Si Rosalino Abal hoxe cobra unha pensión de xubilación non é polos 19 anos que pasou sobre a cuberta de cargueiros e quimiqueros noruegueses, si non polo tempo que estivo detrás do mostrador da súa ferraxería en Boiro. José Castro Sanmiguel cobra o retiro por Noruega , pero nese ingreso faltan por computar 21 dos 30 anos que estivo enrolado en mercantes noruegueses, xusto os que van de 1973 ao 94, cando o país nórdico se integrou no Espazo Económico Europeo (EEE) e a Oslo non lle quedou máis remedio que recoñecer o dereito a pensión dos estranxeiros non residentes.
Onte, Rosalino e José, como as decenas de mariñeiros que acudiron á Facultade de Dereito da Coruña para escoitar á letrada xefa de división do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos, Carmen Morte, saíron convencidos de que hai que demandar a Noruega e reclamar a pensión que ese Goberno negou a uns 12.000 traballadores, na súa maioría galegos, por non ser residentes cando lla concedía automaticamente aos seus nacionais xa tivesen casa en Oslo ou en Tombuctú. O profesor de Dereito do Traballo Xosé Manuel Carril teno claro: é unha discriminación por razón de nacionalidade que vulnera o Convenio Europeo de Dereitos Humanos. Agora ben, como España xa mostrou a súa nula vontade política de presentar unha demanda interestatal contra Noruega ante o Tribunal de Estrasburgo, terán que ser os propios afectados, individual ou colectivamente, os que actúen contra o país que lles negou o retiro e esgotar a vía xudicial nos seus tribunais. E iso, posibles tácticas dilatorias á parte, require unha marxe de «3 ou 4 anos», segundo Carril. Ao que habería que sumar os dous que, en cálculos de Carmen Morte, podería tardar en resolver o Tribunal Europeo de Dereitos Humanos si o caso non entra en Estrasburgo como prioritario.
Ao redor dun lustro tardar en ter unha sentenza contra Noruega . Que sería ao seu favor dano practicamente por feito. E non porque así llo trasladou a letrada do Tribunal de Estrasburgo, senón polas esperanzas que abriron entre o público os exemplos de casos nos que a instancia para a que traballa recoñeceu vulneración de dereitos, como a protección da propiedade (enténdese a seguridade social como unha posesión), por razón de nacionalidade, sexo ou etnia. «¡A Estrasburgo, xa!». Aínda que haxa que esperar un lustro que, moitos, talvez non teñan por diante.
A elevada idade dos demandantes podería converter o caso en prioritario para Estrasburgo
Ademais de infundir esperanzas entre os membros de Long Hope, a asociación que agrupa aos xubilados afectados, a letrada do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos (TEDH) aclarou moitas das dúbidas que tiñan os ex mariñeiros. Como que as posibilidades de obter un fallo positivo en Estrasburgo sen esgotar antes a vía xudicial en Noruega son nulas. Ou que é difícil que un caso como o seu, no que se avalía o dereito á propiedade, non obtería a categoría de prioritario aínda que se pode facer valer a elevada idade dos demandantes para que teña esa consideración e nese caso podería estar resolto en 13 meses. E que si o Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) resolve favorablemente a cuestión prejudicial na que se presentou o Goberno español na que mariñeiros austríacos reclaman a Holanda unha pensión de xubilación tamén porque se lles discriminou por razón de nacionalidade, terían igualmente que presentar demanda contra Noruega .
De que van ir aos tribunais nórdicos non hai dúbida. Alberto Paz, portavoz de Long Hope, xa anunciou a visita do avogado que os defenderá en Noruega para o 19 de xullo. Aí pecharanse os flocos para iniciar a batalla xudicial, unha batalla que renunciou a dar o Goberno español, branco, co galego das críticas do colectivo.
