O ceo neoiorquino fala galego

(13/12/2011)

O ceo neoiorquino fala galego

«O 75 % de quen traballan na restauración dos grandes edificios de nova york son galegos». Así o asegura josé Santamaría, que desde fai 25 anos dedícase a estas tarefas na gran mazá

Data

 

Durante décadas a emigración galega formou parte da man de obra encargada de levantar os edificios na illa de Manhattan. Se algún dos rañaceos de Nova York falase, seguramente o faría con acento galego. E é que, aínda que pouca xente sábeo, foron as mans de centos de emigrantes galegos as que levantaron algúns dos edificios máis emblemáticos da illa de Manhattan. Unha tradición que pervive ata os nosos días grazas á achega de profesionais como José Santamaría, quen desde fai 25 anos dedícase ao oficio das alturas.

Segundo Santamaría o lazo invisible que une á emigración galega cos rañaceos débese en gran parte á preparación que os emigrantes traían xa desde España, onde gran parte deles exercían como albaneis: «Galegos que traballen nos rañaceos houbo moitos, moitísimos. De feito podería dicirche que agora mesmo o 75 por cento dos restauradores de edificios de Nova York son galegos, e en gran parte é grazas a esa experiencia que traían».

Pero non só a experiencia contaba entre a comunidade galega á hora de decidirse a traballar nos rañaceos. O diñeiro, desde logo, é outro dos alicientes máis apuntados por aqueles que elixiron gañarse o pan cerca do ceo. Cun soldo que oscila entre os 50 e os 30 dólares por hora, é fácil adiviñar por que subirse á estada máis alto supón unha opción rendible (especialmente nun país onde o soldo mínimo interprofesional é de 6 dólares por hora).

Precisamente poder pagar as facturas foi a principal razón pola que outro galego, o ourensán Miguel González, decidiu cambiar os pinceis polos ladrillos. En 1970 González chegou a EE.?UU. cunha visa de artista que lle permitiu pasar sen problemas polo portelo de emigración e que lle prometía unha oportunidade como futuro escultor. Con todo, e nada máis pór un pé en terra, este home de 65 anos deuse conta de que tería que renunciar a calquera actividade creativa se quería saír adiante. «A maior parte dos traballos que acabei realizando foron en realidade como albanel nos rañaceos de Nova York e precisamente un dos edificios nos que traballei foi, por exemplo, as Torres Xemelgas», asevera González, quen actualmente exerce como presidente do Centro Ourensán de Newark.

indios «sen vertixe»

Considerados como os pioneiros da estada, os indios mohawk foron a man de obra de edificios como o Empire State Building ou o Flat Iron Building. Segundo a lenda, esta raza carecía de vertixe, o que os facía especialmente aptos para este tipo de traballos. A realidade que hai tras o mito é que os mohawk resultaban moito máis baratos de contratar xa que estaban representados por sindicatos de fóra do país, o que significaba que non se atiñan ás leis laborais estadounidenses.

Por esta mesma razón, nos oitenta moitos destes traballadores tiveron que regresar aos seus reservas despois de que a falta de emprego obrigase aos empresarios a contratar a obreiros locais. Con todo a estirpe dos corredores do ceo, como llos coñeceu no seu día, non tardaría moito en ter que volver a Manhattan. Coa caída das Torres Xemelgas, os netos dos primeiros mohawk regresaron como parte do equipo encargado de reconstruír a Zona Cero.

Por Tatiana López. Nova York