Máis de 12.000 menores estranxeiros desprázanse sen papeis por España

(07/08/2019)

Máis de 12.000 menores estranxeiros desprázanse sen papeis por España

A rede de protección da Xunta dá cobertura a case 200 nenos e adolescentes

 

PEDRO ARMESTRE | SAVE THE CHILDREN


A Voz 06/08/2019



En España hai máis de 12.300 menores estranxeiros que viaxan sós (os chamados menas, menores non acompañados), segundo o rexistro oficial do Ministerio do Interior,  cifra que difire dos datos autonómicos. A tutela dos nenos corresponde ás comunidades e estas non poden impedir que os menores se despracen dunhas a outras ou que abandonen España. A principal porta de entrada destes menores estranxeiros que viaxan sós é Andalucía, onde están inscritos 5.183 nenos; seguida de Cataluña, con 1.938, e Melilla, con 1.067 menores, segundo os últimos datos do Rexistro MENA, ao 30 de abril do 2019, aos que tivo acceso Efe. Unhas cifras que nada teñen que ver coas que ofrecen os Gobernos autonómicos, que sitúan a Cataluña á cabeza, con 4.203 menores estranxeiros sós, seguida de Andalucía, que recoñece tutelar a 2.172 nenos.

A chegada de menas duplicouse respecto ao 2017, cando había 6.414 nenos, un número que xa significou entón un incremento do 60 % respecto ao 2016.

Que é un mena?

É un menor estranxeiro non acompañado, é dicir un mozo de menos de 18 anos que chega a territorio español sen un adulto responsable que o acompañe. Cando non hai dúbidas sobre a súa idade, queda baixo a tutela da comunidade autónoma onde se atope e ingresado nun centro de menores. Se non está clara a súa idade, practícanselles varias probas para identificalos, probas moi cuestionadas polas oenegués. En caso de ser maior de idade, non recibe asistencia. A política está orientada a que retornen ao seu país de orixe ou onde estean os seus familiares, ou na súa falta, á súa permanencia en España. Os menores reciben tutela ata que cumpren 18 anos. Saen dos centros e só algunhas oenegués apóianos e axudan.

Cal é exactamente a súa situación legal?

«Os centros non teñen medidas coercitivas, os menores non están privados de liberdade e para moitos é máis cómodo estar fóra de control. Aínda que sexa difícil, hai que tentar convencelos de que dentro van estar mellor», explica o fiscal de Sala Coordinador de Menores, Javier Huete.

Segundo Huete, pódese saber «os menas que entraron e os que foron a un centro de acollida nunha comunidade, pero os menores vanse, hai moitas fugas e hai moita mobilidade; non sabemos os que deron o salto fóra de España, porque hai nenos que atendemos nunha rexión e apareceron en Francia, Alemania ou Bélxica».

«A sobresaturación destes centros de primeira acollida fai que eses mozos non queiran permanecer alí, porque non teñen as condicións adecuadas, non hai espazo e a propia experiencia vital que tiveron durante a viaxe que realizaron durante meses, con situacións traumáticas, faios remisos a permanecer en eles», explica o fiscal.

Cales son as comunidades con maior número de casos?

Os datos facilitados polos Gobernos autonómicos sitúan a Cataluña á cabeza respecto ao número de menas baixo a súa protección. Así, ao 30 de xuño Cataluña tiña 4.203 menas (no rexistro de Interior figuran 1.938); no 2018, había 3.697; no 2017, 1.435, e no 2016, 637. A Generalitat realizou varias ampliacións de prazas 3.000 o último ano e anunciou a apertura dun centro provisional en Collserola ata que estea o definitivo en Barcelona. Tamén ten acollidos a uns 1.700 maiores de 18 anos, que están a acabar de estudar, teñen posibilidades de inserirse laboralmente, ou están en proceso de reagrupamento familiar.

A Junta de Andalucía cifra en 2.172 os menores estranxeiros non acompañados 1.952 nenos e 220 nenas e conta cun sistema de protección de 1.839 prazas, aínda que ten previsto ofertar 420 novas (no rexistro de Interior están inscritos 5.183 menas).

Melilla mantén constante desde hai un ano a cifra dun milleiro de menores, dos que o 98 % son marroquís e o resto subsaharianos. Os tres centros de acollida que ten están sobreocupados e o anterior Goberno de Melilla (PP) argumentou de maneira insistente que a súa situación é máis grave que a de varias comunidades, tendo en conta a extensión da cidade, de só trece quilómetros cadrados.

Onde se rexistran menos casos?

Na Rioxa poden detallar que dos sete menas que están na súa comunidade, catro están escolarizados, dous están en fase de confirmar esa minoría de idade, e incorporaríanse ao curso en setembro, e ao outro neno prorrogóuselle o acollemento residencial ao decretarse a súa maioría de idade. Esta comunidade ofrece aos mozos estranxeiros medidas de apoio para favorecer o seu proceso de emancipación e dotalos de autonomía persoal.

Estremadura ten 25 menas acollidos e outros 12 incorporaranse nos próximos días. Todos eses menores proceden de centros de Ceuta e Melilla.

Que sucede en Galicia?

En Galicia viven 193 menas, dentro da rede de centros de protección de menores, para os que se busca unha saída educativa, con apoio formativo para o idioma e con saídas laborais. Ten programas, como Mentor, que busca conectar formación e inserción laboral e no que poden permanecer ata os 21 anos e excepcionalmente ata os 25.

A Policía de Melilla alerta da entrada de nenos con pais que logo os abandonan

A Policía Local de Melilla advertiu de que «de forma alarmante» séguese producindo o acceso á cidade autónoma de menores estranxeiros que chegan coa súa documentación e acompañados polos seus pais ou familiares para, despois, ser abandonados por estes e forzar a súa acollida polos servizos sociais da cidade autónoma.

O anterior Goberno de Melilla xa alertou de que se estaba producindo esta situación: as familias marroquís que viven nas proximidades de Melilla aproveitan que non necesitan visado para acceder a territorio nacional co obxectivo de deixar alí aos seus fillos. Esta forma de entrada dos menas seguiuse producindo en xullo, tal e como puido constatar o Grupo de Menores (Grumen). A maioría destes menores proceden das zonas de Marrocos limítrofes con Melilla, na provincia de Nador, cuxos habitantes poden acceder á cidade autónoma sen necesidade de visado, en virtude do Tratado de Boa Veciñanza.

Práctica habitual

A Policía Local de Melilla detalla que «esta práctica está a ser habitual ultimamente» e advirte de que supón «un ilícito penal de abandono do menor, así como o incumprimento dos deberes familiares», o que conleva a detención dos autores, neste caso os pais dos menores. O 2 de agosto detivo a unha marroquí de 39 anos como presunta autora dun delito de incumprimento das obrigacións familiares. Os feitos tiveron lugar nas inmediacións do cuartel da Policía Local, onde esta muller abandonara aos seus fillos de 10 e 6 anos para que fosen ingresados nun centro de acollida. Os axentes puideron localizar á nai, que dixo que non tiña medios para manter aos seus fillos.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta