«Do informe despréndese que se actuou de acordo á legalidade e a reflexión que eu fago é que a prudencia tivese aconsellado a non utilización destes medios», dixo a Defensora, quen se resistiu a ofrecer unha opinión máis en profundidade porque o asunto está en mans dun xuíz en Ceuta. Por iso, declinou pronunciarse sobre a existencia ou non de responsabilidades na decisión de utilizar eses materiais antidisturbios. «Nós vemos se se actuou conforme á legalidade ou non e eu subliño a palabra prudencia. O ocorrido e as súas consecuencias, que son moi dramáticas, serán analizadas e se houbese responsabilidades, dirao un tribunal», apostilou.

Con todo, recordou que a institución que representa leva «solicitando desde 2006 un protocolo para as forzas e corpos de seguridade» que delimite «que se pode facer, como e en que circunstancias» ante o intento de entrada irregular de inmigrantes en España. Así mesmo, destacou que a Unión Europea «debe coñecer a situación das fronteiras» españolas, e que a súa comisaria de Interior, Cecilia Malmström, debería «visitar en persoa» os perímetros de Ceuta e Melilla. «España non pode abordar soa esta cuestión, necesita apoio da Unión Europea e non só económico», apuntou.

A «devolución en quente» hoxe non é legal

Por outra banda, Becerril mostrouse partidaria de reformar a Lei de Estranxeiría para adaptala ás «circunstancias actuais» da inmigración, pero non quixo pronunciarse sobre a posibilidade de que se emprenda a reforma para legalizar a expulsión sobre a marcha dos inmigrantes interceptados tras entrar en Ceuta e Melilla de forma irregular. Segundo dixo, neste momento esta práctica non se axusta á lei e a súa institución «pide sempre actuacións acorde coa legalidade vixente».

Neste sentido, o informe rexistrado no Congreso recolle que en 2013, a Defensora pediu ao Ministerio do Interior que ditase instrucións á Dirección Xeral da Garda Civil para recordar aos seus axentes na fronteira de Melilla «cando se intercepte a un estranxeiro cuxo propósito sexa entrar irregularmente en España, procédase ao traslado da devandita persoa ás dependencias do Corpo Nacional de Policía, para que se incoe o oportuno expediente administrativo previsto na lexislación de estranxeiría».

Trátase dun tema «de preocupación» para o Defensor do Pobo desde hai unha década, tempo no que vén recordando ás administracións competentes a necesidade de cumprir tanto a lexislación de estranxeiría como a Convención de Xenebra sobre os Refuxiados fronte a esta práctica que impide «identificar e protexer a aquelas persoas especialmente vulnerables». Con todo, a Dirección Xeral da Garda Civil contestou este ano aos requirimentos da Alta Institución que «considera que a súa actuación é correcta, atendendo aos convenios subscritos con Marrocos" e o Corpo Nacional de Policía asegurou que os seus funcionarios cumpren a Lei de Estranxeiría nas cidades autónomas "do mesmo xeito que en calquera outra zona do territorio nacional».

O Ceti, desbordado por norma

Tamén sobre Melilla, a Defensora pediu á Secretaría Xeral de Inmigración e Emigración que se «revisen» os criterios para o traslado á Península de estranxeiros que se atopan no Centro de Estancia Temporal de Inmigrantes (CETI), unha instalación de réxime aberto que está «en constante sobreocupación». O informe dá conta das dúas visitas viradas ao CETI de Melilla ao longo de 2013, ano no que a cifra de residentes mantívose «con lixeiras variacións» ao redor das 970 persoas a pesar de que conta con capacidade para 480. Ante esta situación, pídese a revisión dos criterios para a elección de quen se benefician de programas de acollida na Península, a fin de priorizar a quen se atopan nunha situación de «especial vulnerabilidade», é dicir, as unidades familiares con menores de idade ao seu cargo e os solicitantes de asilo.