O fracaso escolar non é cousa de inmigrantes, senón de desfavorecidos

O fracaso escolar non é cousa de inmigrantes, senón de desfavorecidos

18/12/2011 -



Madrid, 18 dic (EFE).- A condición de inmigrante non determina por si mesma un rendemento educativo baixo, senón que a causa está nas circunstancias socioeconómicas desfavorables dos alumnos, como ocorre tamén se son españois, segundo un estudo do sociólogo da Educación Héctor Cebolla.

"Os inmigrantes transitan polo sistema educativo con moitísimos problemas que comparten cos estudantes autóctonos da sua mesma extracción", afirma este profesor da Universidade Nacional de Educación a Distancia (UNED).

Cebolla presentou as súas conclusións nunha xornada sobre universidades e inmigración organizada pola Fundación Ideas, baseadas en análise de datos da avaliación internacional de alumnos da OCDE (PISA).

O problema, deduce, é de "exclusión" da poboación máis desfavorecida, independentemente de se é inmigrante ou non.

Así, canta máis poboación inmigrante estea matriculada nun mesmo centro, peor será o resultado medio da escola.

A explicación, segundo Cebolla, ten que ver con que os inmigrantes en España, como en case todas os países desenvolvidos, proceden de estratos sociais desfavorecidos maioritariamente.

A concentración non é cuestión de inmigrantes, senón de desvantaxe, xa que, cando as clases medias "foxen" destes centros, aínda permanecen neles españois dos estratos máis baixos.

"O problema non está na concentración de inmigrantes -insiste-, nin a solución estaría na súa dispersión, a non ser que esta fose de toda a poboación que comparte unha orixe desfavorecida".

Pide que se desdramatice" o debate da presenza escolar de estranxeiros e que se tranquilice á clase media, que relaciona a inmigración co fracaso escolar.

"Sobrecargar a discusión na condición de inmigrante emborrona o debate e desorienta os obxectivos", advirte.

Cita as probas de matemáticas e lectura de PISA para deducir que, cantos mellores resultados medios obtén unha comunidade autónoma, por exemplo Castela e León, maior é a distancia entre inmigrantes e españois.

Pero a diferenza bruta entre estes dous alumnados, explica, redúcese á metade se se desconta o factor das circunstancias familiares.

"Non estamos conciliando en España -sinala- os obxectivos de calidade e equidade. Nos sistemas con mellores resultados xeramos máis exclusión".

Segundo Cebolla, a desigualdade educativa dáse fundamentalmente na secundaria: quen chegan a ela con problemas relevantes de rendemento quedarán polo camiño.

Para corrixilo, propón un gasto "desproporcionado" en infantil e primaria.

Se o obxectivo é reducir a desvantaxe educativa da poboación inmigrante, argumenta, hai que aplicar políticas universais que igualen a estranxeiros e autóctonos no rendemento escolar temperán.

"Isto implicaría -aclara- investir moitísimo menos nos segmentos superiores da educación, onde tratamos de facer intervencións á desesperada sen ningún resultado".

Coincide en termos parecidos o catedrático especialista en cambio social Lorenzo Cachón, da Universidade Complutense, que participou na mesma xornada.

"Os alumnos de grupos sociais máis baixos teñen oito veces máis probabilidades de fracasar que os de máis altos. Iso non ten nada que ver -asevera- coa inmigración, senón coa súa posición socioeconómica" como gran base da desigualdade.

Defende que se intensifiquen os recursos públicos onde se dea a concentración de inmigrantes e non pelexarse por evitala.

Tamén advirte que hai escolas excelentes en barrios de degradados grazas ao traballo das comunidades escolares, non ás políticas educativas.

Carlos Giménez Romeu, coordinador do II Plan de Cidadanía e Integración (PECI), matiza que hai colexios que matriculan practicamente só inmigrantes e non por factores residenciais exclusivamente.

Unha cousa é a concentración e outra moi distinta é a "guetización"; unha é a distribución desigual dos nenos, opina, e outra a "deslealdade" da Igrexa católica no ensino concertado, "co consentimento do Goberno".

Durante o curso 2010-2011 había 770.000 inmigrantes escolarizados entre todos os ensinos non universitarios.

Representaban o 9 por cento nos centros públicos de infantil, o 12,9 de primaria e o 14,7 de ESO.

Na educación privada (concertada fundamentalmente) eran o 3,4, o 5 e o 7,5 por cento, respectivamente.