Os membros da UE poderán introducir no futuro controis fronteirizos propios en casos en que se desborde a chegada de inmigrantes en situación ilegal ao país, segundo unha reforma do tratado de Schengen acordada polo Parlamento e a Comisión. A presidencia de quenda irlandesa da UE comunicou a decisión en Bruxelas. Con esta nova «cláusula de urxencia» cúmprese unha das principais esixencias de Alemaña. Os controis estarán con todo limitados temporalmente a un máximo de dous anos.
A Comisión Europea encargarase de supervisar eses controis. O requisito para pór en marcha unha destas medidas excepcionais é que un país do grupo Schengen non poida controlar as súas fronteiras externas e iso repercuta de forma «ampla» na seguridade interna doutros países. Os gobernos encargaranse entón de controlar as súas propias fronteiras por un período máximo de dous anos. A medida concíbese como unha iniciativa extraordinaria e aplicable só en circunstancias excepcionais. Precísase ademais unha «recomendación» do consello, nunha reunión de todos os países da UE. Ata a data impuxéronse controis de 30 días só para grandes acontecementos como partidos de fútbol, así como de 10 días tras casos graves como atentados terroristas.
O debate sobre a seguridade das fronteiras exteriores cobrou forza en 2011, cando miles de refuxiados procedentes de África do Norte chegaron a Europa coincidindo coa primavera árabe. Grecia podería ser un dos países en recorrer a este mecanismo, pois Atenas está desbordada desde hai anos coa afluencia de inmigrantes en situación ilegal.