España rexeita o plan da UE de endurecer a retención de migrantes

(17/06/2019)

España rexeita o plan da UE de endurecer a retención de migrantes

Os socios europeos queren impoñer un prazo mínimo de internamento, unha medida que o Ministerio do Interior considera inasumible

Madrid 16 XUÑ 2019 - O País

O ministro do Interior, Fernando Grande- Marlaska, na reunión cos seus homólogos europeos, o pasado día 7, en Luxemburgo. JULIEN WARNAND EFE



España distánciase cada vez máis das posicións migratorias que considera lesivas para os seus intereses na UE. O Goberno de Pedro Sánchez oponse ao endurecemento das regras de detención de migrantes que acordaron hai uns días os Estados membros en Luxemburgo. O documento, aínda provisional, fixa un período mínimo de internamento de tres meses para os migrantes aos que se quere expulsar do territorio comunitario (agora non existe prazo mínimo).

O ministro do Interior, Fernando Grande- Marlaska, rebateu a medida ante os seus colegas comunitarios co argumento de que “pode afectar as garantías constitucionais españolas” e, ademais, sobrecarga aos países con máis entradas irregulares.

Europa leva tempo pensando como restrinxir a directiva de retorno para aumentar o número de expulsións dos chamados migrantes económicos (sen dereito a asilo) que arriban á UE. A norma establece un período máximo de 18 meses de internamento para o colectivo con orde de expulsión ou devolución. Na práctica, o club comunitario non logra devolver aos seus países de orixe nin ao 40% dos inmigrantes irregulares aos que interna. Estudos como Alternativas á detención de asilados e migrantes na UE, da Universidade Libre de Bruxelas, cuestionan que ampliar a privación de liberdade mellore esa porcentaxe.

A orientación que pactaron os Estados membros o 7 de xuño contén un cambio que o Goberno ve inasumible. Os socios europeos pretenden impoñer aos inmigrantes irregulares un período mínimo de 90 días nos centros de internamento. Esa figura non existe na lexislación española, que só contempla unha permanencia máxima de 60 días. Pasado ese tempo, se a Administración non conseguiu deportar ao inmigrante, ten a obrigación de deixalo libre. O endurecemento que propón o conxunto de Estados membros supoñería unha “repercusión política que non se compensa cos seus efectos prácticos”, alertou Fernando Grande- Marlaska aos seus socios en Luxemburgo. Esa e outras das medidas propostas supoñerían, ademais, “asumir unha serie de reformas legais de calado” para España.

Máis aló das reservas morais, o Goberno achega unha visión pragmática para rexeitar este enfoque. “Que sentido ten poñer nun papel que imos devolver a todos os subsaharianos se os seus países de orixe non os recoñecen?”, cuestionan desde o Ministerio do Interior. Non importa canto tempo pase internado o inmigrante. Se o seu país non o recoñece como nacional, e non colabora coa súa documentación, a expulsión nunca será viable. En 2018, o 42% dos internos nos Centros de Internamento para Estranxeiros (CIE) non puido ser deportado e quedou en liberdade. O Ministerio, de feito, deu prioridade a privación de liberdade de marroquís e alxerinos porque os acordos bilaterais cos seus países facilitan as expulsións no prazo legal. Deixou, por tanto, de internar subsaharianos, consciente da dificultade de devolvelos aos seus países de orixe.

Á espera do Parlamento

A posición pactada no Consello —paradoxalmente, coa oposición de Hungría por resultar demasiado laxa e de España por excesivamente restritiva— debe acordarse co Parlamento Europeo para ser firme e modificar a directiva de retorno. “Ás persoas obxecto dun expediente de expulsión non se lles imputa un delito”, sinalou Marlaska para alertar da desproporción entre o feito da entrada irregular e a resposta legal ofrecida (internamento mínimo de tres meses). Na Eurocámara, os eurodeputados poden tratar de influír no texto para que lime as condicións de retención.

España adoita pulsar sempre a mesma tecla nas discusións abertas en Europa: o control da inmigración irregular pasa pola colaboración cos países africanos, non pola imposición de regras ou deportacións. Os interlocutores españois critican a miúdo a posición condescendiente dalgúns dos seus socios europeos ante África. “Non se pode abordar este asunto desde unha mentalidade de superioridade, ou case colonial”, manteñen fontes de Interior. “España defende que só cos países cos que hai un coñecemento previo e unha colaboración de igual a igual funciona. Que un país que non puxo o pé en África diga ‘isto é teu; devólvocho’ é non entender a realidade”, ilustran as mesmas fontes.

España defende a súa propia política de cooperación con África “como medida eficaz para controlar a inmigración irregular”. É a estratexia que emprendeu en 2006 coa chamada crise dos caiucos e que, nos seus inicios, serviu de inspiración para o resto do continente. O Goberno socialista de entón asinou acordos, entre outros países, con Senegal e Mauritania que se manteñen ata hoxe. España contribúe con medios e formación e ten despregados alí axentes que traballan coas forzas de seguridade locais. “Os equipos conxuntos de colaboración traballan ao mesmo nivel e dan un resultado magnífico”, explican en Interior. “A solución é cooperar con África. O demais son chapuzas”, din.