A Coruña. «Co que gaño aquí manteño a 20 persoas da miña familia en Senegal»

(30/10/2018)

«Co que gaño aquí manteño a 20 persoas da miña familia en Senegal»

Modou Diop leva  máis de dez anos en Galicia e «sobrevive» grazas á venda ambulante

 

Verónica Vázquez Vázquez

 

A súa historia, insiste, é como a de tantos dos seus compañeiro. Modou -o seu nome en realidade é outro pero prefire non desvelalo-, leva na Coruña case 15 anos. Desde entón, «sobrevive» grazas á venda ambulante. Vende zapatillas, bolsos, pulseiras ou chisqueiros. Hai días nos que pode facer 12 euros. Outros, nada. 

 

É pouco aquí, pero moito no seu país. «Co que gaño manteño a 20 persoas da miña familia en Senegal . Poden comer ou comprar un medicamento. É unha vergoña marcharnos e que a nosa muller non poida ir ao médico en Senegal». Modou é da costa. «Alí todos somos mariñeiros», conta. «Todo o que xuntamos enviámolo», recalca. ¿Canto pode ser isto? «Depende », responde . Non ten problemas co castelán e ata se atreve coa retranca galega. «50 ou 60 euros ao mes», concreta.

 

Van a rúa Real, onde non teñen tempo para distraerse nunha entrevista. Están sempre alerta, en calquera momento pode aparecer a policía. Prefire non contar de onde conseguen o produto. «A maioría cómprano nun chinés. Eles o revenden», explica Guillermo Fernández-Obanza, da oenegué Ecodesarrollo Gaia.

 

Polas noites tamén van aos locais de copas. «Hai xente boa. Só che compran por axudar», recoñece. Ter un traballo é a meta de todos. «É moi difícil iso. Necesitas ter, mínimo, tres anos seguidos de empadroamento e un contrato de seis meses. Xa sabedes como están as cousas en Galicia. Marchan os galegos fóra... Sálguennos cousas temporais, 15 días ou un mes. Así non tes papeis. Moitos levamos aquí máis de dez anos sen poder volver a casa a ver á nosa familia porque non temos papeis. Si ímonos, non podemos volver ou hai que regresar á patera, como se ve a tele, ¿sabes?», pregunta. Tanto tempo sen ver aos seus é «máis que duro, ¡máis que duro!», exclama. Antes de terminar, quere destacar tamén o bo: «En Galicia estamos ben. É tranquilo, seguro e os galegos pórtanse ben connosco».

 

«A venda ambulante e o comercio sitúanse en planos diferentes»

Laura Suárez, profesora de Socioloxía na UDC, considera que o armazón legal que se atopan os emigrantes ao chegar abócaos a vivir nunha irregularidade administrativa

 

 

Normalizar fronte a criminalizar. A docente da facultade de Socioloxía Laura Suárez Grimalt aposta pola divulgación como ferramenta de convivencia. 

 

-¿É inevitable que xurdan friccións entre a poboación local e a migrante?

 

-Sempre deberían ser evitables. Asimilar a figura das persoas migrantes co top manta fomenta a proxección de imaxes negativas. Deberiamos ser capaces de separar un feito como é a venda ambulante dun fenómeno como a migración.

 

-¿Teñen máis opcións? É dicir, ¿poden competir nas mesmas condicións?

 

-Si todos nós nos atopásemos en condicións de equidad e igualdade reais, non sería necesario establecer un debate sobre o impacto da participación das persoas migrantes nun mercado secundario. Desde o momento en que esta situación ideal de igualdade real non existe, non hai lugar a falar de competencia. A venda ambulante e o comercio local sitúanse en planos diferentes. Constitúen mercados diferenciados. Non se trata, xa que logo, de ter máis ou menos opcións, se non de mobilizar os recursos que cada individuo ten ao seu alcance para saír adiante.

-E os locais, si o seu negocio vese resentido, ¿que poden facer?

 

-Calquera persoa que se senta prexudicada pola venda ambulante debería solicitar respostas institucionais. As persoas migrantes son a cara visible dun mercado de proporcións moito maiores.

 

-As migracións de países desfavorecidos ou subdesarrollados, ¿con que dificultades atópanse á hora de traballar en Galicia e en cidades como A Coruña?

