«Buscamos galegas que emigraron a Cuba para rescatar as súas historias»

(08/10/2018)

«Buscamos galegas que emigraron a Cuba para rescatar as súas historias»

 

    Os Rioplatenses de Lugo gravarán un documental para visibilizar a súa memoria

 

CARLOS FOLGOSO.



La Voz de Galicia
suso varela
lugo / a voz 04/10/2018




«Estamos a facer arqueoloxía do emocional», así se expresa Ana Bereciartúa, da Asociación de Rioplatenses de Lugo. Este colectivo acaba de lanzar unha campaña para buscar as historias nunca contadas das galegas que tiveron que emigrar a Cuba e cuxos destinos quedaron no esquecemento. A iniciativa forma parte do programa Culturas en Diálogo Lugo-Cuba, que promove a Rede Museística Provincial e que dá continuidade a outros proxectos anteriores sobre a memoria das galegas que emigraron a Arxentina e Uruguai.

O sistema que propoñen é que todas aquelas persoas que queiran contar as historias dos seus familiares que se marcharon hai décadas a Cuba poidan facelo. «Trátase de dar visibilidade a unhas mulleres que tiveron que marcharse e que en moitas ocasións nin sequera o seu nome quedou rexistrado nas aduanas dos países de acollida, porque se poñía o do seu marido», explica Bereciartúa.

 

As persoas que se poñan en contacto coa asociación de Rioplatenses, a través do teléfono 663 920 149, e que queiran contar esas historias esquecidas gravaranse para preparar un documental, que posiblemente se presentará nos museos lucenses o 18 de decembro, coincidindo co Día do Emigrante. «Queremos traer da memoria máis esquecida as historias das mulleres emigradas, buscar no baúl das emocións». Trátase, pois, como explica Ana Bereciartúa, de poñer voz e se pode ser imaxe á vida de familias que viviron unha odisea persoal. «Déixanos de ser tamén unha reflexión de como estamos os emigrantes, do que estrañamos, da morriña que todos temos, e iso que as redes sociais favorécennos e permítennos estar máis comunicadas, pero de momento non hai rede social que poida traer unhas apertas».

O programa Culturas en Diálogo Lugo-Cuba xa arrincou a inicios de ano e desenvolvéronse varias actividades, entre elas un encontro con familias cubanas que se asentaron na cidade, así como outra reunión de mulleres de diferentes culturas e nacionalidades que viven en Lugo. Gravaron a cubanas que xa son veciñas da capital lucense e que explican os seus medos e as súas ilusións ante unha vida nova. «Son mulleres como calquera outras, que loitan día a día polo seu traballo, e aínda que hai profesionais, a maioría teñen dificultades económicas».

 

A Asociación de Rioplatenses está a enviar peticións ás autoridades cubanas para poder acceder a arquivos sobre a emigración e manterán unha reunión co Cónsul de Cuba en Galicia. Recoñecen que conseguir información sobre esta pasaxe da historia de Galicia na illa caribeña será máis complicado que cando o fixeron hai anos coas mulleres que viaxaron a Arxentina e Uruguai, xa que nestes casos existen museos e arquivos da emigración e ademais hai fondos dixitalizados. Cando se lle pregunta a Bereciartúa se hai diferenzas entre as mulleres que foron a Cuba e as que chegaron aos países do cono sur -e ao revés, as que regresaron a Galicia- explica que as vicisitudes que atravesaron os diferentes países poden explicar algúns comportamentos sociais, «pero ao final estamos a falar de mulleres que son sufridoras, porque todas as que se foron, todas soñaban con volver».

Culturas en Diálogo está coordinado pola xerente da Rede Museística Provincial, Encarna Lago, que estes días participa en Madrid na elaboración do Libro Branco sobre Creación, Formación e Desenvolvemento de Públicos da Cultura, convidada polo Ministerio de Cultura.

«Cuba era unha materia pendente que tiñamos na rede de museos lucenses e queriamos rescatar e compartir esas historias que formaron parte do patrimonio humano», explica Lago.

Lugo será sede do primeiro Congreso Iberoamericano de Cultura e Memoria sobre a norte

 

A edila de Cidadanía do Concello de Lugo, Rosana Rielo, anunciou onte que a cidade será sede do primeiro Congreso Iberoamericano Cultura e Memoria, un dos poucos desta temática e tipoloxía que se celebran en España. Trátase dunhas xornadas organizadas polo Concello e a Universidade de Santiago, no marco da celebración do 70 aniversario do cemiterio de San Froilán, e versarán sobre as perspectivas da morte e terán lugar os días 30 de novembro e 1 de decembro en O Vello Cárcere.

O programa trata sobre varios eixo temáticos: representacións da morte nas diferentes etapas da historia, ritos funerarios e morte nas distintas culturas, antropoloxía da morte e grandes cemiterios monumentais. Preténdese, sinalou a concelleira socialista, «crear un foro de debate e estudo dás distintas achegas científicas e de investigacións que neste ámbito proporcionen información precisa a través dá cal poder abordar conceptual e culturalmente a morte». Participarán destacados especialistas, antropólogos, arqueólogos e historiadores de universidades e centros de Galicia, España e América. Incluirá tamén visitas guiadas.

 

Web do cemiterio de Lugo

As persoas interesadas en participar poden inscribirse, de forma gratuíta, ata o 27 de novembro, a través da nova web do cemiterio municipal: cemiterio. lugo. gal; un portal que tamén presentou onte a concelleira Rielo. Nesta web pódense atopar desde información xeral dos diferentes galardóns que conseguiu o camposanto lucense (Mellor monumento funerario e Mellor actividade de portas abertas); pasando por unha galería e actividades realizadas e previstas.

663 920 149

Teléfono

Neste número pódese contactar para contar as historias sobre a emigración a Cuba.

 

 

¿Olvidou o seu contrasinal? | Alta