As 44 escolas pensadas dende a emigración

(26/09/2014)

As 44 escolas pensadas dende a emigración

Sesenta sociedades e oito benfeitores da bisbarra enviaron parte das súas fortunas aos seus pobos

A Voz/Bea abelairas
25 de setembro de 2014

A bisbarra de Ferrol conta cunha das escolas de indianos pioneiras en Galicia: trátase da Alianza Aresana, que hoxe en día segue sendo un punto de encontro para os veciños e a cultura. O Consello dá Cultura Galega catalogou 38 na bisbarra e 317 no resto de Galicia, pero poderían ser moitas máis, xa que algunhas se derrubaron ou só quedan os seus muros, como é o caso da San Xurxo en Moeche.

Todas estas escolas constitúen o xerme da primeira rede pública educativa que se creou en Galicia. Foron pensadas e concibida dende a emigración por persoas que se agrupaban en sociedades, que case sempre se bautizaban coa denominación fillos de, seguida do nome da aldea ou o lugar de orixe dos emigrantes. O seu propósito non era outro que enviar axuda económica aos seus veciños: grazas ás súas doazóns construíronse lavadoiros, redes de auga ou melloráronse camiños. Aínda que a súa misión principal sempre foi a de crear un espazo no que os seus antigos veciños puidesen aprender a ler e escribir, talvez porque a maioría destes benfeitores souberon o que era chegar a un país alleo sen estes coñecementos.

O Consello dá Cultura Galega ten en marcha un traballo que bautizaron como Luces de Alén Mar (conforma unha exposición que se puido ver na Alianza Aresana e durante uns días máis estará en Mugardos) e que dá conta da importancia da súa axuda. Non só se  limitaron a construír centros educativos, tamén se preocuparon dos contidos e puxeron especial énfase en que os libros e o material escolar fose o axeitado.

Os aresanos, pioneiros

Os precursores foron precisamente os emigrantes aresanos que o 20 de marzo de 1904 fundaron a Alianza Aresana de Instrucción. Cinco anos máis tarde se inaugurou o primeiro edificio Alianza Aresana e que comezou a funcionar como unha escola, pero que seguiu crecendo e na actualidade é un centro social e cultural municipal.

Ata sesenta sociedades de ferrolanos emigrados uniron as súas forzas e fondos para crear estas escolas. Ademais, oito benfeitores dedicaron parte das súas fortunas á mesma causa. Nalgúns casos a vinculación e o cariño co que o facían era tan patente como o caso do creador da escola para nenas de Sedes: Francisco Sabín doou a súa casa familiar para crear o novo centro e mesmo viaxou a Galicia dende Cuba xunto coa súa familia só para inaugurala.