Os 28 ministros do Interior da Unión alcanzaron onte un acordo tépedo. Non todo o ambicioso que esperaba a Comisión Europea pero suficiente para garantir a recolocación de 120.000 refuxiados durante os próximos dous anos. Sen cotas obrigatorias nin sistema de repartición automática. Pero fixérono sufrindo máis da conta.
O consenso «non foi posible», recoñecía ao termo da reunión o ministro luxemburgués, Jean Asselborn. Aínda que unha ampla maioría apoiou a proposta, a unanimidade rompeu cando catro países do Leste (República Checa, Eslovaquia, Hungría e Romanía) cumpriron a súa ameaza e subleváronse contra a acollida de refuxiados procedentes dos países en primeira liña de chegada. A manobra provoca unha fractura na familia europea que será difícil reparar. «A xente dirá que a UE está dividida pero hai que entender que estamos nunha situación de urxencia. Si non o fixemos estariamos aínda máis divididos e cun maior problema de credibilidade», defendeuse Asselborn. A UE non tiña alternativa. Ou sacrificaba a unión ou volvía cultivar outro fracaso mostrando ao mundo a súa incapacidade para mostrar solidariedade e xestionar unha das peores crises humanitarias ás que se enfrontou.
O férreo bloque do Leste levou o seu rexeitamento ata o final. Polo camiño viu como un aliado fundamental lles daba as costas. O grupo de Visegrado (V-4), integrado por Hungría, República Checa, Eslovaquia e Polonia, dixo adeus a este último que decidiu apoiar o esforzo do resto de socios europeos. «É un momento histórico para a política migratoria europea», celebrou ao termo da cita o comisario de Migración, Dimitris Avramopoulos, restando importancia ás disidencias.
Plan en dúas fases
A primeira fase do programa abarca a acollida de 66.000 asilados (15.600 procedentes de Italia e 50.400 de Grecia). En canto os puntos de identificación de inmigrantes, coñecidos como «hotspots», póñanse en marcha, ambos os países poderán iniciar o proceso de redistribución entre os seus socios europeos. Alemaña encabeza a lista de acollida con 17.036 asilados, seguida de Francia (12.962) e España (8.023). A cifra fixouse seguindo o criterio de repartición proposta por Bruxelas. ¿Cal será o destino dos outros 54.000 refuxiados? A UE acordou que sexan recolocados nunha segunda fase. Os países que se beneficiarán da repartición serán Grecia e Italia aínda que non se descarta que no futuro sexan incluídos outros socios si os seus sistemas de asilo ven sometidos a unha presión migratoria extraordinaria.
A que queda excluída do programa definitivamente é Hungría. O seu amotinamiento contra a acollida de refuxiados non só lle valeu duras críticas dos seus colegas europeos senón que tamén a deixa á marxe da repartición. Lonxe de beneficiarse, terá que outorgar asilo de forma obrigatoria a 1.294 refuxiados leste mesmo ano. E non poderán negarse: «Os dereitos non se negocian nin se discuten. Hai que acollelos», advertiu o ministro español do Interior, Fernández Díaz. O seu homólogo alemán, Thomas de Maizière, explicou que a repartición non implica que as persoas recolocadas nun país poidan despois ir a outra da súa elección. «Si non cumpren este principio poden ser devoltos ao país ao que foi asignados e os estados membros están obrigados a acollelos de novo».
Serbia e Croacia intercambian ameazas
A escalada de tensión nos Balcáns á conta da crise migratoria reservou onte outro episodio de enfrontamento entre dous dos países da zona. O primeiro ministro serbio, Aleksandar Vucic, cualificou de «escándalo internacional» o peche de fronteiras que efectuou o luns Croacia provocando retencións quilométricas nas estradas de acceso ao país. Miles de camións serbios apiñábanse onte en longas fileiras á espera de poder atravesar os principais postos fronteirizos croatas rumbo á costa adriática.
Belgrado ameazou con tomar represalias si non se desbloqueaba a fronteira e deu de prazo ata as dúas da tarde á Unión Europea para que forzase a Croacia a levantar as restricións. Vucic denunciou que o peche de portas afecta ás exportacións serbias e provoca perdas diarias millonarias ao país. «Croacia non pode humillar a Serbia e destruír a súa economía sen consecuencias», advertiu.
Pero o seu veciño non dá marcha atrás e acusa a Belgrado de enviar ao país de forma deliberada camións con refuxiados. No que vai de semana recibiron uns 35.000 migrantes, a maioría procedentes de Serbia. «Creo que está meridianamente claro que o que estamos a ver é o transporte organizado de migrantes directamente a Croacia», denunciou o seu ministro do Interior, Ranko Ostojic, antes de pedir ao país fronteirizo que desvíe o fluxo cara a outros países como Hungría ou Romanía como paso previo ao levantamento das restricións. O ministro serbio do Interior, Nebojsa Stefanovic, tratou de xustificarse asegurando que o seu país non pode limitar a «liberdade de movementos» dos refuxiados que atravesan o seu territorio coa intención de alcanzar o norte de Europa.
A escaramuza política entre os dous países balcánicos non é a única que emerxeu coa crise de refuxiados. A relacións entre Hungría e Croacia están conxeladas desde que o Goberno magiar decidiu levantar un valo na fronteira común. As críticas pola xestión da crise chegan ata Berlín. Onte a presidenta croata, Kolinda Gravar, culpou á chanceler alemá, Angela Merkel, do caos nos Balcáns ao ter chamado aos refuxiados a vir a Europa». Pola súa banda, o primeiro ministro esloveno, Miro Cerar, alertou de que a crise de refuxiados ameaza a mesma existencia da UE, a non ser que os socios atopen pronto unha solución a longo prazo.
