Inmigración: catro cousas que deberiamos ter presentes

(18/12/2013)

Inmigración: catro cousas que deberiamos ter presentes

El País

Por: *Gonzalo Fanjul | 18 de decembro de 2013

Hoxe celébrase en todo o mundo o Día Internacional do Migrante. No medio desta crise sísmica que ameaza con levarse por diante o mundo como o coñecemos, Europa parece ter chegado á conclusión de que a inmigración masiva é cousa do pasado. Se iso é o que vostede pensa, convén recordar algunhas cousas:

- O número total de persoas que residen e traballan fóra dos seus Estados de orixe superou recentemente os 232 millóns, un 33% máis que fai só unha década. As remesas (o diñeiro que tranfieren aos seus países) alcanzaron en 2012 a cifra récord de 530.000 millóns de dólares, catro veces o total da axuda ao desenvolvemento e un 25% máis do que podería recadar a Taxa ás Transaccións Financeiras na súa versión máis luxuriosa. Se se trata de consolidar mecanismos globais de redistribución da riqueza, este é o seu asunto, señores das ONG.

- Para España, como para a gran maioría dos países desenvolvidos, a inmigración segue sendo un fenómeno rendible. Mesmo no medio desta crise. A edición máis recente do International Migration Outlook -o informe de referencia da OCDE sobre este asunto- mostra un panorama para 2011 no que só 6 dos 27 países ricos gastan máis do que ingresan debido á inmigración, e nunca en niveis desproporcionados.

- Todo indica que os factores de pulo e atracción que determinan a mobilidade dos traballadores cara aos países máis desenvolvidos (empezando pola desigualdade de renda e unha pirámide demográfica de base estreita) tenden a intensificarse no longo prazo, o que significa que no futuro haberá máis emigrantes e non menos. Para Europa -cuxa poboación autóctona diminúe e envellece- a inmigración masiva pode ser o único remedio contra o anquisolamento social e económico (incluíndo a sostibilidade do sistema de pensións).

- Á hora de regular este fenómeno temos dúas opcións: unha é manter o réxime migratorio pechado e arrogante que coñecemos ata agora e que se traduciu en bolsas crecentes de inmigración irregular, sociedades con cidadanías duais (realmente pensamos que negar o acceso á sanidade é moi diferente que segregar os asentos dun autobús de acordo á raza?) e unha perda incalculable de talento, emprendimiento e ingresos fiscais. A outra é optar por un sistema máis flexible -que permita ás persoas entrar (e saír) de forma máis doada e segura- pero máis previsible e manexable, baseado no acordo cos países de orixe e cos propios emigrantes.

Talvez a saída permanente de españois a outras rexións do mundo nos axude a entender a importancia de consolidar este dereito fundamental do século XXI: a posibilidade de prosperar, aínda que iso supoña facelo fora dos nosos lugares de orixe. Mentres tanto, é importante que recordemos que o noso sistema migratorio -o dos CIE, os perfís raciais, as coitelas 'non agresivas', o apartheid sanitario e a violación sistemática do dereito de asilo e refuxio- constitúe un verdadeiro estado de excepción moral ao que debemos poñer fin canto antes. A ver se vai resultar que en España non hai partidos abertamente racistas e xenófobos porque, sinxelamente, non fan falta.

*Gonzalo Fanjul leva máis de vinte anos dedicado ao activismo contra a pobreza, preside a iniciativa +Social e colabora como investigador con diferentes think tanks, universidades e ONG