E para rematar, os galegos que viven no estranxeiro son ao mesmo tempo menos e máis. Son menos os que viven noutros países e que naceron en Galicia (-2.626), pero son máis os descendentes dos emigrados que, nacidos xa fóra, adquiriron a nacionalidade a través da transmisión dos seus pais e avós. Son 3.157 galegos máis os que nos últimos doce meses adquiriron esa condición de nacionalizado español con referencia a algunha provincia galega como procedencia dos seus devanceiros. En total, as segundas, terceiras e cuartas xeracións de galegos no exterior suman xa 369.067 persoas, mentres que os que naceron na comunidade e residen no estranxeiro son 150.579.

 

Uns e outros poden votar en comicios xerais en España, europeos e autonómicos, pero non nos municipais, aínda que para facelo nas citas anteriores teñen que rogar esa participación cruzando coa administración electoral ata tres envíos postais. O chamado voto rogado é unha das normas electorais sobre as que se alcanzou un compromiso de eliminación no pacto de Goberno entre PSOE e Unidas Podemos, aínda que practicamente todo o arco parlamentario tamén mostrou o seu respaldo á erradicación dun sistema que fixo baixar a participación electoral a menos do 5 % entre os emigrados polas dificultades para votar.

 

En seis comunidades á alza

 

Aínda que a tónica xeral da emigración ao resto de España é descendente, a presenza de galegos si aumentou en seis comunidades: Baleares, Canarias, Castela-A Mancha, Comunidade Valenciana, Madrid e Navarra. Segue sendo a comunidade madrileña o principal foco de atracción (78.200 galegos viven alí), por diante desde o 2011 de Cataluña, onde agora residen outros 69.058. Desde o 2017 a colonia galega nas catro provincias catalás baixou en 2.508 persoas. En cambio, desde ese mesmo ano de referencia a diáspora galega volveu a aumentar en Canarias tras caer radicalmente coa crise económica anterior.

 

 

Carlos Urgal

 

carlos urgal, galego que vive en Madagascar

 

«No meu barco teño tres compañeiros galegos que tamén se casaron aquí»

 

Só un galego consta no censo de residentes españois en Madagascar e, con todo, a realidade é ben distinta. Asegúrao Carlos Urgal que, ademais, non é novo na illa africana. Alí desembarcou por primeira vez nos oitenta e alí segue, corenta anos despois, traballando para a atunera vasca Albacora. Hai dous anos casou cunha muller de Antsiranana, así que a historia deste emigrante de Gondomar está xa unida á dun dos destinos máis exóticos nos que hai emigrantes.

 

E non está só. O consulado español na illa ten constancia dun centenar de españois presentes de forma permanente. «Sabemos que en Diego Suárez (actual Antsiranana) hai moitos mariños que pasan tempadas longas na zona, vascos e galegos na súa maioría. Un deles é Carlos que, aínda que pasa períodos en alto mar, ten alí a súa casa. «Sempre vimos descargar aquí e fai tres anos coñecín á miña actual muller». Aínda que pasan tempo navegando, nestes momentos atópanse en dique traballando en tarefas de mantemento. «No meu barco, teño tres compañeiros galegos que tamén se casaron aquí», comenta. Pero explica que moitos non terminan de formalizar os papeis, o que xustifica a falta de datos oficiais. El está tramitando o visado da súa muller para que poida coller a nacionalidade española.

 

O seu réxime laboral consiste en catro meses de traballo e catro de vacacións, nos que aproveita para viaxar a Galicia para visitar á súa nai e ás súas dúas fillas, froito dun anterior matrimonio; agora tamén é máis fácil salvar as distancias que hai anos: «Antes só podiamos falar unha vez á semana, agora podemos chamar todos os días». Da súa nova terra destaca a amabilidade da xente e a beleza das paisaxes, aínda que recoñece que tamén se ve moita pobreza: «As estradas non están moi ben e hai moitas chabolas». En calquera caso, non dubida de que o seu destino seguirá entre Galicia e Madagascar.

 

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta