Rabia, impotencia e vergoña. É o sentir xeral das autoridades europeas ante a última gran traxedia humana acaecida no Mediterráneo. A Comisión Europea advertira aos Estados membros de que isto podería ocorrer si non afrontaban de forma «conxunta e solidaria» a cuestión migratoria. Os 28 líderes europeos sabían que así sería, pero ninguén respondeu ás persistentes chamadas de Italia e Malta pedindo axuda para xestionar os rescates no mar e vixiar as fronteiras.
Esta última desgraza puxo en evidencia o estrepitoso fracaso da política migratoria europea e obrigou á xefa da diplomacia comunitaria, Federica Mogherini, a chamar aos ministros de Exteriores a tratar hoxe de urxencia en Luxemburgo o drama humano: «É hora de que a UE aborde estas traxedias sen demora», esixiu onte antes de mostrar o seu enfado pola inacción e irresponsabilidade dalgunhas autoridades nacionais: «Dixemos demasiadas veces nunca máis. Temos que salvar vidas humanas todos xuntos, todos xuntos necesitamos protexer as nosas fronteiras e loitar contra o tráfico de seres humanos», dixo.
A presión do primeiro ministro italiano levou ao presidente do Consello Europeo, Donald Tusk, a anunciar a celebración dun cume extraordinario dos xefes de Goberno sobre inmigración.
A magnitude da traxedia tamén obrigou ao comisario europeo para a Inmigración, o grego Dimitris Avramopoulos, a cancelar a súa visita a Ceuta e Melilla e anunciar que se desprazaría ata Luxemburgo para asistir ao Consello de Exteriores da UE.
A sensación de que se puido ter evitado é fundada. Bruxelas pide desde hai tempo aumentar de forma significativa os fondos para a axencia europea Frontex, encargada do control de fronteiras externas. A axuda envíase a contagotas e moitos Gobernos néganse a achegar máis medios. Tampouco se pon de acordo en que estratexia seguir. Algúns optan por fortalecer os labores de salvamento marítimo. Outros, como España, alegan que isto pode xerar un efecto chamada e avogan por traballar sobre o terreo nos países de orixe, desde onde operan as mafias de tráfico de persoas. Esta opción funcionou ben en países como Marrocos, pero non parece que poida ter éxito noutras portas de saída do Norte de África como Libia. A guerra civil aberta tras a caída do ditador Muamar o Gadafi sumiu ao país nun caos absoluto. Mentres Libia non teña unha autoridade coa que negociar, a UE non poderá frear o fluxo de inmigrantes desde as súas costas a Europa.
Desde os círculos diplomáticos de Bruxelas fálase abertamente da falta vontade política para emprender accións colectivas. Algunhas voces na UE piden unha solución eficaz e honesta: «O silencio ensordecedor de tantos Estados membros é unha vergoña para Europa e xa non é aceptable. A hipocrisía ten que parar. A responsabilidade radica nos Gobernos. Nalgúns máis que en outros», asegurou onte o líder dos socialistas na Eurocámara, Gianni Pitella.