 

-As persoas migrantes enfróntanse a situacións de irregularidade administrativa que dificultan a formalización de contratos laborais. A vulnerabilidade e precariedade na que se atopa este colectivo débese en gran parte ao armazón legal que os aboca a vivir nunha irregularidade administrativa e nunha ilegalidade que os exclúe dos circuítos regulados do mercado de traballo. Isto lévaos a desenvolver estratexias de supervivencia á marxe do mesmo, como a venda ambulante. Outro factor común adoitan ser as situacións de racismo social e institucional que experimentan e que supoñen a proxección dunha imaxe negativa da inmigración que leva a determinados empleadores a preferir non contratalos.

 

«Non é a competencia, senón a falta de espazo»

Considérase a parte máis afectada pola venda ambulante irregular. Os comerciantes propoñen puntos alternativos no centro para recolocala

 

ANGEL MANSO

 

Os comerciantes queren insistir en que as súas queixas non están motivadas polo temor a unha suposta rivalidade desleal. «Non é un problema de competencia, senón de espazo, de falta de espazo. Invaden unha vía pública que é a arteria da cidade e un dos seus puntos máis transitados», defende Antonio Amor, presidente dos comerciantes de Zona Obelisco. «Ás veces apenas tes sitio para camiñar ou deterche a contemplar un escaparate», lamenta. Subliña que «sobran sitios onde realizar a venda ambulante. Desde os Cantóns, ao Parrote ou a rúa Orzán».

 

A situación á que se enfrontan non é algo novo, «nos 60 e 70 xa se habilitaron puntos idóneos para mercadillos. Eran as décadas do movemento hippy», recorda Amor. Admite que a algúns socios, sobre todo os das tendas dedicadas a complementos ou zapatillas deportivas, «moléstalles que estean diante túa, na rúa e sen pagar impostos, vendendo os mesmos produtos que ti ofreces pero copiados e falsificados en China . Trátase dunha fraude, pero iso xa é unha cuestión que incumbe ás marcas afectadas», apunta Amor. Algunhas xa denunciaron á Policía Nacional pola piratería dos seus produtos nesta calzada peonil.

A rúa, ademais, non está a pasar por unha das súas mellores etapas. «É unha vía moi fluctuante. Despois dos anos da crise, está a remontar. Hai tres baixos pendentes da autorización administrativa para a súa apertura», indica. Critica o «relax» municipal á hora de responder ante o top manta mentres o exceso de burocracia afoga aos emprendedores. Iso e os alugueiro ambos os principios##ambos principioses abusivos. «Hai locais pechados porque piden cantidades imposibles pola súa mensualidade», comenta.

 

É consciente de que a polémica é delicada. «Non protestamos pola inmigración. Non se trata diso. Só queremos que a nosa actividade comercial se poida desenvolver sen máis atropelos que os que temos. Hai espazo para todos», termina Amor.

 

«Isto é o resultado do cambio climático» 

 

Verónica Vázquez Vázquez

 

Non considera que se trate dun problema local, senón dun conflito «estrutural a nivel planetario». Son os seus efectos os que están a chegar agora aos coruñeses. Guillermo Fernández-Obanza, responsable da oenegué Ecodesarrollo Gaia, con sede no Agra, foi voluntario da ONU. Coñece de preto a situación dos migrantes senegaleses, a maioría dos que nos podemos atopar na rúa Real. «O top manta que temos na cidade é o resultado do cambio climático. Esta xente -a diferenza dos que chegaban a principios do 2000, na súa maioría mariñeiros das zonas esquilmadas da costa pola pesca masiva-, son agricultores. Proveñen do norte de Senegal, unha rexión agora aínda máis árida pola falta de choivas nos últimos anos. Veñen porque aquí contan cunha rede de coñecidos. O diñeiro envíano ás súas familias», explica Fernández-Obanza. Coñece a boa parte dos manteros dispersos polo centro. «Ao mes quedan uns 60 euros libres que mandan ás súas familias. Emigran aquí por subsistencia», detalla. Por encima, tamén están a sufrir o dumping agrario. Os excedentes dos cereais híper subvencionados de EE.UU. véndense en Senegal máis baratos que os seus. Terminan co seu mercado local», subliña. Asegura que «alí che atopas con sacos de cebolas holandesas ou aceite de cacahuete estadounidense».

El chámaos «ecorrefugiados» ou «os nosos acredores». A maioría «son homes novos. As mulleres non veñen ata que eles están asentados. O nivel cultural non é o mesmo que na costa». Non só cambiou o perfil, di, tamén as rutas migratorias: «Antes viñan por Canarias, agora soben por África e cruzan o Estreito. A inmigración reflexa o impacto que o hiperconsumo das nosas sociedades ten sobre o Sur explotado e expoliado». ¿A solución? «Non pasa por pór barcos para que non se afoguen, senón por axudar a solucionar os seus problemas en casa», conclúe.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta