Bruxelas rebate os clixés da inmigración

(15/10/2013)

Bruxelas rebate os clixés da inmigración

A Comisión replica aos euroescépticos e demostra que o número de comunitarios que non traballan e se aproveitan do Estado de benestar doutros países é reducido

Lucía Abellán Bruselas 14 OUTUBRO 2013 - El Pais

Un grupo de inmigrantes camiña na illa de Lesvos, en Grecia. / Giorgos Moutafis (AFP)


A imaxe dun parado de Europa do Leste afincado en Londres que frecuenta o sistema de saúde sen achegar nada a cambio estase a instalar na mente de moitos europeos como exemplo indesexado da integración comunitaria. E, non obstante, os datos non avalan ese clixé. Cansa de oír as queixas dalgúns países membros -capitaneados por Reino Unido- sobre os supostos abusos da mobilidade no continente, a Comisión Europea rebateu este luns con cifras eses argumentos. Lonxe de ser unha marea, o número de cidadáns comunitarios maiores de idade inactivos que residen noutro país membro apenas alcanza o 1% de toda a poboación da UE: uns cinco millóns de persoas. E o 13% deles son estudantes.

Os líderes das institucións comunitarias levan meses preocupados polo xiro antiinmigración que experimentaron os discursos de moitos gobernantes ao calor da crise. A tentación de culpar ao estranxeiro dos problemas do Estado de benestar chegou ata o punto de arremeter non só contra os inmigrantes de terceiros países, senón contra os comunitarios, principalmente romaneses e búlgaros. O propio presidente do Consello Europeo, Herman Van Rompuy, sintetizou eses medos ao admitir que as eleccións europeas do próximo mes de maio serán "extremadamente difíciles" polo risco de que os partidos eurófobos capitalicen o descontento da poboación.

Tras moito tempo de batalla dialéctica, a Comisión decidiu botar luz sobre este debate tan propicio á demagoxia. E demostrou con datos de distintas fontes oficiais que o peso desa poboación inactiva que tanto preocupa a Reino Unido, Alemaña, Holanda ou Austria é máis que reducido. Paradoxalmente, os países con maior porcentaxe de estranxeiros comunitarios sen traballo (Luxemburgo, cun 14%, e Chipre, cun 4%) apenas alzaron a súa voz neste debate. O informe non discrimina por nacionalidades, pero probablemente romaneses e búlgaros non conforman o groso do colectivo, que reúne a desempregados, estudantes, pensionistas, discapacitados e outros.

"O estudo deixa claro que a maioría dos cidadáns europeos que se moven a outro país o fai para traballar e pon en perspectiva a dimensión do chamado turismo de prestacións, que non está moi estendido nin é sistemático", argumentou o comisario europeo de Emprego e Asuntos Sociais, László Andor, nun comunicado. Un voceiro de Andor engade que o informe se divulgou para "discutir sobre feitos, en vez de facelo sobre prexuízos,". O comisario mencionarao este martes aos ministros de Emprego da UE, que se reunirán en Luxemburgo.

O texto concede, iso si, que os fluxos duns países a outros están a aumentar. En toda a UE o peso doutros cidadáns comunitarios se duplicou na última década, ata alcanzar o 2,6% da poboación, un nivel aínda moi modesto. Se se toman os 15 países anteriores ás últimas ampliacións, a presenza é maior, do 3,2%, porque a súa mellor posición inicial atrae o éxodo. O documento constata tamén que Estados con altos niveis de emprego, como Austria e Reino Unido, "experimentaron fluxos elevados de inmigrantes en comparación con outros países" "con menores niveis de emprego".

A partir de aí, case todo son paradoxos. O único capítulo no que os estranxeiros comunitarios fan un maior uso -proporcional, non cuantitativo- das prestacións é o desemprego contributivo. Salvo en dous países: Reino Unido, onde só o 1% dos inactivos intracomunitarios percibe prestación, fronte ao 4% dos nacionais. E en Holanda, onde están igualados. Ademais, o 79% dos que non teñen ocupación residen nun fogar onde si hai actividade. E a metade dos inactivos levan residindo no país máis de 10 anos, o que afasta o mito dos recén chegados polos embates da crise.

As cifras demostran, polo tanto, que o debate ten moito máis de ideolóxico que de resposta a un problema real. O Goberno británico, ademais, aborda este asunto arrastrado polo auxe electoral do partido ultranacionalista UKIP, que fixo do odio ao estranxeiro a súa principal bandeira.

Máis alá do paro, o resto de indicadores mostran un peso moi inferior dos estranxeiros comunitarios. O gasto que supoñen no capítulo de prestacións non contributivas (complementos de pensión, subsidios de paro e outras rendas mínimas) apenas alcanza o 5% na maioría dos Estados (e en moitos está por debaixo do 1%).

O sistema sanitario é outra das conquistas que algúns europeos cren ameazada polo que constitúe a esencia do proxecto europeo: a libre mobilidade entre fronteiras. Os datos que achega a Comisión reflicten que ese colectivo apenas supón un 0,2% do gasto total en saúde.

Dada a falta de información en moitos campos, o estudo carece de precisión nalgúns aspectos pero é o primeiro intento serio de abordar este debate con cifras por diante. Andor admite que pode haber problemas concretos en rexións e municipios determinados e anima os Estados membros a aliviar as presións cos fondos europeos previstos para eses efectos.