Populismo sen réplica

(11/02/2014)

Populismo sen réplica

Os principais afectados, os inmigrantes, apenas reaccionan ao histerismo pola chegada de estranxeiros

Jordi Vaquer 10 FEBREIRO 2014 -

A vitoria da iniciativa ' " contra a inmigración masiva' " no referendo do pasado domingo en Suíza é un serio aviso nun ano electoral crucial para Europa. O seu impulsor, a Unión Democrática de Centro (UDC), é a dereita nacionalista de máis éxito en Europa occidental, primeiro partido helvético dende 1999. Se as enquisas acertan e non cambia a tendencia, en Reino Unido, Francia, Países Baixos, Austria, Suecia, Dinamarca e Finlandia forzas que comparten con UDC a aversión á integración europea, a multiculturalidade e a inmigración poden obter nos próximos meses magníficos resultados. A inmigración extraeuropea e os musulmáns foron as súas dianas preferidas ata non hai moito; cando a crise económica converteu a metade dos Estados membros da UE en países de emigración, estes partidos reclaman cotas á libre circulación de traballadores, como terá Suíza, ou restricións aos beneficios sociais.

A histeria populista desatouse ante o fin das restricións a romaneses e búlgaros, pero esténdese a toda a inmigración do leste e sur de Europa. Pasado o primeiro mes, non hai rastro da temida invasión balcánica. Convén contrastar datos: Romanía ten un 7% de paro e o maior crecemento da UE; algúns destinos teñen carencias de man de obra e apenas paro (3,5%, Suíza; 4,9%, Austria; 5,1%, Alemaña); o número de comunitarios en Reino Unido (2,3 millóns) é practicamente igual ao de británicos noutros países da UE (2,2 millóns); outros países receptores, como Alemaña, Francia e Italia, son tamén grandes emisores (por exemplo, a Suíza).

Preocupa o exiguo prezo electoral a pagar polo discurso antiinmigración. Moitos compatriotas dos nacional-populistas están dispostos a concederlles o beneficio da dúbida para castigar os partidos tradicionais. E, a diferenza de Estados Unidos, os principais afectados, os propios inmigrantes, apenas reaccionan. As segundas (e posteriores) xeracións de inmigrantes con dereito a voto representan unha parte substancial do electorado en moitos países (en Reino Unido o voto étnico, maiormente vinculado á inmigración máis ou menos recente, alcanza o 11% do censo), pero adoitan estar entre os grupos máis abstencionistas. Os comunitarios poden rexistrarse e votar en municipais e europeas, pero ata agora non fixeron valer o seu peso numérico nin os grupos máis asentados -- como polacos, italianos ou romaneses-- nin os que emigraron recentemente de países devastados pola crise e o mal goberno como Hungría, Grecia ou España. A maioría están máis centrados en criticar ao sistema que deixaron atrás que en defender os seus dereitos nos seus países de acollida. Por iso atacar á inmigración sae, en boa medida, gratis. Veñen unhas eleccións europeas cuxa campaña estará marcada por ataques insultantes. É probable que millóns de persoas concernidas directamente deixen perder o seu dereito a replicarlles co seu voto. Sería unha pena porque, como pasou en Suíza o pasado domingo, os partidarios de pecharse a Europa non deixarán de acudir á cita.